زاتتىڭ قيمىلىن بىلدىرەتىن سوزدەر. ناۋرىز – جىل باسى
جامبىل وبلىسى، شۋ اۋدانى،
كوكقاينار اۋىلى، س. ەستەمەسوۆ اتىنداعى
ورتا مەكتەبىنىڭ باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى
توقتاشبايەۆا شىرىن بەكەنوۆنا
ساۋات اشۋ
تاقىرىپ: زاتتىڭ قيمىلىن بىلدىرەتىن سوزدەر. ناۋرىز – جىل باسى
ساباقتىڭ ماقساتى: 1. زاتتىڭ قيمىلىن بىلدىرەتىن سوزدەر تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ، ولاردى اجىراتۋ. ناۋرىز تۋرالى ماعلۇمات بەرۋ.
2. وقۋشىلاردىڭ وقۋ، جازۋ داعدىلارىن قالىپتاستىرۋ، ويىن ءتىلىن دامىتۋ، شىعارماشىلىققا باۋلۋ، قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ، تانۋ، پايىمداۋ، ىزدەنۋ، قولدانۋ.
3. ساۋاتتى، كوركەم جازۋعا تاربيەلەۋ، ۇلتتىق سالت - ءداستۇردى قۇرمەتتەۋگە تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىگى: وقۋلىق، سىزبا، سۋرەتتى ديداكتيكالىق ماتەريالدار.
ءادىسى: بلۋمەن جۇيەسى، دەڭگەيلەپ وقىتۋ.
ءتۇرى: جارىس ساباق.
ءپانارالىق بايلانىس: انا ءتىلى، قازاق ءتىلى، دۇنيەتانۋ.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. تانىپ ءبىلۋ كەزەڭى.
اتقارىلاتىن ىستەر
1. وقۋشىلاردى ۇيىمداستىرۋ، ساباقتىڭ ماقساتىن حابارلاۋ.
2. سىنىپتى ەكى توپقا ءبولۋ.
«ءاقتوس» توبى، «قۇتجول» توبى.
3. وتكەندى قايتالاۋعا ارنالعان سۇراقتار:
- زاتتىڭ اتىن بىلدىرەتىن سوزدەر دەگەن نە؟
- ادامعا قاتىستى ايتىلاتىن سوزدەرگە قانداي سۇراقتار قويىلادى؟
- نە؟ نەلەر؟ سۇراعى نەلەرگە قويىلادى؟
- قانداي سوزدەرگە باس ارىپپەن باستالىپ جازىلادى؟
- داۋىستى دىبىستار نەشەگە بولىنەدى؟
- سويلەم دەگەن نە؟ مىسال كەلتىر.
- سويلەم دەگەن نە؟
(جاۋاپقا ۇپاي بەرىپ وتىرۋ)
سىزبا بويىنشا وتكەن ساباقتى قورىتۋ.
ءىى. ءتۇسىنۋ كەزەڭى
1. سۋرەت بويىنشا اڭگىمەلەۋ. ناۋرىز مەرەكەسى تۋرالى اڭگىمە.
2. جىلعا تالاسقان جانۋارلار تۋرالى ەرتەگىنى ەسكە تۇسىرە وتىرىپ، جىل باسىنىڭ تىشقان جىلى ەكەنىن جانە بيىلعى جاڭا جىل تۋرالى اڭگىمەلەۋ.
3. ناۋرىز ايىنىڭ، كوكتەم مەزگىلىنىڭ ەرەكشەلىكتەرى تۋرالى ايتىپ ءوتۋ. «ناۋرىز – جىل باسى» ولەنىن وقۋ.
جىل اتتارىن وقۋ.
- ناۋرىز تويى كۇنى ۇلكەن بولسىن، كىشى بولسىن مەيرامعا كەلىپ، كوڭىلدى ويىن – ساۋىق قۇرادى. مۇندا شاراپ ءىشۋ، رەنجۋ سياقتى جاعىمسىز ادەتتەرگە قاتتى تىيىم سالعان. تويدا ات جارىس، جارىس، پالۋان كۇرەس، باسقا دا سپورت باسەكەسى، ايتىس تۇرلەرى، ويىندار مەن كوڭىلدى جۇمباقتار، ءان، ولەڭدەر، ناۋرىز جىرلارى ايتىلادى. اركىم ۇلكەندەردەن باتا تىلەيدى. ناۋرىز كۇنى «ۇلىس قۇتتى بولسىن!»، «ءتورت تۇلىك اقتى بولسىن!» - دەۋدى ۇمىتپاعان ءجون.
4. سۋرەت بويىنشا قۇرىلعان سويلەمدەردى تالداۋ.
مىسالى: اجە ناۋرىز كوجە ءپىسىردى.
كىم؟ – اجە – زاتتىڭ اتىن بىلدىرەدى.
نە ىستەدى؟ – ءپىسىردى – قيمىلدى بىلدىرەدى.
5. ءار ءتۇرلى قيمىلدار كەلتىرە وتىرىپ، ەرەجەنى قورىتىپ شىعارۋ.
ءىىى. قولدانۋ كەزەڭى
1. داپتەرمەن جۇمىس: كوركەم جازۋ.
ناۋرىز – جىل باسى.
2. 109 – جاتتىعۋ بويىنشا جۇمىستار جۇرگىزۋ.
«ءاقتوس» توبى: قيمىلدى بىلدىرەتىن سوزدەردى تەرىپ جازۋ،
«قۇتجول» قيمىلدى بىلدىرەتىن سوزدەردى تەرىپ جازۋ، داۋىستى دىبىستاردىڭ استىن سىزۋ.
ءىV. سەرگىتۋ ءساتى.
ناۋرىز جىرى.
ۇلىس كۇنى قازان تولسا،
ول جىلى اق مول بولار.
ۇلى كىسىدەن باتا الساڭ،
سوندا ولجالى جول بولار.
ولەڭ جولدارىنا سايكەس قيمىلدار جاساۋ.
V. بىرىكتىرۋ كەزەڭى. 1. 110 – جاتتىعۋ. اۋىزشا تالداۋ.
2. دەڭگەيلىك تاپسىرمالار تۇرلەرى:
«ا» توبى: شىعارماشىلىق ديكتانت – ءتيىن تۋرالى اڭگىمە قۇراۋ.
«ب» توبى: تەرمە ديكتانت – قيمىلدى بىلدىرەتىن سوزدەردى بايلانىسىپ تۇرعان سوزبەن بىرگە تەرىپ جازۋ.
«س» توبى وزدىك ديكتانت – ءتيىن سوزىنە سويلەمدەر قۇراۋ، قيمىلدى بىلدىرەتىن سوزدەردى تابۋ.
«د» توبى: سۋرەتتى ديكتانت – سۋرەت ارقىلى قيمىلدى بىلدىرەتىن سوزدەردى جازۋ.
VI. وي دامىتۋ كەزەڭى.
«بايگە» ويىنى. ۆيكتورينالىق سۇراقتار:
• كوكتەم ايلارىن اتا.
• ناۋرىز مەرەكەسى قاشان بولادى؟
• ناۋرىز كوجە دەگەن نە؟
• كۇن مەن ءتۇن قاشان تەڭەلەدى؟
• جىل اتتارىن اتا.
• اپتانىڭ كۇندەرىن اتا.
• كوكتەمدە قانداي قۇبىلىستار بولادى؟
• كوكتەمنىڭ العاشقى گ ۇلى؟
VII. ءتۇيسىنۋ كەزەڭى. 1. جاڭا ساباقتى قورىتۋ.
2. ناۋرىز تۋرالى قورىتىندىلاۋ.
VIII. قورىتىندى ءبولىم.
ەكى توپتىڭ ۇپايلارىن ساناۋ.
وقۋشىلاردى باعالاۋ.
ۇيگە تاپسىرما: جىل اتتارىن جانە ەرەجە جاتتاۋ.
كوكقاينار اۋىلى، س. ەستەمەسوۆ اتىنداعى
ورتا مەكتەبىنىڭ باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى
توقتاشبايەۆا شىرىن بەكەنوۆنا
ساۋات اشۋ
تاقىرىپ: زاتتىڭ قيمىلىن بىلدىرەتىن سوزدەر. ناۋرىز – جىل باسى
ساباقتىڭ ماقساتى: 1. زاتتىڭ قيمىلىن بىلدىرەتىن سوزدەر تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ، ولاردى اجىراتۋ. ناۋرىز تۋرالى ماعلۇمات بەرۋ.
2. وقۋشىلاردىڭ وقۋ، جازۋ داعدىلارىن قالىپتاستىرۋ، ويىن ءتىلىن دامىتۋ، شىعارماشىلىققا باۋلۋ، قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ، تانۋ، پايىمداۋ، ىزدەنۋ، قولدانۋ.
3. ساۋاتتى، كوركەم جازۋعا تاربيەلەۋ، ۇلتتىق سالت - ءداستۇردى قۇرمەتتەۋگە تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىگى: وقۋلىق، سىزبا، سۋرەتتى ديداكتيكالىق ماتەريالدار.
ءادىسى: بلۋمەن جۇيەسى، دەڭگەيلەپ وقىتۋ.
ءتۇرى: جارىس ساباق.
ءپانارالىق بايلانىس: انا ءتىلى، قازاق ءتىلى، دۇنيەتانۋ.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. تانىپ ءبىلۋ كەزەڭى.
اتقارىلاتىن ىستەر
1. وقۋشىلاردى ۇيىمداستىرۋ، ساباقتىڭ ماقساتىن حابارلاۋ.
2. سىنىپتى ەكى توپقا ءبولۋ.
«ءاقتوس» توبى، «قۇتجول» توبى.
3. وتكەندى قايتالاۋعا ارنالعان سۇراقتار:
- زاتتىڭ اتىن بىلدىرەتىن سوزدەر دەگەن نە؟
- ادامعا قاتىستى ايتىلاتىن سوزدەرگە قانداي سۇراقتار قويىلادى؟
- نە؟ نەلەر؟ سۇراعى نەلەرگە قويىلادى؟
- قانداي سوزدەرگە باس ارىپپەن باستالىپ جازىلادى؟
- داۋىستى دىبىستار نەشەگە بولىنەدى؟
- سويلەم دەگەن نە؟ مىسال كەلتىر.
- سويلەم دەگەن نە؟
(جاۋاپقا ۇپاي بەرىپ وتىرۋ)
سىزبا بويىنشا وتكەن ساباقتى قورىتۋ.
ءىى. ءتۇسىنۋ كەزەڭى
1. سۋرەت بويىنشا اڭگىمەلەۋ. ناۋرىز مەرەكەسى تۋرالى اڭگىمە.
2. جىلعا تالاسقان جانۋارلار تۋرالى ەرتەگىنى ەسكە تۇسىرە وتىرىپ، جىل باسىنىڭ تىشقان جىلى ەكەنىن جانە بيىلعى جاڭا جىل تۋرالى اڭگىمەلەۋ.
3. ناۋرىز ايىنىڭ، كوكتەم مەزگىلىنىڭ ەرەكشەلىكتەرى تۋرالى ايتىپ ءوتۋ. «ناۋرىز – جىل باسى» ولەنىن وقۋ.
جىل اتتارىن وقۋ.
- ناۋرىز تويى كۇنى ۇلكەن بولسىن، كىشى بولسىن مەيرامعا كەلىپ، كوڭىلدى ويىن – ساۋىق قۇرادى. مۇندا شاراپ ءىشۋ، رەنجۋ سياقتى جاعىمسىز ادەتتەرگە قاتتى تىيىم سالعان. تويدا ات جارىس، جارىس، پالۋان كۇرەس، باسقا دا سپورت باسەكەسى، ايتىس تۇرلەرى، ويىندار مەن كوڭىلدى جۇمباقتار، ءان، ولەڭدەر، ناۋرىز جىرلارى ايتىلادى. اركىم ۇلكەندەردەن باتا تىلەيدى. ناۋرىز كۇنى «ۇلىس قۇتتى بولسىن!»، «ءتورت تۇلىك اقتى بولسىن!» - دەۋدى ۇمىتپاعان ءجون.
4. سۋرەت بويىنشا قۇرىلعان سويلەمدەردى تالداۋ.
مىسالى: اجە ناۋرىز كوجە ءپىسىردى.
كىم؟ – اجە – زاتتىڭ اتىن بىلدىرەدى.
نە ىستەدى؟ – ءپىسىردى – قيمىلدى بىلدىرەدى.
5. ءار ءتۇرلى قيمىلدار كەلتىرە وتىرىپ، ەرەجەنى قورىتىپ شىعارۋ.
ءىىى. قولدانۋ كەزەڭى
1. داپتەرمەن جۇمىس: كوركەم جازۋ.
ناۋرىز – جىل باسى.
2. 109 – جاتتىعۋ بويىنشا جۇمىستار جۇرگىزۋ.
«ءاقتوس» توبى: قيمىلدى بىلدىرەتىن سوزدەردى تەرىپ جازۋ،
«قۇتجول» قيمىلدى بىلدىرەتىن سوزدەردى تەرىپ جازۋ، داۋىستى دىبىستاردىڭ استىن سىزۋ.
ءىV. سەرگىتۋ ءساتى.
ناۋرىز جىرى.
ۇلىس كۇنى قازان تولسا،
ول جىلى اق مول بولار.
ۇلى كىسىدەن باتا الساڭ،
سوندا ولجالى جول بولار.
ولەڭ جولدارىنا سايكەس قيمىلدار جاساۋ.
V. بىرىكتىرۋ كەزەڭى. 1. 110 – جاتتىعۋ. اۋىزشا تالداۋ.
2. دەڭگەيلىك تاپسىرمالار تۇرلەرى:
«ا» توبى: شىعارماشىلىق ديكتانت – ءتيىن تۋرالى اڭگىمە قۇراۋ.
«ب» توبى: تەرمە ديكتانت – قيمىلدى بىلدىرەتىن سوزدەردى بايلانىسىپ تۇرعان سوزبەن بىرگە تەرىپ جازۋ.
«س» توبى وزدىك ديكتانت – ءتيىن سوزىنە سويلەمدەر قۇراۋ، قيمىلدى بىلدىرەتىن سوزدەردى تابۋ.
«د» توبى: سۋرەتتى ديكتانت – سۋرەت ارقىلى قيمىلدى بىلدىرەتىن سوزدەردى جازۋ.
VI. وي دامىتۋ كەزەڭى.
«بايگە» ويىنى. ۆيكتورينالىق سۇراقتار:
• كوكتەم ايلارىن اتا.
• ناۋرىز مەرەكەسى قاشان بولادى؟
• ناۋرىز كوجە دەگەن نە؟
• كۇن مەن ءتۇن قاشان تەڭەلەدى؟
• جىل اتتارىن اتا.
• اپتانىڭ كۇندەرىن اتا.
• كوكتەمدە قانداي قۇبىلىستار بولادى؟
• كوكتەمنىڭ العاشقى گ ۇلى؟
VII. ءتۇيسىنۋ كەزەڭى. 1. جاڭا ساباقتى قورىتۋ.
2. ناۋرىز تۋرالى قورىتىندىلاۋ.
VIII. قورىتىندى ءبولىم.
ەكى توپتىڭ ۇپايلارىن ساناۋ.
وقۋشىلاردى باعالاۋ.
ۇيگە تاپسىرما: جىل اتتارىن جانە ەرەجە جاتتاۋ.
You Might Also Like
-
1. بىلىمدىلىك: وت الۋ جۇيەسىنىڭ نەگىزگى قىزمەتى، قۇرىلىسى، جۇمىسى جونىندە تۇسىنىك بەرۋ.
