InfoHub Logo

Birde alys-alys mekende Ábil men Qabyl esimdi egizder ómir súripti. Barlyq kórgender ekeýin aıyra almaǵan soń, biriniń basynda oı týyndaıdy. Baýyry aǵasyna:

— Kel ekeýmiz de asqabaq otyrǵyzaıyq, kimniń kókinisi úlken bolady sol osynda qalady. Kimdiki, kishi bolsa, sol saqalyn qyryp tastasyn. Áıtpese, barsha ekeýmizdi de seniń atyńmen ataıdy – degen shaǵymdy úndemeı kelisipti. Aýyl turǵyndaryn jınap, ózderiniń saıystary jaıly aıtady. Báseke bastaldy, kórshiler kýáger.

Ekeýi de asqabaq otyrǵyzady, bir ýaqytta sýarady, birge astyn qopsytady. Biraq, Ábildiń asqabaǵy japyraq shyǵarsa, inisiniń kókinisi óspeıdi. Sóıtip, ekinshisi ózgesine shúbálana bastaıdy: «Bálkim, men uıyqtaǵanda ol asqabaǵyna ózgeshe qaraıtyn shyǵar» dep, túnde Ábildiń qımyldaryn baqylýaǵa alady. Biraq, ol túnde rahattanyp uıyqtap, kúndiz boıyndaǵy kúshin asqabaǵyn qaraýǵa jumsaıdy. Al, Qabyl túnde uıyqtamaǵan soń, kúni boıy asqabaǵyna qaraýǵa murshasy jetpeıdi qınalyp júredi.

Kúnder zýlap óte berdi. Ábildiń asqabaǵy bir úlken gúl ashty. Al, Qabyldiki bolsa endi-endi japyraq jaıdy. Sonda kenjeniń basyna taǵy bir oı keldi: «Bálkim, ol asqabaǵyn qunarly jerge otyrǵyzǵan bolar» dep, aǵasyna kelip

— Bul saıysymyz ádiletsiz ótip jatyr. Sebebi, seniń asqabaǵyn jaqsy jerde tur. Sol sebepti gúldep jatyr. Sony bile tura, sen úndemeı júrsiń.

— Endi qaıtsek eken... Qabyl, kel aýysaıyq.

— Biraq... jaraıdy.

Sóıtip aǵaıyndylar jerlerin aýystyrady. Taǵy da ekeýi bir ýaqytta jumys isteıdi. Biraq, Ábildiń bergen asqabaǵy solyp, Qabyldan qalǵan asqabaq gúldeı bastaıdy. Sonda qabyldyń basyna taǵy oı keledi. «Qaıtsem de jeńiske jetýim kerek. Ózim oı shyǵaryp, saqalsyz qalsam, jurt ne deıdi. Sol, úshin jeńýim kerek. Bálkim, aǵam uıyqtap jatqanda onyń asqabaǵynyń túbine jýyndylar quıyp, topyraǵyn buzsam jeńiske jetermin» - dep, túıip jumysqa kiresedi.

Qabyl qansha tyryssa da, aılasy júzege aspaıdy. Ábildiń asqabaǵy ósip, japyraq jaıa bastady. Saıys kúnderi sońyna jetip keledi. Ýaqyt jyljyǵan saıyn, Qabyldyń kóńil kúıi túse bastady. Erteń nátıje shyǵaratyn kún, Qabyl mazasyzdanyp jatyr. Baýyrynyń hálin kórgen Ábil:

— Qabyl, saǵan ne boldy?

— Jáı... erteń ustaramdy daıyndaımyn – dep, zorǵa jaýap berdi.

— Nege sen?

— Sebebi, jeńildim. Saqalymdy alyp bereıin dep pe ediń?

— Joq... biraq nege sen saqalyńdy alasyń, men jeńildim ǵoı – degen Ábildiń sózine qýanyp, basyn jastyqtan julyp alyp.

— Shyn ba?

— Dál solaı, sebebi seniń salǵan dániń nátıje berdi. Men salǵan dán gúldedi de, qoıdy.

— Shynymen de solaı... Sonda men jeńdim ǵoı. Basynda solaı aıtpaısyń ba?

— Dál solaı... al, qazir uıyqta.

Tań atty. Qabyl kerilip bolǵan soń, aǵasynyń tósegine qarasa, ol joq. Jeńimpazdarsha aýlasyna shyqty. Ol jerde de joq. «Saqalyn alýǵa namystanyp qashyp ketken bolar» - dep, mıyǵynan kúlip baqshaǵa barsa, eki birdeı asqabaq tur. Bireýi Ábildiki, ekinshisi óziniki. Jeńissiz qalýǵa qoryqqanan «Bireý-mireý kórip qalmaı turǵanda julyp tastaıyn» dep, endi qımylǵa kóshkende. Artynan Ábildiń daýysy shyqty. Ol halyqty ertip kelipti.

— Al, aǵaıyn sizder bizdiń egiz ekenimizdi bilesizder. Sol sebepti de bolar, bizdi kóp shatastyrasyzdar. Bizdiń saıysqa ózderińiz kýá bolyp edińizder. Endi nátıjesin de ózderińiz kórip tursyzdar. Qudiret bolar, bir ata-anadan týǵan baýyrlardyń eki bólek jerge salǵan dáninen birdeı nátıje berildi.

Halyq Ábildiń sózin qoshtap ketti.

— Sebebi, eki asqabaqqa da Qabyl ekeýmiz birdeı qaradyq. Birimiz dánin salsaq, ekinshimiz sýaryp ósirdik. Sizderge de rahmet. Sizderge shyn yqlasymmen óz asqabaǵymdy beremin – dep, jınalǵan jurtqa syıǵa tartty. Halyq Ábilmen birge kókenisti alyp tarasty. Al, Qabyl biraz ýaqytqa sheıin, ózine kele almaı, jasaǵanynan uıaldy. Jýyndymen sýarǵan asqabaqty qushaqtap baqshada jalǵyz qaldy. Sol kúnnen beri egizderdiń júzderi bir-birine uqsamaıdy.

---