InfoHub Logo

جەزقازعان قالاسىنداعى
№10 ورتا مەكتەپتىڭ
باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى
كۋساينوۆا گاۋحار اليبەكوۆنا

ساباقتىڭ تاقىرىبى: زات ەسىمنىڭ سەپتەلۋى
ساباقتىڭ ماقساتى:
ا) زات ەسىمنىڭ سەپتەلۋى تۋرالى تۇسىنىك بەرە وتىرىپ، سەپتىك جالعاۋلارىمەن تانىستىرىپ، ولاردىڭ سۇراقتارىن مەڭگەرتۋ.
وقۋشىلاردى ۇقىپتىلىققا، تاباندىلىققا، بايقاعىشتىققا، زەرەكتىككە باۋلاي وتىرىپ، ادەمى جازۋدى تالاپ ەتۋ ارقىلى كوركەمدىككە تاربيەلەۋ.
ب) جاتتىعۋلار ورىنداتۋ بارىسىندا شىعارماشىلىق پەن تانىمدىق بىلىكتەر مەن داعدىلارىن وي-ورىستەرىن ودان ءارى دامىتۋ.

ساباقتىڭ ءتۇرى: جارىس ساباق
ساباقتىڭ ءادىسى: وي قوزعاۋ، جاڭا تاقىرىپتى تانىستىرۋ ساباعى.
كورنەكىلىگى: جاڭا ساباق بويىنشا تابليسالار مەن پلاكاتتار.

ساباق بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى:
- سالەمەتسىزدەر مە،بالالار؟ (وقۋشىلاردى ساباققا دايارلاپ، نازارىن ساباققا اۋدارۋ)
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىمەن جۇمىس:
- بالالار، بۇگىن سىزدەر ساباققا جاقسى قاتىسىپ، ساپالى ءبىلىم الاسىزدار.ءبىلىم ورداسىنىڭ تورىنەن ورىن الاسىزدار. ىسكە ءسات. ەرەجەلەردى جاتقا سۇراۋ.
ءىىى. وتىلگەن ماتەريال بويىنشا تەست ارقىلى العان بىلىمدەرىمىزدى جيناقتاپ، ساباعىمىز جارىس تۇرىندە وتەدى.

جارىس: ءى توپ «زەرەكتەر» ءىى توپ «بىلگىرلەر» توپ اراسىندا وتەدى. ساباقتىڭ سوڭىنان جارىس جەڭىمپازدارىن انىقتايمىز.
ا) 1. سويلەمنىڭ قاي تۇرىنە جاتاتىنىن اجىرات؟
ايجان، وزىڭە اسىل ءسوز، العىر وي تاۋىپ ايتقان كىسى بولدى ما
ا) حابارلى سويلەم
ءا) جاي سويلەم
ب) سۇراۋلى سويلەم
ۆ) لەپتى سويلەم

2. ماقالدى اجىراتىڭىز.
ا) جاقسىدان شاراپات، جاماننان كەساپات
ءا) دالادا جاڭبىر جاۋىپ تۇر.
ب) كۇن ىستىق
ۆ) ەدىل ۇزاق جول ءجۇردى.

3. «ح» ءارپى جازىلاتىن ءسوزدى كورسەتىڭىز؟
ا) ...ايۋان
ءا) اق...ۋ
ب) ازى...
ۆ) ى...ىلاس

4. بىرىككەن سوزدەر قاتارىن كورسەتىڭىز.
ا) اققۋ، جولبارىس
ءا) حالىقارالىق، كەيادام
ب) قۇنانباي، ەكى ءجۇز بەس
ۆ) ۇپ-ۇلكەن، جان-جانۋار

5. جاي سويلەمدى تابىڭىز.
ا) وزەننىڭ سۋى تۇنىق
ءا) كۇن كۇركىرەدى
ب) مىسىق يتتەن قاشتى
ۆ) گۇلسىم سۋرەت سالدى

6. ءبىرىڭعاي جۋان داۋىستان تۇراتىن ءسوزدى تابىڭىز.
ا) كوڭىلدى، تىيىم
ءا) قىزعالداق، قۇلىن
ب) زەڭگىبابا
ۆ) جيادى، كىتاپ


ءا) «ورنىن تاپ» ويىنى جۇرگىزىلەدى. ول ءۇشىن تاقتانىڭ ءبىر شەتىنە تومەندەگى كەستە سىزىلادى.
-------------زاتتار مەن نارسەلەر. وسىمدىكتەر. جانۋارلار. ادام. تابيعات قۇبىلىستارى.
ورىندىق
بۇلدىرگەن
ايۋ
تىگىنشى
جەل

وسى كەستەنى تولتىرۋ بارىسىندا وقۋشىلار ادامعا قاتىستى سوزدەرگە كىم؟ سۇراعى، ال ودان باسقا سوزدەردىڭ بارىنە نە؟ سۇراعى قويىلاتىنىن تاعى دا ەسكە تۇسىرەدى.

ءىV. جاڭا ساباق.
ا) ءوزىم جەتىگەننىڭ سۋرەتىن كورسەتىپ:
بۇل - كونە ۇلتتىق مۋزىكالىق اسپاپ، ءقازىر مەن سەندەرگە وسى اسپاپقا قاتىستى ءبىر ەرتەگى ايتپاقپىن. «ەرتەدە زات ەسىمنىڭ جەرىندە سەپتىك دەگەن شال بولىپتى.ونىڭ 7 ۇلى بولىپتى. ءبىر جىلى ەلدە جۇت بولىپ، ەلدى اشارشىلىق سەپتىك شالدىڭ ۇيىنە دە كەلىپ جەتىپتى دە، ول ۇلدارىنان ايىرىلا باستاپتى.اتاۋ اتتى ۇلى قايتىس بولعاندا شال اعاشقا اتتىڭ قىلىن ىشەك ورنىنا كەرىپ تاعىپتى دا،كىم؟ نە؟ دەپ ءۇنسىز ەگىلىپتى. اي وتكەن سوڭ ىلىك دەگەن بالاسى ولگەندە تاعى ءبىر ىشەك تاعىپ: نەنىڭ زيانى، كىمنىڭ كوزى ءتيدى ەكەن؟- دەپ ەگىلەدى.

اي وتكەن سوڭ بارىس اتتى ۇلى دۇنيەدەن وتەدى. سوندا شال تاعى دا ءۇشىنشى ىشەكتى تاعىپ: «كىمگە ايتىپ جىلايىن، نەگە عانا ءولدى ەكەن؟» - دەپ جوقتاۋ ايتىپتى. تابىس اتتى ۇلى دۇنيەدەن وتەدى. «نەنى ايتىپ، كىمدى قورعايىن» - دەيدى. جاتىس اتتى ۇلى دا اشتىقتان ولگەندە «كىمدە كەتتى وبالىڭ، نەدە جاتىپ كوز جۇمدىڭ؟»- دەپ بەسىنشى ىشەك تاعىپ ەگىلەدى. شىعىس اتتى ۇلى دا اشتىقتان ولگەندە، سوندا التىنشى ىشەك تاعىلىپ: «نەدەن قايتىس بولدىڭ، كىمنەن سەنى سۇرايمىن؟»- دەپ ەگىلەدى. ال جەتىنشى كومەكتەس تە سول اشارشىلىقتان قايتىس بولعاندا «كىممەن ءومىر سۇرمەكپىن، ەندى نەمەن شۇعىلدانامىن؟»- دەپ جوقتاۋ ايتىپ ەگىلەدى.

سودان 7 ىشەك، 7 تيەك تاعىلىپ جەتىگەن اسپابى پايدا بولىپتى»
- اتاۋ قايتىس بولعاندا كىم ءۇنسىز ەگىلەدى؟
- سەپتىك شال
- ىلىك قايتىس بولعاندا شال نە دەدى؟
- نەنىڭ زيانى، كىمنىڭ كوزى ءتيدى ەكەن؟- دەدى.
وسى رەتپەن سەپتىك شالدىڭ اۋزىنان شىققان سۇراقتار قايتالانادى.
- ەندى وسى سۇراقتاردى جەتىگەن سوزىنە قويامىز.

- نە؟ – جەتىگەن
- نەنىڭ؟ - جەتىگەننىڭ
- نەگە؟ - جەتىگەنگە
- نەنى؟ - جەتىگەندى
- نەدە؟ - جەتىگەندە
- نەدەن؟ - جەتىگەننەن
- نەمەن؟ – جەتىگەنمەن
سويلەمدەگى سوزدەردى بىر-بىرىمەن بايلانىستىرۋ ءۇشىن جالعاناتىن جالعاۋلاردى سەپتىك جالعاۋلارى دەپ اتايمىز. قازاق تىلىندە جەتى سەپتىك بار: اتاۋ، ىلىك، بارىس، تابىس، جاتىس، شىعىس، كومەكتەس.
زات ەسىمنىڭ سەپتىك جالعاۋلارى ارقىلى وزگەرۋىن زات ەسىمنىڭ سەپتەلۋى دەيمىز. تابليسا بويىنشا ءتۇسىندىرۋ.

قازاق ءتىلى بال ءتىلىم
ءوزىڭ باردا شالقىدىم.
تىلىممەن بىرگە سامالمىن
تىلىمە كىم تاعار ءمىن.

V. داپتەرمەن جۇمىس.
داپتەرىمىزدى اشىپ، بەرىلگەن تاقتاداعى ەرەجەنى كوركەمدەپ جازىپ، بۇگىنگى كۇننىڭ جادىن «زات ەسىمنىڭ سەپتەلۋى» تاقىرىبىن جازا قويىڭدار.

ا) وقۋلىقپەن جۇمىس.
281-جاتتىعۋ اۋىزشا ورىندالادى. سويلەمدەگى قارامەن جازىلعان سوزدەرگە سۇراق قويىلعاننان كەيىن، سۇراقتاردىڭ رەتىنە قاراي زات ەسىم جالعاۋلارىنىڭ وزگەرگەندىگى ايتىلادى.
ءى توپ «زەرەكتەر»
1.ءبىزدىڭ ءۇيدىڭ شاتىرىنا نە ۇيا سالدى؟ (قارلىعاش)
2. ۇيادا نەنىڭ بالاپاندارى بار؟ (قارلىعاشتىڭ)

ءىى توپ «بىلگىرلەر»
1.قارلىعاش ۇنەمى نەگە جەم ىزدەۋگە تۋرا كەلدى؟ (بالاپاندارىنا)
2. ءبىر كۇنى بيىكتە ۇشىپ جۇرگەن نەنى كوردىك؟ (قارلىعاشتى)

282-جاتتىعۋ. جازباشا ورىندالادى.
ءى توپ
ۇزدىك كىم؟ - وقۋشى
كىمدى كوردى؟- وقۋشىنى
كىمگە بەردى؟- وقۋشىعا
كىمنەن سۇرادى؟- وقۋشىدان

ءىى توپ
قايدان كەلدى؟- اۋىلدان
نەنىڭ جولىندا كول بار؟- اۋىلدىڭ
دەمالىستا قايدا بارامىن؟- اۋىلعا
مەن نەنى ۇناتامىن؟- اۋىلدى

Vءى. سەرگىتۋ ءساتى.
قانە قانات جازايىق،
قارلىعاشقا ۇقسايىق،
قارلىعاش بوپ ۇشايىق،
ۇشىپ-ۇشىپ الايىق.

283-جاتتىعۋ.
جەمىسكە قۇتى تولا ما؟
بىر-بىرلەپ تەرىپ الماساق.
اپ-ساتتە وسە قويا ما؟
ەككەن ءدانىن ويلاساڭ،
ءبىلىم دە سونداي قاراعىم،
بىرتىندەپ سىڭەر بويىڭا.
ۇعىپ ال ءبىلىم بولارىن،
شام-شىراعىڭ جولىڭدا،- دەپ.

Vءىى. وزىندىك شىعارماشىلىق جۇمىس

ءى توپ:ء-------------------------------------------------------ىى. توپ:
ا.س. سۋرەتشى---------------------------------------------ا.س. قايىڭ
ءى.س. سۋرەتشىنىڭ------------------------------------------ى.س. قايىڭنىڭ
ب.س. سۋرەتشىگە-------------------------------------------ب.س. قايىڭعا
ت.س. سۋرەتشىنى-------------------------------------------ت.س. قايىڭدى
ج.س. سۋرەتشىدە------------------------------------------ج.س. قايىڭدا
ش.س. سۋرەتشىدەن----------------------------------------ش.س. قايىڭنان
ك.س. سۋرەتشىمەن-----------------------------------------ك.س. قايىڭمەن

285-جاتتىعۋ.
تار شەڭبەردى اينالىپ،
تۇر قازىقتا بايلانىپ.
قاعا بەرەر تاڭدايدى
ادەتىنەن تاڭبايدى.

Vءىىى. ۇيگە تاپسىرما
284-جاتتىعۋ.
ءتيىن اعاشتىڭ قۋىسىنا تىعىلادى. ول كۇزدە اعاشتىڭ بۇرشىگىن، ساڭىراۋقۇلاقتى جيناپ الادى. قىستىگۇنى سولارىن جەيدى دە، ۇيىقتايدى.

ءىح. ساباقتى بەكىتۋ.
1.قازاق تىلىندە نەشە سەپتىك بار؟
ا) 5
ءا) 3
ب) 8
ۆ) 7

2.شىعىس سەپتىگىنىڭ سۇراقتارىن تابىڭىز.
ا) –مەن،-بەن،-پەن
ءا) –كا،-كە،-عا،-گە
ب) –نىڭ،ء-نىڭ، -تىڭ،ء-تىڭ،-دىڭ،ء-دىڭ
ۆ) –دان،-دەن، -تان،-تەن،-نان،-نەن

3.جاتىس سەپتىگىنىڭ سۇراقتارىن تابىڭىز.
ا) كىمدە؟ نەدە؟
ءا) كىمنەن؟ نەدەن؟
ب) كىممەن؟ نەمەن؟
ۆ) كىمدى؟ نەنى؟

ح. ساباقتى باعالاۋ.
ءى توپ «زەرەكتەر»
ءىى توپ «بىلگىرلەر»
سىنىپ وقۋشىلارىنىڭ ءوز بىلىمدەرىن الدارىنداعى جيناعان «جۇلدىزشا» بويىنشا قورىتۋداعى بالدىق جۇيەمەن ەسەپتەپ ءتيىستى باعالارىن قويامىن.
ءحى. ماداقتاۋ.