حح ع. باسىنداعى قازاقستاندا قوعامداعى ساياسي ۇردىستەر
قازاقستان تاريحى 9 سىنىپ
تاقىرىبى:§1 حح ع. باسىنداعى قازاقستاندا قوعامداعى ساياسي ۇردىستەر.
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: حح عاسىردىڭ باسىنداعى قازاقستانداعى قوعامدىق - ساياسي ۇدەرىستەر، قازاقستانداعى پانيسلاميزم جانە پانتۇركىشىلدىك، قازاقستانداعى ۇلتتىق - دەموكراتيالىق قوزعالىستار، مەملەكەتتىك دۋما جۇمىسىنا قىرعىز (قازاق) وبلىستارىنان وكىلدەردىڭ قاتىسۋى (ءا. بوكەيحانوۆ،. بايتۇرسىنوۆ، م. دۋلاتوۆ، ب. قاراتايەۆ، م. تىنىشپايەۆ، م. شوقاي)، ساياسي باسىلىمداردىڭ دامۋى («قازاق» گازەتى، «ايقاپ» جۋرنالى)؛ قازاقستانداعى 1916 جىلعى ۇلت - ازاتتىق قوزعالىس، ءبىرىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىس جانە 1916 ج. 25 ماۋسىمداعى «بۇراتانالاردى» تىل جۇمىسىنا الۋ تۋرالى جارلىق، 1916 جىلعى ۇلت - ازاتتىق قوزعالىستىڭ سەبەپتەرى، ۇلت – ازاتتىق قوزعالىستىڭ نەگىزگى كەزەڭدەرى، تارالعان اۋداندارى، الەۋمەتتىك نەگىزى تاقىرىپتى تەرەڭىرەك قايتالاپ، بەكىتۋ.
تاربيەلىك: ۇلت زيالىلارىنىڭ ۇستانعان باعىتىن ءتۇسىندىرىپ، الاش زيالىلارىنىڭ ۇستانعان باعىتى حالىقتىڭ امان قالۋى، ونىڭ ەتنيكالىق تۇتاستىعىن ساقتاۋ يدەياسى بولعانىن ءتۇسىندىرۋ ارقىلى وقۋشىلار بويىندا ەلجاندىلىق، وتانشىلدىق قاسيەتتەرىن شىڭداۋ.
دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ ازاتتىق كۇرەسكە باسشىلىق ەتكەن تاريحي قايراتكەرلەرگە بايلانىستى ءوز پىكىرلەرىن، كوزقاراستارىن ايتا ءبىلۋ داعدىلارىن قالىپتاستىرۋ.
كورنەكى قۇرالدار: «قازاقستانداعى 1916 ج. ۇلت - ازاتتىق قوزعالىس» كارتاسى. كوتەرىلىس باسشىلارىنىڭ سۋرەتتەرى مەن دەرەكتەرى.
ا. بايتۇرسىنوۆتىڭ ءسوزى: «قازاك ۇلتىنىڭ ءومىر ءسۇرۋىنىڭ ءوزى پروبلەماعا اينالدى».
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا ءبىلىمدى يگەرۋ.
ساباقتىڭ ءادىسى: بايانداۋ، تالداۋ، سۇراق - جاۋاپ. تەست
ساباق جوسپارى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
امانداسۋ
سىنىپتى تۇگەندەۋ
وقۋشىلاردىڭ نازارىن ساباققا اۋدارۋ
ءىى. جاڭا ساباق
1. قوزعالىستىڭ سەبەپتەرى جانە باستالۋى.
ەپيگراف: ا. بايتۇرسىنوۆ: «قازاق ۇلتىنىڭ ءومىر ءسۇرۋىنىڭ ءوزى پروبلەماعا اينالدى».
20 ع. قازاقستان ءۇشىن رەسەي يمپەرياسىنا تۇتاستاي بوداندىققا كوشۋىمەن ەرەكشەلەنەدى. وسى عاسىردا ول شيكىزات وندىرەتىن ءىرى ساۋدا رىنوگى بولدى. بۇل ۇلت - ازاتتىق قوزعالىس قازاق حالقىنىڭ بوستاندىق، تاۋەلسىزدىك ءۇشىن بىرنەشە عاسىرعا سوزىلعان وتارشىلدىققا قارسى جۇرگىزگەن ازاتتىق كۇرەسىنىڭ جالعاسى. 1914 ج. باستالعان ءبىرىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىس مەمل - ڭ، اسىرەسە رەسەي ەڭبەكشى حالىقتارىنىڭ جاعدايىن ناشارلاتتى. 1916 ج. سوعىستىڭ قىزعان كەزى ەدى. ول سوعىس قارۋلارىن ايتپاعاننىڭ وزىندە شيكىزاتتى، ازىق - تۇلىكتى، ماتەريالدىق بايلىقتى قاجەت ەتتى. رەسەي شەنەۋنىكتەرىنىڭ قازاق حالقىنىڭ قۇقىعىن قورلاۋ، باسىپ — جانىشتاۋ، ءتۇرلى زورلىق - زومبىلىق جاساۋ كۇشەيدى.
كوتەرىلىستىڭ نەگىزگى سەبەپتەرى:
پاتشانىڭ وتارلاۋ ساياساتىنىڭ تيىمسىزدىگى، ورىستاندىرۋ ساياساتى، الىم - سالىقتىڭ ارتۋى، قازاقتاردىڭ كوپ جەرلەرىنەن ايرىلۋى، 1916 ج. 25 ماۋسىمداعى قاز - ڭ، ورتالىق ازيانىڭ، جانە ءىشىنارا ءسىبىردىڭ 19 - 43 جاس ارالىعىنداعى «بۇراتانا» ەر ازاماتتارىن تىل جۇمىسىنا «رەكۆيزيسيالاۋ تۋرالى» جارلىعى كوتەرىلىس وقيعالارىنىڭ باستالۋىنا سەبەپ، سىلتاۋ بولدى.
1. قوزعالىستىڭ ماقساتى:
قازاق حالقىنا ۇلتتىق جانە ساياسي بوستاندىق اپەرۋ. قوزع - ڭ قوزعاۋشى كۇشى: قازاق شارۋالارى، جۇمىسشىلار، كەدەيلەر، قولونەرشىلەر. قاتىستى: بايلار، بولىس باسقارۋشىلار، بيلەر. دەموكراتياشىل زيالىلاردىڭ وكىلدەرى.
سيپاتى: ۇلت - ازاتتىق.
2. قوزعالىستىڭ باستالۋى مەن باسشىلارى. قوزعالىس تۋرالى قازاق قوعامىنداعى سول كەزدەگى كوزقاراستار.
قازاق زيالىلارىنىڭ ەكى ءتۇرلى كوزقاراسى بولدى كوتەرىلىسكە:
1 توپ: قازاق زيالىلارىنىڭ باتىل وكىلدەرى - توقاش بوكين، ج. نيازبەكوۆ، ت. رىسقۇلوۆ، ءا جانگەلدين، س. مەڭدەشيەۆ، ب، المانوۆ، ت. ب. پاتشا جارلىعىنا باتىل قارسى شىقتى جانە حالىقتى قولعا قارۋ الىپ، قارسىلىق جاساۋعا شاقىردى.
2 توپ: «قازاق» گازەتىنىڭ توڭىرەگىنە بىرىككەن ليبەرال - دەموكراتياشىل زيالىلاردىڭ جەتەكشىلەرى - ا. بايتۇرسىن ۇلى، ءا. بوكەيحانوۆ، م. دۋلات ۇلى، ت. ب. حالىقتى جارلىقتى ورىنداۋعا قارسىلىق كورسەتپەۋگە شاقىردى. قارسى شىققان جاعدايدا قارۋسىز مىڭداعان حالىق پاتشا وكىمەتىنىڭ جازالاۋ شارالارىنىڭ قۇربانى بولادى دەپ ەسەپتەدى.
4. قوزعالىستىڭ جەتىسۋ مەن تورعايداعى ورتالىعى. وقيعالاردىڭ بارىسى جونىندە ايتۋ.
جەتىسۋدا – كوتەرىلىس باسشىسى بەكبولات اشەكەيەۆ، ت. بوكين.
ۆەرنىي ۋەزىنىڭ ۇلكەنساز دەگەن جەرىندە 11 بولىستان 5 مىڭداي ادام قاتىستى. شىلدەنىڭ 17 - ءسى وندا اسكەري جاعداي قالىپتاستى. سىداريا وبل. اليە اتا ۋەزى، مەركە ايماعى وشاعى بولدى. ب. اشەكەيەۆتىڭ ومىرىمەن تانىستىرۋ. قوزعالىستىڭ تورعاي ۋەزىندەگى كوتەرىلىسكە ءابدىعاپپار جانبوسىنوۆ، ا. يمانوۆ، ءا. جانگەلديندەر باسشىلىق ەتتى. ولار كوتەرىلىسشىلەردى وسكەري تارتىپكە ۇيرەتتى، ازاماتتىق بيلىك ورنادى. وسكەري كەڭەس جانىندا ارنايى ادامدار كوتەر - ءدى ازىق - تۇلىكپەن، قارۋ - جاراقپەن قامتاماسىزداندىرىپ تۇردى. ۇستاحانالاردا قىلىش، قانجار، سەمسەر، قارۋلار جاسالدى. كوتەرىلىس بولعان جەرلەر: تاتىر، اقشىعاناق، دوعال - ۇرپەك، كۇيىك، باتپاققارا اۋدانىندا بولدى.
5. قوزعالىستىڭ جەڭىلۋ سەبەپتەرى، جەڭىلىستىڭ زارداپتارى، تاريحي ماڭىزى.
1916 ج. قوزعالىس جەڭىلۋ سەبەپتەرى:
- ۇيىمشىلدىقتىڭ ناشارلىعىندا، باس كوتەرۋدىڭ بىتىراڭقىلىعىندا؛
- شايقاسۋشى جاقتاردىڭ كۇشىنىڭ مۇلدە تەڭ ەمەستىگىندە؛
- ۇستەم تاپ وكىلدەرىنىڭ تۇراقسىزدىعى، وپاسىزدىعى؛
- پاتشا وكىمەتىنىڭ قونىس اۋدارىپ كەلگەندەردىڭ اۋقاتتى
توپتارىنان جەتىسۋداعى قازاق، قىرعىز كوتەرىلىسشىلەرىن باسۋ ءۇشىن قارۋلى وتريادتار قۇرعانى دا اسەرىن تيگىزدى.
زارداپتارى:
- تەك كەدەي جاستارى عانا الىندى.
- قازاق ازماتتارى پاتشانىڭ ارزان جۇمىس كۇشىنە اينالدى.
- بيلىك باسىنداعىلارعا، باي بالالارىنا جەڭىلدىك بەرىلۋى؛
- قازاق ازاماتتارىنىڭ يىعىنا اۋىر جۇك ءتۇستى.
- اتا - انالارى بالالارىنان ايرىلعىسى كەلمەدى، حالىق كۇيزەلدى.
تاريحي ماڭىزى:
1916 ج. قوزعالىس 19 ع. 30 - 40 ج. كەنەسارى قاسىم ۇلى باستاعان ۇلت - ازاتتىق كوتەرىلىستەن كەيىنگى قازاقستاننىڭ بارلىق ايماقتارىن قامتىعان بۇكىلقازاقتىق سيپاتى بار اسا زار كوتەرىلىس بولدى. ونىڭ سان عاسىرعا سوزىلعان بوستاندىق، تاۋەلسىزدىك جولىنداعى ازاتتىق ءۇشىن كۇرەسىندەگى الار ورنى ەرەكشە. بۇعن قازاقتارمەن قاتار قىرعىزدار، ۇيعىرلار، وزبەكتەر قاتىستى. جاڭا باتىرلار ەسىمدەرىمەن تولىقتىرىلدى.
IV. ساباقتى بەكىتۋ.
اشىق تەست
1. پاتشا جارلىعى بويىنشا دالا ولكەسى مەن تۇركىستاننان:
ا) 500 مىڭ ادام الۋ كوزدەلدى
ۆ) 300 مىڭ ادام الۋ كوزدەلدى
ب) 400 مىڭ ادام الۋ كوزدەلدى
د) 100 مىڭ ادام الۋ كوزدەلدى
2. قازاق اقسۇيەكتەرىن قارا جۇمىسقا شاقىرۋدان بوساتۋ تۋرالى قۇپيا بۇيرىعى:
ا) 1916 جىلى 23 تامىزدا؛
ۆ) 1916جىلى 15 جەلتوقساندا؛
ب) 1916 جىلى 25 ماۋسىمدا؛
د) 1917 جىلى 27 اقپاندا
3. XX باسىندا زيالىلار اراسىندا ۇلت - ازاتتىق يدەياسىن تاراتۋشى، رەسەيدىڭ ليبەرال - دەموكراتيالىق قوزعالىسىنىڭ قايراتكەرى.
ا) ا. بايتۇرسىنوۆ.
ۆ) ءا. بوكەيحانوۆ.
س) ت. رىسقۇلوۆ.
D) س. سماعۇلوۆ.
4. 1916 جىلعى ۇلت - ازاتتىق كوتەرىلىس كەزىندەگى شەرۋباي - نۇرا بولىسىنىڭ حانى بولىپ سايلانعان:
ا) وسپان شونوۆ
ۆ) ساكەن سەيفۋللين
س) نۇرلان قياشيەۆ
ە) بەكبولات اشەكەيەۆ
5. ءوزىنىڭ ۇرىس جۇرگىزۋ تاكتيكاسىمەن ەرەكشەلەنگەن ۇلت - ازاتتىق كوتەرىلىستىڭ قولباسشىسى:
ا) ا. يمانوۆ.
ۆ) ا. بايتۇرسىنوۆ.
س) ءا. بوكەيحانوۆ.
D) س. مەڭدەشيەۆ.
تاقىرىبى:§1 حح ع. باسىنداعى قازاقستاندا قوعامداعى ساياسي ۇردىستەر.
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: حح عاسىردىڭ باسىنداعى قازاقستانداعى قوعامدىق - ساياسي ۇدەرىستەر، قازاقستانداعى پانيسلاميزم جانە پانتۇركىشىلدىك، قازاقستانداعى ۇلتتىق - دەموكراتيالىق قوزعالىستار، مەملەكەتتىك دۋما جۇمىسىنا قىرعىز (قازاق) وبلىستارىنان وكىلدەردىڭ قاتىسۋى (ءا. بوكەيحانوۆ،. بايتۇرسىنوۆ، م. دۋلاتوۆ، ب. قاراتايەۆ، م. تىنىشپايەۆ، م. شوقاي)، ساياسي باسىلىمداردىڭ دامۋى («قازاق» گازەتى، «ايقاپ» جۋرنالى)؛ قازاقستانداعى 1916 جىلعى ۇلت - ازاتتىق قوزعالىس، ءبىرىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىس جانە 1916 ج. 25 ماۋسىمداعى «بۇراتانالاردى» تىل جۇمىسىنا الۋ تۋرالى جارلىق، 1916 جىلعى ۇلت - ازاتتىق قوزعالىستىڭ سەبەپتەرى، ۇلت – ازاتتىق قوزعالىستىڭ نەگىزگى كەزەڭدەرى، تارالعان اۋداندارى، الەۋمەتتىك نەگىزى تاقىرىپتى تەرەڭىرەك قايتالاپ، بەكىتۋ.
تاربيەلىك: ۇلت زيالىلارىنىڭ ۇستانعان باعىتىن ءتۇسىندىرىپ، الاش زيالىلارىنىڭ ۇستانعان باعىتى حالىقتىڭ امان قالۋى، ونىڭ ەتنيكالىق تۇتاستىعىن ساقتاۋ يدەياسى بولعانىن ءتۇسىندىرۋ ارقىلى وقۋشىلار بويىندا ەلجاندىلىق، وتانشىلدىق قاسيەتتەرىن شىڭداۋ.
دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ ازاتتىق كۇرەسكە باسشىلىق ەتكەن تاريحي قايراتكەرلەرگە بايلانىستى ءوز پىكىرلەرىن، كوزقاراستارىن ايتا ءبىلۋ داعدىلارىن قالىپتاستىرۋ.
كورنەكى قۇرالدار: «قازاقستانداعى 1916 ج. ۇلت - ازاتتىق قوزعالىس» كارتاسى. كوتەرىلىس باسشىلارىنىڭ سۋرەتتەرى مەن دەرەكتەرى.
ا. بايتۇرسىنوۆتىڭ ءسوزى: «قازاك ۇلتىنىڭ ءومىر ءسۇرۋىنىڭ ءوزى پروبلەماعا اينالدى».
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا ءبىلىمدى يگەرۋ.
ساباقتىڭ ءادىسى: بايانداۋ، تالداۋ، سۇراق - جاۋاپ. تەست
ساباق جوسپارى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
امانداسۋ
سىنىپتى تۇگەندەۋ
وقۋشىلاردىڭ نازارىن ساباققا اۋدارۋ
ءىى. جاڭا ساباق
1. قوزعالىستىڭ سەبەپتەرى جانە باستالۋى.
ەپيگراف: ا. بايتۇرسىنوۆ: «قازاق ۇلتىنىڭ ءومىر ءسۇرۋىنىڭ ءوزى پروبلەماعا اينالدى».
20 ع. قازاقستان ءۇشىن رەسەي يمپەرياسىنا تۇتاستاي بوداندىققا كوشۋىمەن ەرەكشەلەنەدى. وسى عاسىردا ول شيكىزات وندىرەتىن ءىرى ساۋدا رىنوگى بولدى. بۇل ۇلت - ازاتتىق قوزعالىس قازاق حالقىنىڭ بوستاندىق، تاۋەلسىزدىك ءۇشىن بىرنەشە عاسىرعا سوزىلعان وتارشىلدىققا قارسى جۇرگىزگەن ازاتتىق كۇرەسىنىڭ جالعاسى. 1914 ج. باستالعان ءبىرىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىس مەمل - ڭ، اسىرەسە رەسەي ەڭبەكشى حالىقتارىنىڭ جاعدايىن ناشارلاتتى. 1916 ج. سوعىستىڭ قىزعان كەزى ەدى. ول سوعىس قارۋلارىن ايتپاعاننىڭ وزىندە شيكىزاتتى، ازىق - تۇلىكتى، ماتەريالدىق بايلىقتى قاجەت ەتتى. رەسەي شەنەۋنىكتەرىنىڭ قازاق حالقىنىڭ قۇقىعىن قورلاۋ، باسىپ — جانىشتاۋ، ءتۇرلى زورلىق - زومبىلىق جاساۋ كۇشەيدى.
كوتەرىلىستىڭ نەگىزگى سەبەپتەرى:
پاتشانىڭ وتارلاۋ ساياساتىنىڭ تيىمسىزدىگى، ورىستاندىرۋ ساياساتى، الىم - سالىقتىڭ ارتۋى، قازاقتاردىڭ كوپ جەرلەرىنەن ايرىلۋى، 1916 ج. 25 ماۋسىمداعى قاز - ڭ، ورتالىق ازيانىڭ، جانە ءىشىنارا ءسىبىردىڭ 19 - 43 جاس ارالىعىنداعى «بۇراتانا» ەر ازاماتتارىن تىل جۇمىسىنا «رەكۆيزيسيالاۋ تۋرالى» جارلىعى كوتەرىلىس وقيعالارىنىڭ باستالۋىنا سەبەپ، سىلتاۋ بولدى.
1. قوزعالىستىڭ ماقساتى:
قازاق حالقىنا ۇلتتىق جانە ساياسي بوستاندىق اپەرۋ. قوزع - ڭ قوزعاۋشى كۇشى: قازاق شارۋالارى، جۇمىسشىلار، كەدەيلەر، قولونەرشىلەر. قاتىستى: بايلار، بولىس باسقارۋشىلار، بيلەر. دەموكراتياشىل زيالىلاردىڭ وكىلدەرى.
سيپاتى: ۇلت - ازاتتىق.
2. قوزعالىستىڭ باستالۋى مەن باسشىلارى. قوزعالىس تۋرالى قازاق قوعامىنداعى سول كەزدەگى كوزقاراستار.
قازاق زيالىلارىنىڭ ەكى ءتۇرلى كوزقاراسى بولدى كوتەرىلىسكە:
1 توپ: قازاق زيالىلارىنىڭ باتىل وكىلدەرى - توقاش بوكين، ج. نيازبەكوۆ، ت. رىسقۇلوۆ، ءا جانگەلدين، س. مەڭدەشيەۆ، ب، المانوۆ، ت. ب. پاتشا جارلىعىنا باتىل قارسى شىقتى جانە حالىقتى قولعا قارۋ الىپ، قارسىلىق جاساۋعا شاقىردى.
2 توپ: «قازاق» گازەتىنىڭ توڭىرەگىنە بىرىككەن ليبەرال - دەموكراتياشىل زيالىلاردىڭ جەتەكشىلەرى - ا. بايتۇرسىن ۇلى، ءا. بوكەيحانوۆ، م. دۋلات ۇلى، ت. ب. حالىقتى جارلىقتى ورىنداۋعا قارسىلىق كورسەتپەۋگە شاقىردى. قارسى شىققان جاعدايدا قارۋسىز مىڭداعان حالىق پاتشا وكىمەتىنىڭ جازالاۋ شارالارىنىڭ قۇربانى بولادى دەپ ەسەپتەدى.
4. قوزعالىستىڭ جەتىسۋ مەن تورعايداعى ورتالىعى. وقيعالاردىڭ بارىسى جونىندە ايتۋ.
جەتىسۋدا – كوتەرىلىس باسشىسى بەكبولات اشەكەيەۆ، ت. بوكين.
ۆەرنىي ۋەزىنىڭ ۇلكەنساز دەگەن جەرىندە 11 بولىستان 5 مىڭداي ادام قاتىستى. شىلدەنىڭ 17 - ءسى وندا اسكەري جاعداي قالىپتاستى. سىداريا وبل. اليە اتا ۋەزى، مەركە ايماعى وشاعى بولدى. ب. اشەكەيەۆتىڭ ومىرىمەن تانىستىرۋ. قوزعالىستىڭ تورعاي ۋەزىندەگى كوتەرىلىسكە ءابدىعاپپار جانبوسىنوۆ، ا. يمانوۆ، ءا. جانگەلديندەر باسشىلىق ەتتى. ولار كوتەرىلىسشىلەردى وسكەري تارتىپكە ۇيرەتتى، ازاماتتىق بيلىك ورنادى. وسكەري كەڭەس جانىندا ارنايى ادامدار كوتەر - ءدى ازىق - تۇلىكپەن، قارۋ - جاراقپەن قامتاماسىزداندىرىپ تۇردى. ۇستاحانالاردا قىلىش، قانجار، سەمسەر، قارۋلار جاسالدى. كوتەرىلىس بولعان جەرلەر: تاتىر، اقشىعاناق، دوعال - ۇرپەك، كۇيىك، باتپاققارا اۋدانىندا بولدى.
5. قوزعالىستىڭ جەڭىلۋ سەبەپتەرى، جەڭىلىستىڭ زارداپتارى، تاريحي ماڭىزى.
1916 ج. قوزعالىس جەڭىلۋ سەبەپتەرى:
- ۇيىمشىلدىقتىڭ ناشارلىعىندا، باس كوتەرۋدىڭ بىتىراڭقىلىعىندا؛
- شايقاسۋشى جاقتاردىڭ كۇشىنىڭ مۇلدە تەڭ ەمەستىگىندە؛
- ۇستەم تاپ وكىلدەرىنىڭ تۇراقسىزدىعى، وپاسىزدىعى؛
- پاتشا وكىمەتىنىڭ قونىس اۋدارىپ كەلگەندەردىڭ اۋقاتتى
توپتارىنان جەتىسۋداعى قازاق، قىرعىز كوتەرىلىسشىلەرىن باسۋ ءۇشىن قارۋلى وتريادتار قۇرعانى دا اسەرىن تيگىزدى.
زارداپتارى:
- تەك كەدەي جاستارى عانا الىندى.
- قازاق ازماتتارى پاتشانىڭ ارزان جۇمىس كۇشىنە اينالدى.
- بيلىك باسىنداعىلارعا، باي بالالارىنا جەڭىلدىك بەرىلۋى؛
- قازاق ازاماتتارىنىڭ يىعىنا اۋىر جۇك ءتۇستى.
- اتا - انالارى بالالارىنان ايرىلعىسى كەلمەدى، حالىق كۇيزەلدى.
تاريحي ماڭىزى:
1916 ج. قوزعالىس 19 ع. 30 - 40 ج. كەنەسارى قاسىم ۇلى باستاعان ۇلت - ازاتتىق كوتەرىلىستەن كەيىنگى قازاقستاننىڭ بارلىق ايماقتارىن قامتىعان بۇكىلقازاقتىق سيپاتى بار اسا زار كوتەرىلىس بولدى. ونىڭ سان عاسىرعا سوزىلعان بوستاندىق، تاۋەلسىزدىك جولىنداعى ازاتتىق ءۇشىن كۇرەسىندەگى الار ورنى ەرەكشە. بۇعن قازاقتارمەن قاتار قىرعىزدار، ۇيعىرلار، وزبەكتەر قاتىستى. جاڭا باتىرلار ەسىمدەرىمەن تولىقتىرىلدى.
IV. ساباقتى بەكىتۋ.
اشىق تەست
1. پاتشا جارلىعى بويىنشا دالا ولكەسى مەن تۇركىستاننان:
ا) 500 مىڭ ادام الۋ كوزدەلدى
ۆ) 300 مىڭ ادام الۋ كوزدەلدى
ب) 400 مىڭ ادام الۋ كوزدەلدى
د) 100 مىڭ ادام الۋ كوزدەلدى
2. قازاق اقسۇيەكتەرىن قارا جۇمىسقا شاقىرۋدان بوساتۋ تۋرالى قۇپيا بۇيرىعى:
ا) 1916 جىلى 23 تامىزدا؛
ۆ) 1916جىلى 15 جەلتوقساندا؛
ب) 1916 جىلى 25 ماۋسىمدا؛
د) 1917 جىلى 27 اقپاندا
3. XX باسىندا زيالىلار اراسىندا ۇلت - ازاتتىق يدەياسىن تاراتۋشى، رەسەيدىڭ ليبەرال - دەموكراتيالىق قوزعالىسىنىڭ قايراتكەرى.
ا) ا. بايتۇرسىنوۆ.
ۆ) ءا. بوكەيحانوۆ.
س) ت. رىسقۇلوۆ.
D) س. سماعۇلوۆ.
4. 1916 جىلعى ۇلت - ازاتتىق كوتەرىلىس كەزىندەگى شەرۋباي - نۇرا بولىسىنىڭ حانى بولىپ سايلانعان:
ا) وسپان شونوۆ
ۆ) ساكەن سەيفۋللين
س) نۇرلان قياشيەۆ
ە) بەكبولات اشەكەيەۆ
5. ءوزىنىڭ ۇرىس جۇرگىزۋ تاكتيكاسىمەن ەرەكشەلەنگەن ۇلت - ازاتتىق كوتەرىلىستىڭ قولباسشىسى:
ا) ا. يمانوۆ.
ۆ) ا. بايتۇرسىنوۆ.
س) ءا. بوكەيحانوۆ.
D) س. مەڭدەشيەۆ.