ءححى عاسىر كوشباسشىسى (ينتەللەكتۋالدى سايىس)
ماتەماتيكا - ينفورماتيكا اپتالىعىندا 9 - سىنىپتار وقۋشىلارىمەن وتكىزىلگەن «ءححى عاسىر عاسىر كوشباسشىسى» ينتەللەكتۋالدى ويىنىنىڭ ءجۇرىسى
ماقساتى: وقۋشىلاردى ءبىلىمدى، جان - جاقتى بولۋعا ۇيرەتۋ، ماتەماتيكا، ينفورماتيكا پاندەرىنە قىزىعۋشىلىقتارىن ارتتىرۋ. جارىستا جەڭىمپاز بولۋعا ۇمتىلدىرۋ، ىزدەنىمپازدىققا، ەڭبەكقورلىققا تاربيەلەۋ، لوگيكالىق ويلارىن دامىتۋ.
ۋا، جاراندار، جاراندار!
مىنا بىزگە قاراڭدار!
مىنەكي زالدا تىنىشتىق
ەستىلمەيدى دىبىس تۇك.
مۇنى ءبىز دە قوشتايمىز
كەشىككەندەردى توسپايمىز.
عىلىمداردىڭ عىلىمى
ماتەماتيكا، ينفورماتيكا جايىندا
ويىن سايىستى باستايمىز!
جاس دوستارىم مۇنى جاقسى ۇعايىق
ماتەماتيكا - ينفورماتيكا قۇرمەتتەۋگە لايىق
دۇنيەدەگى قۇبىلىستىڭ مانىنە
تابيعاتتىڭ، قوزعالىستىڭ ءبارىن دە،
مۇمكىن ەمەس ەسەپتەرسىز، كومپيۋتەرسىز ءتۇسىنۋ.
قۇرمەتتى ۇستازدار مەن وقۋشىلار سىزدەرمەن بىرگە «ءححى عاسىر كوشباسشىسى» اتتى ينتەلەكتۋالدى ويىنىمىزدى باستايمىز.
سايىسقا قاتىسۋشى وقۋشىلاردى ورتاعا شاقىرايىق.(سايىسقا قاتىساتىن 9 - سىنىپ وقۋشىلارى ورتاعا كەلەدى، بارلىعى 6 وقۋشى)
ءادىل - قازىلار القاسىن سايلاپ الۋ.
سايىستىڭ كەزەڭدەرى:
ءى. «بايگە»
ءىى. «پوليگلوت»
ءىىى. «عاجايىپ جەتىلىك»
ءىۇ. «شەشەندىك سوزدەر»
ءۇ. «جورعا»
ءى. «بايگە»
بۇل بولىمدە وقۋشىلار ءار ءتۇرلى سۇراقتارعا جاۋاپ بەرەدى. ءار جاۋاپقا 5 ۇپايدان بەرىلەدى.
1. الگوريتم دەگەن نە؟
2. ءبىر نۇكتەمەن شەكتەلگەن ءتۇزۋدىڭ بولىگى (ساۋلە)
3. پاسكال تىلىندەگى پروگرامما نەشە بولىكتەن تۇرادى؟ (3)
4. پاسكال تىلىندەگى اريفمەتيكالىق امالداردى اتا (+،-،/،*، div، mod)
5. بۇرىش ولشەيتىن قۇرال (ترانسپورتير)
6. بۇكىل الەمدىك كومپيۋتەرلەر اراسىنداعى بايلانىس (ينتەرنەت)
7. كوپبۇرىش قابىرعالارىنىڭ قوسىندىسى (پەريمەتر)
8. تىك بۇرىشتى ۇشبۇرىش تۋرالى تەورەما (پيفاگور)
9. تاڭبالارى ءار ءتۇرلى ساندار (قاراما - قارسى ساندار)
10. ادام مەن كومپيۋتەر اراسىنداعى قارىم - قاتىناس قالاي اتالادى؟ (ينتەرفەيس)
11. پاسكال تىلىندە قانداي قاراپايىم وپەراتورلار بار؟ (مەنشىكتەۋ، شارتسىز كوشۋ، ەنگىزۋ - شىعارۋ وپەراتورلارى، بوس وپەراتور جانە پرودسەدۋرالاردى ورىنداۋ وپەراتورلارى جاتادى)
12. جيىم دەگەن نە؟ (ءبىر اتاۋمەن بەلگىلەنىپ بىرىكتىرىلگەن بىرتەكتى ەلەمەنتتەر جيىنى)
ءىى. «پوليگلوت»
بۇل كەزەڭدە وقۋشىلارعا سۇراقتار بەرىلەدى. سۇراقتىڭ جاۋابىن تاۋىپ، ورىس جانە اعىلشىن تىلدەرىنە اۋدارۋ قاجەت.
1. قابات - قابات قاتتاما،
اقىلىڭ بولسا اتتاما.
(كىتاپ - كنيگا - book)
2. جوق وزىندە باس تا، قاس تا، مويىن دا،
ۇزىندىعى جازۋلى تۇر بويىندا
(سىزعىش - لينەيكا - ruler)
3. جيىرما ءتورت باتىر،
ءبىرىن - ءبىرى جەپ جاتىر.
(دويبى - شاشكي - دراگس)
4. بىلەكتى... جىعادى،
ءبىلىمدى مىڭدى جىعادى.
(ءبىر - ودين - one)
5. ءبىزدى قورشاعان ورتاداعى مالىمەتتەر توبى
(اقپارات - ينفورماسيا - information)
6. كومپيۋتەردىڭ باسقارۋ قۇرىلعىسى
(تىشقان - مىشكا - mouse)
7.... جىلدا ەل جاڭا.
(ەلۋ - پياتدەسيات - fifty)
ءىىى. «عاجايىپ جەتىلىك»
ماتەماتيكا جانە ينفورماتيكا پاندەرى بويىنشا ۇياشىقتاردىڭ دەڭگەيىنە قاراي سۇراقتار جاسىرىلعان. ءار ۇياشىققا سايكەس ۇپايلارى بەرىلەدى.
ماتەماتيكا:
10 – تىكبۇرىش جاساپ قيىلىساتىن تۇزۋلەر (پەرپەنديكۋليار)
20 – ساعات ءۇشتى كورسەتكەندە، ونىڭ ساعاتتىق جانە مينۋتتىق تىلدەرى قانداي بۇرىش جاسايدى؟ (تىكبۇرىش)
30 – ۋ=ح2 فۋنكسياسىنىڭ گرافيگى (پارابولا)
40 – ەگەر ءۇش پار ات 60كم شاۋىپ وتسە، وندا ءبىر ات نەشە كم شاۋىپ وتەدى؟ (60كم)
ينفورماتيكا
10 – پاسكال تىلىندەگى پروگرامما قانداي ءتۇيىندى سوزبەن باستالادى؟(program)
20 – اريفمەتيكالىق ورنەك دەگەن نە؟ (اريفمەتيكالى جانە لوگيكالىق امال تاڭبالارىمەن بىرىكتىرىلگەن تۇراقتىلاردىڭ، اينىمالىلاردىڭ، فۋنكسيالاردىڭ جيىنتىعى)
30 – اريفمەتيكالىق سيكل دەگەن نە؟ (قايتالانۋ سانى الدىن الا بەلگىلى سيكل)
40 – جيىمنىڭ قانداي پارامەترلەرى بار؟ (ءتيپى، ولشەمى، كولەمى)
ءىۇ. «شەشەندىك ونەر»
وقۋشىلارعا ەكى تاقىرىپ بەرىلەدى. ءار وقۋشى سول بويىنشا ءوز تۇجىرىمداماسىن ايتىپ قورعايدى.
1. كومپيۋتەردىڭ زيانى
2. كومپيۋتەردىڭ پايداسى
ءۇ. «جورعا»
سوڭعى قالعان ەكى قاتىسۋشىعا 10 سۇراقتان قويىلادى. وقۋشىلار جىلدام ءارى دۇرىس جاۋاپ بەرۋى ءتيىس. ءار دۇرىس جاۋاپقا 5 ۇپايدان بەرىلەدى.
1 - وقۋشىنىڭ سۇراقتارى:
1. Div قانداي امال؟ (ءبۇتىن ءبولۋ)
2. قابىرعالارى تەڭ تىك ءتورتبۇرىش (شارشى)
3. ۆيرۋستاردى جوياتىن پروگرامما (انتيۆيرۋس)
4. قيىلىسپايتىن تۇزۋلەر (پاراللەل)
5. شارتتى سوڭىنان تەكسەرەتىن سيكل وپەراتورى (REPEAT)
6. پروگرامما ورىندالعاندا ماندەرى وزگەرىسسىز قالاتىن شامالار (تۇراقتى)
7. پاسكالدا ءتۇبىر استىنداعى ح - ءتىڭ جازىلۋى (sqrt(x))
8. تاڭداۋ وپەراتورى (case)
9. سيپاتتاۋ ءبولىمى قانداي ءتۇيىندى سوزبەن باستالادى؟(var)
10. سىبايلاس بۇرىشتاردىڭ بىرەۋى 400 بولسا، ەكىنشىسى نەشەگە تەڭ؟ (1400)
2 - وقۋشىنىڭ سۇراقتارى:
1. Mod قانداي امال؟ (ءبۇتىن قالدىقتى تابۋ)
2. الگوريتمنىڭ قايتالانىپ ورىندالۋى (سيكلدىك الگوريتم)
3. اقپاراتتىڭ ەڭ كىشى ولشەم بىرلىگى (بيت)
4. كومپيۋتەردىڭ «ميى» (پروسەسسور)
5. الگوريتمنىڭ تىزبەكتەلە ورىندالۋى (سىزىقتىق الگوريتم)
6. وپەراتورلار ءبولىمى قانداي ءتۇيىندى سوزدەردىڭ اراسىنا ورنالاسادى؟ (begin، end)
7. 2 سانىنىڭ التى دارەجەسى (64)
8. پرينتەر قانداي قۇرىلعى (اقپاراتتا قاعازعا باسىپ شىعاراتىن قۇرىلعى)
9. قازىرگى كومپيۋتەرلەر نەشىنشى بۋىنعا جاتادى؟ (4 - بۋىنعا)
10. «گەومەتريا» ءسوزى گرەك تىلىنەن اۋدارعاندا قانداي ماعىنا بەرەدى؟ (جەر ولشەۋ)
قورىتىندىلاۋ، وقۋشىلاردى ماراپاتتاۋ
ماقساتى: وقۋشىلاردى ءبىلىمدى، جان - جاقتى بولۋعا ۇيرەتۋ، ماتەماتيكا، ينفورماتيكا پاندەرىنە قىزىعۋشىلىقتارىن ارتتىرۋ. جارىستا جەڭىمپاز بولۋعا ۇمتىلدىرۋ، ىزدەنىمپازدىققا، ەڭبەكقورلىققا تاربيەلەۋ، لوگيكالىق ويلارىن دامىتۋ.
ۋا، جاراندار، جاراندار!
مىنا بىزگە قاراڭدار!
مىنەكي زالدا تىنىشتىق
ەستىلمەيدى دىبىس تۇك.
مۇنى ءبىز دە قوشتايمىز
كەشىككەندەردى توسپايمىز.
عىلىمداردىڭ عىلىمى
ماتەماتيكا، ينفورماتيكا جايىندا
ويىن سايىستى باستايمىز!
جاس دوستارىم مۇنى جاقسى ۇعايىق
ماتەماتيكا - ينفورماتيكا قۇرمەتتەۋگە لايىق
دۇنيەدەگى قۇبىلىستىڭ مانىنە
تابيعاتتىڭ، قوزعالىستىڭ ءبارىن دە،
مۇمكىن ەمەس ەسەپتەرسىز، كومپيۋتەرسىز ءتۇسىنۋ.
قۇرمەتتى ۇستازدار مەن وقۋشىلار سىزدەرمەن بىرگە «ءححى عاسىر كوشباسشىسى» اتتى ينتەلەكتۋالدى ويىنىمىزدى باستايمىز.
سايىسقا قاتىسۋشى وقۋشىلاردى ورتاعا شاقىرايىق.(سايىسقا قاتىساتىن 9 - سىنىپ وقۋشىلارى ورتاعا كەلەدى، بارلىعى 6 وقۋشى)
ءادىل - قازىلار القاسىن سايلاپ الۋ.
سايىستىڭ كەزەڭدەرى:
ءى. «بايگە»
ءىى. «پوليگلوت»
ءىىى. «عاجايىپ جەتىلىك»
ءىۇ. «شەشەندىك سوزدەر»
ءۇ. «جورعا»
ءى. «بايگە»
بۇل بولىمدە وقۋشىلار ءار ءتۇرلى سۇراقتارعا جاۋاپ بەرەدى. ءار جاۋاپقا 5 ۇپايدان بەرىلەدى.
1. الگوريتم دەگەن نە؟
2. ءبىر نۇكتەمەن شەكتەلگەن ءتۇزۋدىڭ بولىگى (ساۋلە)
3. پاسكال تىلىندەگى پروگرامما نەشە بولىكتەن تۇرادى؟ (3)
4. پاسكال تىلىندەگى اريفمەتيكالىق امالداردى اتا (+،-،/،*، div، mod)
5. بۇرىش ولشەيتىن قۇرال (ترانسپورتير)
6. بۇكىل الەمدىك كومپيۋتەرلەر اراسىنداعى بايلانىس (ينتەرنەت)
7. كوپبۇرىش قابىرعالارىنىڭ قوسىندىسى (پەريمەتر)
8. تىك بۇرىشتى ۇشبۇرىش تۋرالى تەورەما (پيفاگور)
9. تاڭبالارى ءار ءتۇرلى ساندار (قاراما - قارسى ساندار)
10. ادام مەن كومپيۋتەر اراسىنداعى قارىم - قاتىناس قالاي اتالادى؟ (ينتەرفەيس)
11. پاسكال تىلىندە قانداي قاراپايىم وپەراتورلار بار؟ (مەنشىكتەۋ، شارتسىز كوشۋ، ەنگىزۋ - شىعارۋ وپەراتورلارى، بوس وپەراتور جانە پرودسەدۋرالاردى ورىنداۋ وپەراتورلارى جاتادى)
12. جيىم دەگەن نە؟ (ءبىر اتاۋمەن بەلگىلەنىپ بىرىكتىرىلگەن بىرتەكتى ەلەمەنتتەر جيىنى)
ءىى. «پوليگلوت»
بۇل كەزەڭدە وقۋشىلارعا سۇراقتار بەرىلەدى. سۇراقتىڭ جاۋابىن تاۋىپ، ورىس جانە اعىلشىن تىلدەرىنە اۋدارۋ قاجەت.
1. قابات - قابات قاتتاما،
اقىلىڭ بولسا اتتاما.
(كىتاپ - كنيگا - book)
2. جوق وزىندە باس تا، قاس تا، مويىن دا،
ۇزىندىعى جازۋلى تۇر بويىندا
(سىزعىش - لينەيكا - ruler)
3. جيىرما ءتورت باتىر،
ءبىرىن - ءبىرى جەپ جاتىر.
(دويبى - شاشكي - دراگس)
4. بىلەكتى... جىعادى،
ءبىلىمدى مىڭدى جىعادى.
(ءبىر - ودين - one)
5. ءبىزدى قورشاعان ورتاداعى مالىمەتتەر توبى
(اقپارات - ينفورماسيا - information)
6. كومپيۋتەردىڭ باسقارۋ قۇرىلعىسى
(تىشقان - مىشكا - mouse)
7.... جىلدا ەل جاڭا.
(ەلۋ - پياتدەسيات - fifty)
ءىىى. «عاجايىپ جەتىلىك»
ماتەماتيكا جانە ينفورماتيكا پاندەرى بويىنشا ۇياشىقتاردىڭ دەڭگەيىنە قاراي سۇراقتار جاسىرىلعان. ءار ۇياشىققا سايكەس ۇپايلارى بەرىلەدى.
ماتەماتيكا:
10 – تىكبۇرىش جاساپ قيىلىساتىن تۇزۋلەر (پەرپەنديكۋليار)
20 – ساعات ءۇشتى كورسەتكەندە، ونىڭ ساعاتتىق جانە مينۋتتىق تىلدەرى قانداي بۇرىش جاسايدى؟ (تىكبۇرىش)
30 – ۋ=ح2 فۋنكسياسىنىڭ گرافيگى (پارابولا)
40 – ەگەر ءۇش پار ات 60كم شاۋىپ وتسە، وندا ءبىر ات نەشە كم شاۋىپ وتەدى؟ (60كم)
ينفورماتيكا
10 – پاسكال تىلىندەگى پروگرامما قانداي ءتۇيىندى سوزبەن باستالادى؟(program)
20 – اريفمەتيكالىق ورنەك دەگەن نە؟ (اريفمەتيكالى جانە لوگيكالىق امال تاڭبالارىمەن بىرىكتىرىلگەن تۇراقتىلاردىڭ، اينىمالىلاردىڭ، فۋنكسيالاردىڭ جيىنتىعى)
30 – اريفمەتيكالىق سيكل دەگەن نە؟ (قايتالانۋ سانى الدىن الا بەلگىلى سيكل)
40 – جيىمنىڭ قانداي پارامەترلەرى بار؟ (ءتيپى، ولشەمى، كولەمى)
ءىۇ. «شەشەندىك ونەر»
وقۋشىلارعا ەكى تاقىرىپ بەرىلەدى. ءار وقۋشى سول بويىنشا ءوز تۇجىرىمداماسىن ايتىپ قورعايدى.
1. كومپيۋتەردىڭ زيانى
2. كومپيۋتەردىڭ پايداسى
ءۇ. «جورعا»
سوڭعى قالعان ەكى قاتىسۋشىعا 10 سۇراقتان قويىلادى. وقۋشىلار جىلدام ءارى دۇرىس جاۋاپ بەرۋى ءتيىس. ءار دۇرىس جاۋاپقا 5 ۇپايدان بەرىلەدى.
1 - وقۋشىنىڭ سۇراقتارى:
1. Div قانداي امال؟ (ءبۇتىن ءبولۋ)
2. قابىرعالارى تەڭ تىك ءتورتبۇرىش (شارشى)
3. ۆيرۋستاردى جوياتىن پروگرامما (انتيۆيرۋس)
4. قيىلىسپايتىن تۇزۋلەر (پاراللەل)
5. شارتتى سوڭىنان تەكسەرەتىن سيكل وپەراتورى (REPEAT)
6. پروگرامما ورىندالعاندا ماندەرى وزگەرىسسىز قالاتىن شامالار (تۇراقتى)
7. پاسكالدا ءتۇبىر استىنداعى ح - ءتىڭ جازىلۋى (sqrt(x))
8. تاڭداۋ وپەراتورى (case)
9. سيپاتتاۋ ءبولىمى قانداي ءتۇيىندى سوزبەن باستالادى؟(var)
10. سىبايلاس بۇرىشتاردىڭ بىرەۋى 400 بولسا، ەكىنشىسى نەشەگە تەڭ؟ (1400)
2 - وقۋشىنىڭ سۇراقتارى:
1. Mod قانداي امال؟ (ءبۇتىن قالدىقتى تابۋ)
2. الگوريتمنىڭ قايتالانىپ ورىندالۋى (سيكلدىك الگوريتم)
3. اقپاراتتىڭ ەڭ كىشى ولشەم بىرلىگى (بيت)
4. كومپيۋتەردىڭ «ميى» (پروسەسسور)
5. الگوريتمنىڭ تىزبەكتەلە ورىندالۋى (سىزىقتىق الگوريتم)
6. وپەراتورلار ءبولىمى قانداي ءتۇيىندى سوزدەردىڭ اراسىنا ورنالاسادى؟ (begin، end)
7. 2 سانىنىڭ التى دارەجەسى (64)
8. پرينتەر قانداي قۇرىلعى (اقپاراتتا قاعازعا باسىپ شىعاراتىن قۇرىلعى)
9. قازىرگى كومپيۋتەرلەر نەشىنشى بۋىنعا جاتادى؟ (4 - بۋىنعا)
10. «گەومەتريا» ءسوزى گرەك تىلىنەن اۋدارعاندا قانداي ماعىنا بەرەدى؟ (جەر ولشەۋ)
قورىتىندىلاۋ، وقۋشىلاردى ماراپاتتاۋ
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ وقىتۋ ماقساتى: تابيعاتتاعى سۋ تۇرلەرى، تارالۋى، سۋ اينالىم جونىندە تۇسىنىك قالىپتاستىرۋ. دۇنيە ءجۇزى مۇحيتتارى تۋرالى تۇسىنىك قالىپتاستىرىپ، ولاردى كارتادان تابا بىلۋگە جانە ولاردى ءبىرى - ب...
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: بەيىمبەت مايلين «شۇعانىڭ بەلگىسى» پوۆەسى.
