InfoHub Logo

Shyndyqty aıta almaǵan árqaısymyz rýhanı qylmyskermiz

Aıagúl Mantaı

Ol ata-analar jınalysynan janartaýdaı tútegen kúıde bir bólmeli úıine kire sala, ishindegi nazyn tóge bastady. Áıeli onyń minezin aınadaı biletindikten ydys-aıaq jýǵan qalpyn buzbaı isin jalǵastyryp jatty.

— Bizdiń júgirmek ne mınıstrlerdiń balalary oqıtyn mektepte bilim alady ma? Nemene aı saıyn ne anaǵan, ne mynaǵan degen syltaýlarmen qan sorǵan masadaı qarajatqa qadalady. Jaraıdy, eger jınalysta bala tárbıesi nemese oqý úlgerimi jaıly sóz bolsa ǵoı, joq qoı ol máselede «lám-mım» dep jaq ashylmaıdy. Sondaǵysy qarapaıym orta mektepte oqıdy, meıli, gımnazıa bolsa aıanbaısyń ǵoı... — degen syndy ishki qarsylyǵyn aqtara bastady.

Áıeli jýylǵan ydystardy stoldyń ústine tóńkerip qoıyp, kúıeýiniń syryn tyńdaý úshin jaıǵasyp otyrdy. Ol bolsa, tabanymen shoq basqandaı bir jerde tura almaı sandalýmen boldy. Mektep júıesinen eldegi ahýaldarǵa kóshti. Sol kezde jubaıy shydaı almaı:

— Tynysh, qabyrǵanyń da qulaǵy bar. Erteń, qarsylyǵyń jaıly bireý esitip ony joǵary jaqqa jetkizse qaıtesiń, aýyzyńdy kúıdiredi.

Jarynyń sózinen keıin jynyn qaǵyp alǵandaı momyn bola qaldy. Sát buryn lavadaı lapyldaǵan ol, bir demde tynyshtala qaldy.

— Tamaq ishesiń be?

Súıgeniniń sózine til qatpaı basyn shaıqady da jatyn bólmege kirip ketti. Tósekke basyn qoıyp jatarǵa oryn tappaı qoıdy. Dóńbekshilep jatyp kózi ilingeni sol eken

— Sóıleńiz — dedi, qaralyǵy kıimine sheıin shyǵyp ketken sot. Ol ıyǵyn qıqan etkizdi de qoıdy. Jaýap bolmaǵan soń, zań basshysy:

— Mektep júıesi kóńilińizden shyqpaıdy deıdi, sol ras pa?

Ol bolsa, ishindegi narazylyǵyn jetkizýdiń orynyna, sabaqqa daıyndyǵy joq oqýshydaı basyn salbyratyp jeńin julmalaı beredi.

— Jalpy, eger qarsy bolsańyz, óz oıyńyzben sońǵy sózińizde bizben bólise otyryńyz. Bálkim bólisersiz, sizdiń kózqarasyńyzdy bileıik.

Ol aýzyna qum quıylǵandaı únsiz. Basyn kesip alatyn jaǵdaı týsa da,  jumǵan aýyzyn ashqan emes. Kúzgi qaıyńnyń japyraǵyndaı úzilgeli turǵan qalpy qaltyrady da turdy.

— Ózińizdi aqtaýǵa dáıekterińiz bolmasa, biz sizdi aıypty dep bilýimizge týra keledi.

Ol sál aýyzyn jybyrlatty da qoıdy. Ún qatatyn shyǵar dep bir sát berildi, ol úndegen joq. Sot oryndaýshy ony aıypty sanap, úkimin jarıalady

— Aıyptalýshy, óziniń jasaǵan kinásin moıyndaǵan joq, ári dattaǵan da joq. Barlyq jaıtty eseptep, azamatty bas bostandyǵynan aıyrý úkimin joıyp. Ómiriniń sońyna deıin onyń aýyzynan aıyrý sheshimin shyǵardy. Báribir ol oǵan kerek emes! - dep, balaǵasyn tars etti de zaldan shyǵyp ketti. Ol bolsa, sonda da úndemedi.

Sol kúnen bastap onyń aýyzynyń oryny joq. Ol habar balasynyń mektebine jetti. Oqýshylar onyń ulyna saýsaqtaryn shoshaıtyp «Ákeńniń aýyzy joq» dep kelemejdep jatty.

Kópke sozylǵan joq, uıqysynan qara terge shomylyp oıandy. Onyń jan aıqaımen oıanǵany jaıly tek bir bólme ishindegi otbasy músheleri emes, kóp qabatty úıdegi kórshiler de habardar boldy.

— Men sóıleı alamyn! Meniń aýyzym maǵan kerek! Kerek bolsa, úıden tys jerde de pikirimdi aıtamyn — dep sandyraqtap baryp: - Biraq... Ákesiniń aýyzy — dep kúmbilep, teris qarap jata qaldy.

---