InfoHub Logo

Abaı– qazaq halqynyń ulttyq maqtanyshy. Tek qana Abaı óleńderinen qazaq dalasynyń tabıǵaty, qazaq ómiriniń shyndyǵy, qazaq halqynyń sezim-syry, arman-tilegi, ulttyq erekshelik qasıetteri túgel kórinip, seziledi. Uly aqyn "Abaıdyń qazaq ádebıetine XIX ǵasyrda jáne XX ǵasyrda etken áseri asa mol. Abaıdyń ózin kórmeı, sózin oqý arqyly, estip uǵyný arqyly, sol Abaıdyń óleńderiniń úlgisinde áleýmettik máselege, adamgershilik jaıǵa, aǵartýshylyq týrasyna arnap kóp-kóp óleńder jazǵan talaı aqyndar bar. Ásirese, bulardyń sany, Abaı shyǵarmalary qazaq saharasyna jaıyla bastaǵan saıyn molaıa túsken", - deıdi Muhtar Áýezov. Abaıdyń qazaq ádebıeti aldyndaǵy uly qyzmeti onyń ulttyq ádebıette shyndyq degenniń ne ekenine birneshe ret kóńil aýdaryp, ony tuńǵysh asha bilýi deýge bolady. Ol - qazaq ádebıetinde áıelderdiń taǵdyryna birinshi kóńil bólgen aqyn. Onyń kirshiksiz, taza, tereń sezimine úńildi, anany, danalyqty, dostyqqa berik adal sezimdi jyrlady. Abaı kedeı aqyndardyń kúnkóris kásibine aınalyp, baǵasy túsken óleń sózdi óz bıigine qoıyp, oqyrmannyń, tyńdaýshynyń talǵamyn tárbıeleýge belsendi aralasty. Aqynnyń bul saladaǵy uly qyzmeti orystyń klasıkalyq ádebıeti estetıkasymen, Belınskıı, Chernyshevskıı kózqarastarymen ushtasyp jatatyny ǵylymda áldeqashan dáleldengen.

Abaı –halqymyzdyń maqtanyshy ǵana emes, bizdiń ulttyq uranymyz, ulttyq ıdeologıamyz, onyń ólmes murasyn aldymen ózimiz tanyp, sosyn álemge tanytý –bizdiń ǵumyrlyq paryzymyz.

Abaıdyń týǵanyna 175 jyl ýaqyt ótse de, onyń eńbekteri halyq jadynda saırap, oǵan nurly ómirge jol kórsetip tur.

Abaı esimi máńgi umytylmaıdy. Abaı sepken uryq, ósken dánder bir ǵasyrdan asa ýaqyt boıy ósip –ónip, ulttyq ádebıetimizdi, mádenıetimizdi, búkil rýhanı ómirimizdi kórkeıtýde. Abaıdyń tamasha aqyndyq dástúrleri qazir jańa mazmunǵa ıe bolyp, keıingi tolqyn jazýshylardyń ónege etip, ilgeri damytýy arqyly tolysyp keledi.

Abaı murasy - Adamdy adam etip tárbıeleýdiń, jan - jaqty damyǵan zıatker tulǵa qalyptastyrýdyń qaınary. Aqynnyń tolyq adam týraly aıtqandary – jas óskindi Adamdy súıý, qurmetteý, eljandylyq, bıik adamgershilikke bastaıtyn jol. Sondaı – aq, álemdik deńgeıdegi bilim talaptaryna qol sozyp qana qoımaı, sonyń ushar basynan kórine bilý - búgingi tańdaǵy ulttyq bolmysymyzdyń, adamı maqsat - mindetterimizdiń bultartpas baǵyt, baǵdary.

 Elbasymyz N. Nazarbaev halyqqa joldaýynda: «Biz qazaq halqynyń san ǵasyrlyq dástúrin, tili men mádenıetin saqtap, túlete beremiz»,- dedi. Bul ataly sózdiń tereń mánine úńilsek, ulylar úlgisi arqyly jas urpaqty tárbıelep, Egemen elimizdiń ilgeri damytý máselesi de aldyǵa shyǵatyny sózsiz. Uly dananyń qaı eńbegin oqymaıyq, ol aqyl - naqylǵa, taǵylymǵa toly. Ásirese, qazir kún tártibinde jan - jaqty damyǵan tulǵa qalyptastyrý máselesi turǵanda ony júzege asyrýdyń bir joly retinde Abaı murasyna bet burys jasaý óte quptarlyq is bolǵandyǵyna qýanyshtymyn.

---