InfoHub Logo

حۋلاكۋ قىرۋشى دەگەن ءبىر زامان بولعان. سوندا بۇل حۋلاكۋ قوسىن تارتىپ، فەرعانا زامانىن حاراپ قىلعان. سول جۇرىسىندە ءبىر شاھاردى بارىپ قاماپ توسادى ەكەن:

— ەلشى جىبەرسىن ماعان! — دەيدى ەكەن. ەلشى كەلسە:

— مەنى بۇل جەرگە كىم اپ كەلدى؟ — دەيدى ەكەن. ەلشى:

— ءسىزدى بۇل جەرگە قۇداي ءامىرى اپ كەلدى، — دەيدى ەكەن.

— ەندەشە، سول قۇداي: «سەنى ءولتىر دە، ەلىن قىر!» دەپ اپ كەلدى، — دەپ، ەلشىنى ءولتىرىپ، ەلىن قىرا باستايدى ەكەن.

بۇحاراي شارىفكە بارىپ ءتۇسىپتى، ەلشىلىككە بارۋعا جان شىقپاپتى، جان ءتاتتى عوي. سول ۋاقىتتا يمام قازى حان ون ەكى جاسار بالا كۇنى ەكەن:

— ەلشىلىككە مەن بارايىن. ماعان ءبىر نار بەرىڭدەر مىنۋىمە، ەكى زور كەبەجە تەڭدەپ بەرىڭدەر، ءبىر زور تەكە وڭگەرتىڭدەر! —  دەپتى.

نارعا ءمىنىپتى، ەكى كەبەجەنى تەڭدەپتى، تەكەنى الدىنا وڭگەرىپتى. قوزى قاراپ جۇرگەن بالالارداي قاڭعىپ، حۋلاكۋگە بارىپ، قارسى الدىندا ناردان تۇسپەي تۇرىپتى.

— نە عىپ جۇرگەن بالاسىڭ؟ — دەگەندە،

— ەلشىلىككە كەلدىم، — دەپتى.

— ەلىڭنىڭ كاتتالارى قايدا؟ — دەگەندە،

— ەلىمىزدە ناردان كاتتا ەشكىم تابىلمادى، — دەپتى.

— قارنى جۋان، قۇرساعى قۇشاق بيلەرى قايدا؟ — دەگەندە،

— كەبەجەدەن قارىندى تابىلمادى، — دەپتى.

— اقساقالى قايدا؟ — دەگەندە،

— مىنادان ساقالى ارتىق كىم بار دەيسىز؟ — دەپتى.

— ءتىل بىلەتۇعىن، جاۋاپ بەرەرلىك جانى قايدا؟ — دەگەندە،

— مەن ءتىل بىلسەم كەرەك، جاۋاپ بەرسەم كەرەك! — دەپتى.

— جارايدى، ولاي بولسا، مەنى بۇل جەرگە كىم اپ كەلدى؟ — دەگەندە،

— ءسىزدى بۇل جەرگە ءبىزدىڭ بۇزىلعان پەيىلىمىز اپ كەلدى.قۇدايىمىزدىڭ قىل دەگەنىن قىلمادىق، پايعامبارىمىز-دىڭ ءامىرىن المادىق! ۇرلىق، زورلىق، وتىرىك — ۇشەۋى ءبىزدى بيلەدى. سونان سوڭ: «ولارعا بيلەتكەنشە، ءوزىم بارىپ بيلەيىن!» دەپ ءسىز كەلدىڭىز. ءبىزدىڭ قىلىعىمىز ورىنسىز، ءسىزدىڭ كەلۋىڭىز ورىندى جۇمىس، — دەپتى.

حۋلاكۋ جاۋابىنا ريزا بولىپ:

— بالام، قالاعانىڭدى ال! — دەگەندە،

— ءبىر وگىزدىڭ تەرىسىنىڭ اۋماعىنداي جەر بەرسەڭىز بولادى، — دەگەندە،

— بەردىم، بالام، بار جەرىڭدى ولشەپ الا عوي، قالعانى دا ماعان جارار! — دەپتى.

بالا امان كەلگەن سوڭ، حالىق-جۇرت قۋانىپتى. العان قولقاسىن ايتقان سوڭ:

— اي، بارەكەلدى! — دەپ، كۇيىنىشتە بولىپتى. — تىم بولماسا، سونداي حان: «قالاعانىڭدى ال!» دەپ، ءوزى ايتىپ تۇرعاندا، ءبۇتىل بۇحارانىڭ ۇشتەن ءبىرىن سۇراساڭ ەدى! — دەپ.

— جوق، ولاي دەمەڭدەر، «ءبىر بالاعا مۇنشا جەر نەمەنە كەرەك؟» دەسە، وندا مەن نە دەمەكپىن؟ ءبىر ءداۋ وگىزدى سويىڭدار! قۇداي تابارىك وتعىلى. حازىرەت مۇسا كاليماللا زامانىندا ساسقان، داعدارعان جۇرتقا: «ان تازە احجۇف ابقىرات» دەمەدى مە؟ سونىڭ تەرىسىنەن تاسپا قىلىپ، ۇزبەستەن شار اينالدىرا تىلىڭدەر! سول تاسپانىڭ جەتكەن جەرىن ماعان بايلار. حان عوي، ەكى سويلەمەس، ۋاعداسىنان اسا الماس، — دەگەن سوڭ، جالما-جان جيىلعان كوپ ءبىر داۋمەت وگىزدى سويىپ، تەرىسىن ۇزبەستەن تاسپا قىلىپ، تارتقان ەكەن: كۇللى بۇحارانى وراۋعا جەتتى دەيدى.

ءسويتىپ، بۇحاراي ءشا ءرىپ حۋلاكۋدەن امان قالعان ەكەن.

مۇنىڭ ارتىنان ءامىر تەمىر كورەگەن سول تاسپانىڭ پلانىمەن (شۇلەنىمەن) قورعان سوقتىرىپتى. سول قورعان ءتورت بۇرىشتى دا ەمەس، دوپ-دوڭگەلەك تە ەمەس، تاسپا پلانىمەن جۇرگىزىلگەن: قيقى-جيقى. يمام قازى حاننىڭ ءوزىن دارۋازا مازار شارىپكە جاقىن جول بويىنا قويىپ، باسىنا مەشىت، مەدرەسە سالدى رىپ، باسىنا شىنار اعاشىن ەكتىرىپتى. ەكى سوقىر تۇبىندە وتىرادى. بۇل كۇندە ول زات ءشارىپتى «ساحىپ بۇحارا» دەيدى. بۇحاراي ءشارىپتىڭ ءامىرى ول كىسىنىڭ تۇسىنان وتكەندە، اتتان ءتۇسىپ جاياۋلاپ وتەدى.

---