InfoHub Logo

Taldyqorǵan qalasy, Almaty oblysy, Qazaqstan Respýblıkasy.
Kenbaeva Quralaı Mýratqyzy
3 kýrs bilimgeri
Jetisý ýnıversıteti KE AQ
Mamandyǵy: Shetel tili: eki shetel tili.

Qazirgi zamanaýı bilim berý kezeńi ártúrli aqparattyq tehnologıalardy keńinen qoldanýmen, ınternet múmkindikterimen jáne oqytý ádisteri baǵytynyń ereksheligimen sıpattalady. Oqýshylardyń kommýnıkatıvti daǵdylaryn damytý boıynsha aǵylshyn tili – oqytý ádistemesiniń ózekti máseleleriniń biri bolyp sanalady.

Sońǵy jyldardan bilim berý ádis-tásilderiniń erekshelene túskenin baıqaı alamyz. Jańa aqparattyq tehnologıalardy engizýge, ınternet  resýrstaryn, ınternet jelisin keńinen paıdalanýdy damytýǵa baǵyttalǵan nysanaly baǵdarlamalar quryldy. Internet jelisiniń kommýnıkatıvtik múmkindikteri jáne olardy aǵylshyn tilinde oqytý – bilim berýdiń mańyzyn anyqtaý jáne taldaý bolyp tabylady.

Sońǵy ýaqyttarda orta mektepterde jańa aqparattyq tehnologıalardy qoldaný máselesi, onyń ishinde shet tilderin oqytý prosesinde tehnologıalardy qoldaný jıi talqylanyp keledi. Shet tilderin oqytýdyń negizgi maqsaty – basqa til úırenýge daǵdylaryn qalyptastyrý jáne damytý, oqýshylardyń kommýnıkatıvtik mádenıetin, qarym-qatynas pen negiz bolyp tabylatyn mádenıetaralyq ózara árekettesý qabiletterin qalyptastyrý. Internet – halyqaralyq kópultty, kros-mádenı qoǵam, álemdegi mıllıondaǵan adamdardyń elektrondy qarym-qatynasyna negizdelgen, sonymen qatar paıdalanýshylardyń sany boıynsha eń úlken júıe.

Muǵalimniń mindeti – tildi is júzinde meńgerýge jaǵdaı jasaý, ár oqýshy úshin árqaısysyna óziniń belsendiligi men shyǵarmashylyǵyn kórsete alýyna múmkindik beretin oqytý ádisterin tańdaý.

Aqparattyq júıe retinde ǵalamtor jelisi óz paıdalanýshylaryna ártúrlilikti usynady.

Aqparat jáne resýrstar qyzmetteriniń negizgi jıyntyǵy mynalardy qamtýy múmkin:

• elektrondyq poshta (e-mail);
• telekópir (usenet);
• beınekonferensıa;
• óz aqparatyńyzdy jarıalaý, óz úıińizdi qurý múmkindigi (homepage) jáne ony Web-serverde ornalastyrý;
• aqparattyq resýrstarǵa qol jetkizý:
• anyqtamalyq katalogtar (Yahoo!, InfoSeek/UltraSmart, LookSmart, Galaxy);
• izdeý júıeleri (Alta Vista, HotBob, WebCrawler, Excite);
• jelide sóılesý (Chat)

Internettiń vırtýaldy ortasy paıdalanýshylarǵa ýaqytsha jáne shynaıy múmkindik beretin, eki tarap úshin de ózekti taqyryptar boıynsha baılanys ornatýǵa kómektese alady. Praktıkasyz aǵylshan tilinde kommýnıkatıvtik jáne mádenıetaralyq quzyrettilikti meńgerý múmkin emes. Internet – bul álemdegi bolyp jatqan sońǵy oqıǵalar týraly aqparat alýdyń tamasha quraly. Bul qyzmet túri joǵary synyptar úshin óte qolaıly, óıtkeni ol kólemdi oqý men túsindirýdi qamtıdy. 

Álemdegi barlyq mańyzdy gazetterdiń ózderiniń veb-paraqtary bar. Mysaly, MEDIA LINKS kóptegen basylymdarǵa siltemeler usynady. Árıne, ınternetti gramatıkalyq, leksıkalyq daǵdylardy damytý, bilimdi tekserý sekildi tıimdi baǵdarlama retinde paıdalanýǵa bolady. Ol leksıkalyq, gramatıkalyq, fonetıkalyq jattyǵýlar, gramatıka, IQ testteri túrleriniń barlyǵyn qamtyp ótedi. Muǵalimder nemese mektep oqýshylary ǵalamtor jelisinen osyndaı saıttardy taba alady.

Kásibı bilim berý resýrstarynyń oqýshylardyń kommýnıkatıvtik daǵdylaryn damytýdaǵy róli, paıdasy jáne zıany:

• ınternettegi ártúrli resýrstardyń kóptigi oqýshyǵa, ásirese eger ol jasóspirim bolsa tájirıbesiniń joqtyǵyna baılanysty oqý kezinde aqparat durys dep jalǵan bolýy múmkin, tipti ınternet-alaıaqtarǵa tap bolýy múmkin;
• Internette usynylǵan materıaldyń, ásirese aǵylshyn tilin úırený barysynda "Speaking" sekildi dástúrli formatta úırený bólimi boıynsha oqýshy sapaly, sonymen qatar sapasyz materıaldar men resýrstarǵa, ádebı nemese basqa da tilde (Amerıkandyq nemese Brıtandyq) sóıleıtin, shyndyqqa sáıkes kelmeıtin jáne sapasy boıynsha tómen bilim berý resýrstaryna kezigýi múmkin.

Qazirgi ýaqytta kommýnıkasıaǵa, ınteraktıvtilikke, qarym-qatynastyń shynaıylyǵyna, tildi mádenı jaǵdaıda oqytýǵa, oqytýdy avtonomıaǵa jáne izgilendirýge bacymdyq beriledi. Bul prınsıpter kommýnıkatıvti qabilettiń quramdas bóligi retinde mádenıetaralyq quzyrettilikti damytýǵa múmkindik beredi. Shet tilderin oqytýdyń túpki maqsaty – shet tildik ortada erkin baǵdarlaýǵa jáne ártúrli jaǵdaılarda adekvatty jaýap berý qabiletine úıretý, ıaǵnı, baılanys ornatý.

Shetel tilinde qarym-qatynas jasaýǵa úıretý úshin materıaldy zertteýdi yntalandyratyn jáne adekvatty minez-qulyqty damytatyn shynaıy, ómirlik jaǵdaılardy (ıaǵnı, qarym-qatynastyń shynaıylyq prınsıpi dep ataıdy) jasaý kerek.

Oqýshyǵa baǵdarlanǵan oqytýdy qamtamasyz etetin tehnologıalardyń biri – jobalyq ádis shyǵarmashylyqty, tanymdyq belsendilikti, derbestikti damytýdyń bir joly. Stýdentter óz oı-órisin, tildi meńgerý shekarasyn keńeıtedi, ony praktıkalyq qoldanýdan tájirıbe jınaqtaıdy, jobany qorǵaý kezinde shet tilindegi sóıleýdi tyńdaýǵa jáne estýge, bir-birin túsinýge úırenedi.

Balalar anyqtamalyq ádebıettermen, sózdiktermen, kompútermen jumys jasaıdy, sol arqyly shynaıy tilmen tikeleı baılanysqa túsýge múmkindik týǵyzady, bul sabaqta tek oqýlyq arqyly ǵana múmkin emes. Qazirgi zamanǵy tehnologıalar yntymaqtastyq tehnologıasyn da qamtıdy. Negizgi ıdeıa – ártúrli oqý jaǵdaıattarynda oqýshylardyń belsendi birlesken is-áreketine jaǵdaı jasaý. Balalar 3-4 adamnan turatyn toptarǵa biriktirilip, olarǵa bir tapsyrma beriledi, bul rette árqaısysynyń róli belgilenedi. Árbir stýdent óz jumysynyń nátıjesine ǵana emes, búkil toptyń nátıjesine de jaýap berýi kerek. Sondyqtan álsiz oqýshylar túsinbegen jerin myqtylardan bilýge ​​tyrysady, al kúshti oqýshylar tapsyrmany tıanaqty túsinýge umtylady. Osy ádisti qoldaný arqyly biz taqyrypty barlyq synypqa tolyǵymen túsindire alamyz. Osylaısha, aǵylshyn tilin oqytýda aqparattyq tehnologıalardy engizý aqparatty qabyldaý jáne óńdeý prosesin aıtarlyqtaı ártaraptandyrady.

Kompúterdiń, Internettiń jáne mýltımedıanyń arqasynda stýdentterge aqparatty keıńinen taldaýǵa jáne suryptaý arqyly úlken kólemdegi aqparatty ıgerýge biregeı múmkindik beriledi. Oqý is-áreketiniń motıvasıalyq negizi de aıtarlyqtaı keńeıedi.

Paıdalanylǵan ádebıetter:

1. Galskova N.D., Gez N.I. Shetel tilin oqytý teorıasy: Lıngvodıdaktıka jáne ádisteme. M.: «Akademıa» baspa ortalyǵy, 2012. 336 b.

2. Kıtaıgorodskaıa G.A. Shet tilderin qarqyndy oqytý: teorıa jáne elektrondy resýrs tájirıbesi. M.: Orys tili, 2013. 254 b.

3. Passov E.I. Shetel tilindegi qarym-qatynasty oqytýdyń kommýnıkatıvti ádisteriniń negizderi. - M.: orys. t. 2009. 276 b.

---