- 05 ناۋ. 2024 02:12
- 385
ۇرپاقتار ۇمىتپايتىن ۇلى جەڭىس
اقتوبە وبلىسى، تەمىر اۋدانى،
كەڭقياق ورتا مەكتەبىنىڭ
باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى
ورازوۆا گۇلشات بازارحانوۆنا
تاقىرىبى: ۇرپاقتار ۇمىتپايتىن ۇلى جەڭىس
ماقساتى: ۇلى وتان سوعىسى تۋرالى، ەلىن جاۋدان قورعاپ قالعان ەرجۇرەك وتانداستارىمىز تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ؛ تۋعان جەرگە دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن ارتتىرۋ؛ اتا - بابامىزدىڭ ەرلىك ىستەرىن قاستەرلەپ، ۇلگى - ونەگە تۇتۋ؛ ەلجاندىلىققا، تۋعان ەلىن، جەرىن سۇيۋگە، قورعاۋعا تاربيەلەۋ؛
كورنەكىلىگى: سۋرەتتەر، ناقىل سوزدەر، اۋديوجازبا، سلايدتار
بارىسى: I. كىرىسپە
- قۇرمەتتى قوناقتار، ۇستازدار، وقۋشىلار! «ۇرپاقتار ۇمىتپايتىن ۇلى جەڭىس» اتتى تاربيە ساعاتىمىزدى باستايمىز.
II. نەگىزگى ءبولىم
1 - وقۋشى:
اشىلدى جەڭىس كۇننىڭ پاراقتارى،
تالاي قۇس سودان بەرى قايتا ورالدى.
سوعىستا ولگەندەر تەك ورالمايدى
ۇرپاعى ولار جايلى ايتادى ءاندى.
2 - وقۋشى:
جەتپىس جىل ۇزىلمەدى قۇستار ءانى،
كەتتى ەندى سۇم سوعىستىڭ قىسپاق ءانى.
جەتپىس جىل فاشيستەردىڭ اجال وعى
ءبىزدىڭ ەلدىڭ ۇستىمەن ۇشپاعالى.
اۋديوجازبادان «جويىلسىن جالعىز ءسوز سوعىس دەگەن» ءانىن تىڭداۋ
1941جىلى 22 شىلدە كۇنى تاڭعى ساعات 4 - تە فاشيستىك گەرمانيا سسرو - عا قارسى تۇتقيىلدان سوعىس اشتى. سۋىق حابار سول كۇنى - اق ايگىلى ديكتور ليەۆيتاننىڭ قۋاتتى ۇنىمەن ەلىمىزدىڭ تۇكپىر - تۇكپىرىنە تارادى. ەر - ازاماتتار اسىعىس مايدانعا اتتاندى. سوعىسقا جول تارتقان جاۋىنگەرلەر:
- قوش بول، دوسىم، جاقىنىم،
ۋاقىت تىعىز، ءسوز قىسقا!
كەتىپ بارا جاتىرمىن
سۇراپىل ءبىر سوعىسقا،- دەپ، ەل - جۇرتىمەن قوشتاستى.
سسرو - نىڭ باسىنا قاتەرلى كۇن تۋدى. 1ملن 870 مىڭ قازاقستاندىق جان اياماي جاۋمەن شايقاستى، ولاردىڭ قانشاماسى ەرلىكپەن قازا تاپتى. مىنە، وسىناۋ سسرو - عا لاڭ سالعان اپاتتىڭ جەڭىسپەن اياقتالعانىنا جەتپىس جىل تولىپ وتىر. ەشكىم دە، ەشنارسە دە ۇمىتىلماق ەمەس، ەرجۇرەك باتىرلارىمىز قاشان دا حالىق ەسىندە!
3 - وقۋشى:
سىلكىنتىپ زەڭبىرەكتەر جەردىڭ ءجۇزىن،
وق بوراپ، سناريادتار قاققاندا ىزىڭ.
قاپتاعان قالىڭ جاۋدان تايسالماعان
مەن كوردىم پيلوتكالى قازاق قىزىن.
4 - وقۋشى:
تاستار كوككە اتىلدى،
ورمان شۋلاپ، تاۋ قۇلاپ.
جيىرما سەگىز باتىردى
جەڭە المادى جاۋ ءبىراق.
5 - وقۋشى:
وق استىندا زۋلاعان
تۋعان جەرمەن ءبىر بولىپ.
جاۋ الدىندا تۇردى ولار
جيىرما سەگىز شىڭ بولىپ. (سلايد 28 پانفيلوۆشى - باتىرلار)
6 - وقۋشى:
وق بورادى كۇن - ءتۇنى،
جاپتى جەردى وت قارىپ.
العا قاراي ۇمتىلدى
باتىر قازاق توقتاروۆ.
7 - وقۋشى:
مانشۇك اتىس تولاسىندا،
ءجۇر ورماننىڭ اراسىندا.
«مەنى ال، مەنى ال»- دەپ الۋان گۇل
قولىنا ونىڭ تالاسۋدا.
تىعىلىپ گۇل ومىراۋعا،
سۇراعانداي جانعا ساۋعا.
انت ەتكەندەي تۇردى مانشۇك
گۇلدى جاۋعا تاپتاتپاۋعا.( «مانشۇك تۋرالى داستان»فيلمىنەن ءۇزىندى )
8 – وقۋشى:
كوكتە زىرلاپ بارادى التىن جۇلدىز،
جەردە تۇرىپ قارادى ءاليا قىز.
التىن جۇلدىز الىسقا كەتتى اعىپ،
كەتتى اعىپ، جاس قىزعا ءبىر وي سالىپ.
التىن جۇلدىز زىمىراپ كەتتى الىس،
كەتتى الىس مىلتىق اپ ءبىر جاپ - جاس قىز...
مايدان كەشتى مىلتىق اپ ءاليا قىز
ءور توسىندە جارقىراپ التىن جۇلدىز!
اۋديوجازبادان «ءاليا» ءانىن تىڭداۋ
- بۇل جىلدارى اكە، اعالارىمىزبەن بىرگە اپكەلەرىمىز دە جان اياماي سوعىستى. ولاردىڭ ەرلىكتەرى تۋرالى اقىن - جازۋشىلار نەبىر كوركەم شىعارمالار جازسا، تالاي سۋرەتشىلەردىڭ قىلقالامىنان دا تاماشا كارتينالار تۋىندادى، كينورەجيسسەرلەر كوپتەگەن فيلمدەر ءتۇسىردى. سولاردىڭ ىشىندە ءبىز وقىپ، تانىسقان ءا. مولداعۇلوۆا، م. مامەتوۆا، ب. مومىش ۇلى، ت. توقتاروۆتارمەن قاتار سەندەردىڭ دە اتالارىڭ بولعان ەدى. بۇگىن ولاردىڭ ەرلىك ىستەرى جاس ۇرپاق ءۇشىن وشپەس ونەگە، زور ماقتانىش. ال ءقازىر ءوزىنىڭ اتاسى تۋرالى وقۋشىلاردىڭ جازعان جۇرەكجاردى شىعارمالارىن تىڭداپ كورەيىك.
(وقۋشىلار شىعارمالارىن وقيدى.)
تولىق نۇسقاسىن جۇكتەۋ
كەڭقياق ورتا مەكتەبىنىڭ
باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى
ورازوۆا گۇلشات بازارحانوۆنا
تاقىرىبى: ۇرپاقتار ۇمىتپايتىن ۇلى جەڭىس
ماقساتى: ۇلى وتان سوعىسى تۋرالى، ەلىن جاۋدان قورعاپ قالعان ەرجۇرەك وتانداستارىمىز تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ؛ تۋعان جەرگە دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن ارتتىرۋ؛ اتا - بابامىزدىڭ ەرلىك ىستەرىن قاستەرلەپ، ۇلگى - ونەگە تۇتۋ؛ ەلجاندىلىققا، تۋعان ەلىن، جەرىن سۇيۋگە، قورعاۋعا تاربيەلەۋ؛
كورنەكىلىگى: سۋرەتتەر، ناقىل سوزدەر، اۋديوجازبا، سلايدتار
بارىسى: I. كىرىسپە
- قۇرمەتتى قوناقتار، ۇستازدار، وقۋشىلار! «ۇرپاقتار ۇمىتپايتىن ۇلى جەڭىس» اتتى تاربيە ساعاتىمىزدى باستايمىز.
II. نەگىزگى ءبولىم
1 - وقۋشى:
اشىلدى جەڭىس كۇننىڭ پاراقتارى،
تالاي قۇس سودان بەرى قايتا ورالدى.
سوعىستا ولگەندەر تەك ورالمايدى
ۇرپاعى ولار جايلى ايتادى ءاندى.
2 - وقۋشى:
جەتپىس جىل ۇزىلمەدى قۇستار ءانى،
كەتتى ەندى سۇم سوعىستىڭ قىسپاق ءانى.
جەتپىس جىل فاشيستەردىڭ اجال وعى
ءبىزدىڭ ەلدىڭ ۇستىمەن ۇشپاعالى.
اۋديوجازبادان «جويىلسىن جالعىز ءسوز سوعىس دەگەن» ءانىن تىڭداۋ
1941جىلى 22 شىلدە كۇنى تاڭعى ساعات 4 - تە فاشيستىك گەرمانيا سسرو - عا قارسى تۇتقيىلدان سوعىس اشتى. سۋىق حابار سول كۇنى - اق ايگىلى ديكتور ليەۆيتاننىڭ قۋاتتى ۇنىمەن ەلىمىزدىڭ تۇكپىر - تۇكپىرىنە تارادى. ەر - ازاماتتار اسىعىس مايدانعا اتتاندى. سوعىسقا جول تارتقان جاۋىنگەرلەر:
- قوش بول، دوسىم، جاقىنىم،
ۋاقىت تىعىز، ءسوز قىسقا!
كەتىپ بارا جاتىرمىن
سۇراپىل ءبىر سوعىسقا،- دەپ، ەل - جۇرتىمەن قوشتاستى.
سسرو - نىڭ باسىنا قاتەرلى كۇن تۋدى. 1ملن 870 مىڭ قازاقستاندىق جان اياماي جاۋمەن شايقاستى، ولاردىڭ قانشاماسى ەرلىكپەن قازا تاپتى. مىنە، وسىناۋ سسرو - عا لاڭ سالعان اپاتتىڭ جەڭىسپەن اياقتالعانىنا جەتپىس جىل تولىپ وتىر. ەشكىم دە، ەشنارسە دە ۇمىتىلماق ەمەس، ەرجۇرەك باتىرلارىمىز قاشان دا حالىق ەسىندە!
3 - وقۋشى:
سىلكىنتىپ زەڭبىرەكتەر جەردىڭ ءجۇزىن،
وق بوراپ، سناريادتار قاققاندا ىزىڭ.
قاپتاعان قالىڭ جاۋدان تايسالماعان
مەن كوردىم پيلوتكالى قازاق قىزىن.
4 - وقۋشى:
تاستار كوككە اتىلدى،
ورمان شۋلاپ، تاۋ قۇلاپ.
جيىرما سەگىز باتىردى
جەڭە المادى جاۋ ءبىراق.
5 - وقۋشى:
وق استىندا زۋلاعان
تۋعان جەرمەن ءبىر بولىپ.
جاۋ الدىندا تۇردى ولار
جيىرما سەگىز شىڭ بولىپ. (سلايد 28 پانفيلوۆشى - باتىرلار)
6 - وقۋشى:
وق بورادى كۇن - ءتۇنى،
جاپتى جەردى وت قارىپ.
العا قاراي ۇمتىلدى
باتىر قازاق توقتاروۆ.
7 - وقۋشى:
مانشۇك اتىس تولاسىندا،
ءجۇر ورماننىڭ اراسىندا.
«مەنى ال، مەنى ال»- دەپ الۋان گۇل
قولىنا ونىڭ تالاسۋدا.
تىعىلىپ گۇل ومىراۋعا،
سۇراعانداي جانعا ساۋعا.
انت ەتكەندەي تۇردى مانشۇك
گۇلدى جاۋعا تاپتاتپاۋعا.( «مانشۇك تۋرالى داستان»فيلمىنەن ءۇزىندى )
8 – وقۋشى:
كوكتە زىرلاپ بارادى التىن جۇلدىز،
جەردە تۇرىپ قارادى ءاليا قىز.
التىن جۇلدىز الىسقا كەتتى اعىپ،
كەتتى اعىپ، جاس قىزعا ءبىر وي سالىپ.
التىن جۇلدىز زىمىراپ كەتتى الىس،
كەتتى الىس مىلتىق اپ ءبىر جاپ - جاس قىز...
مايدان كەشتى مىلتىق اپ ءاليا قىز
ءور توسىندە جارقىراپ التىن جۇلدىز!
اۋديوجازبادان «ءاليا» ءانىن تىڭداۋ
- بۇل جىلدارى اكە، اعالارىمىزبەن بىرگە اپكەلەرىمىز دە جان اياماي سوعىستى. ولاردىڭ ەرلىكتەرى تۋرالى اقىن - جازۋشىلار نەبىر كوركەم شىعارمالار جازسا، تالاي سۋرەتشىلەردىڭ قىلقالامىنان دا تاماشا كارتينالار تۋىندادى، كينورەجيسسەرلەر كوپتەگەن فيلمدەر ءتۇسىردى. سولاردىڭ ىشىندە ءبىز وقىپ، تانىسقان ءا. مولداعۇلوۆا، م. مامەتوۆا، ب. مومىش ۇلى، ت. توقتاروۆتارمەن قاتار سەندەردىڭ دە اتالارىڭ بولعان ەدى. بۇگىن ولاردىڭ ەرلىك ىستەرى جاس ۇرپاق ءۇشىن وشپەس ونەگە، زور ماقتانىش. ال ءقازىر ءوزىنىڭ اتاسى تۋرالى وقۋشىلاردىڭ جازعان جۇرەكجاردى شىعارمالارىن تىڭداپ كورەيىك.
(وقۋشىلار شىعارمالارىن وقيدى.)
تولىق نۇسقاسىن جۇكتەۋ