InfoHub Logo

Shaǵyn qalanyń kishkene vokzalynda uzaq aıaldap qaldyq. Syry ketken aǵash oryndyqqa shalqaıa kerilip, kóz jumyp qoıamyn. Tize qaǵystyra otyrǵan qart kisi de esineı beredi.

— Otaǵasy, uıqyńyz qanbaǵan-aý, — dep sózge shaqyrdym.

Unatpady bilem, qaıqy murtyn shıratyp ákep ernine basyp, mekirendi de qoıdy.

— Barys  qaı jaq? — desem, teris burylady. Budan bylaı qozǵaı berýdi retsiz kórdim. Janyndaǵysy báıbishesi bolar, tolyq deneli, qara áıel ıkemsiz kishkene murnyn shúıirip, alystan kóz tastaıdy. Erli-baıly ekeýi de naq bir mylqaý adamdarǵa uqsaıdy.

Sopaqsha bıik terezelerden qıǵashtaı túsken batar kúnniń qyzǵylt sáýlesi jolaýshylardyń júzine sarǵysh reń beredi. Júk tıelgen asyǵys poıyzdardyń olpy-solpy vagondary zýlap ótedi. Murtty kisi báz-baıaǵy qalpynda esinep otyr. Salbyrańqy erniniń astyna qara nasybaıdy bildirtpeı qystyra salyp, tas músinshe melshıip qalypty. Kózderi jasaýrap, jasyq qaraıdy. Osylaı otyra berýge jalyqpaıtyn syńaı tanytady.

— Zibıra-aı, álgi koklalaryńdy baıqashy, synyp qalmasyn, — dep murt astynan myńq etti. Zibırasy bir jambasyna qaraı aýa berip, úlken býmany sıpap kórdi.

Saǵatyma qarasam, ýaqyt jaqyn eken. Ornymnan turdym da, kórshilerime bas ıip degendeı syrtqa shyqtym. Kún orman tasasyna túsipti. Quralaıdyń sýyq jeli denemdi lezde qaltyratyp jibergeni. Jasyl vagondardyń esikterine qydyra qarap, qonaqtaıtyn taýyqtaı jaǵalap kelem. Kýpege kirip, sýyq oryndyqqa otyra bergenimde dańǵyrlaǵan daýystar estildi de, kokla salynǵan tanys sary qap esikke keptelip qaldy.

— Zibıra, tómengi oryndyqqa jaıǵas, — degen daýys estildi de, qaıqy murtty ashańdaý júzdi tanysym kórindi.

— Jigitim, saparlas boldyq qoı, áp bárekeldi-e! — dep dańǵyrlaı kirip keldi. Úlken bóksesin otyrǵyshqa tıgize berip:

— Aınalyp qana keteıin, bala shirkin neden ystyq boldy eken? Qarashy áne, qarashy, — dep, eńsesin salyp terezege úńildi. Jol aýzynda boıjetken tur. Tulymy jelkildep júgire túsip toqtady. Vagonnan: «Saý bol, qulyndarym!» — degen egde adamnyń daýysy estildi.

Poıyz júrisin shapshańdatyp, stansıa kózden tasalandy. Murtty jigit jeketin sypyryp tastap, kúmistegen  múıiz shaqshasyn aldy da, qońyr nasybaıdy murt astyna seýip shyǵaryp, bylsh etkizip túshkirip saldy.

— Ana, balany aıtamyn-aý, domalanǵan qara shaldy qushaqtap, kók eshkiniń quıryǵyndaı saqalynan súıip, «ákelegende» alpys eki tamyrym ıip, kózimnen eriksiz jas shyqqany…Úp-úlken erkektiń eldiń kózinshe jylaǵany jaqsy bolýshy ma edi. Sasqanymnan vagonǵa jyldam kirip kettim.

Osylaı dep qara murt kórshim up-uzyn oramaldyń shetimen badanadaı kózin súrte berdi.

— Áı, Jolken-aı, balany tabýdaı tapsam da, balajandylyǵyńdy qoımaısyń-aý muqym. Alpamsadaı bolyp egilip, úgilip otyrǵanyń, — muny aıtqanda Zibıranyń úlken betiniń ústinde shoshaıyp turǵan tıtteı murny burynǵysynan da kishireıińkirep, keskini surlanyńqyrap ketti. — Sen-aq qanaǵat qylmassyń! — dep toqpaqpen urǵandaı nyǵyrlap qoıdy.

— Bala men ákeniń saǵynyp qaýyshqanyn nemese qımaı ajyrasqanyn kórsem, kózime jas keledi, taǵatym ketedi, — dep Jolken nasybaı qutysynyń tyǵynyn ıiskeleı berdi. Ol vokzaldaǵy keıpine qaıta tústi, túnerip aldy. Damylsyz shıratyp, ábden syndyryp tastaǵan qaıratty murty qyrannyń qanatyndaı sozylyp, dir-dir etedi. Jasaýraǵan kózi kókiljim munar basqan dalaǵa qaraıdy. Ymyrt úıirilgen shaq. Aspanda baýyrynan jarap jas aı tur. Oraq beıneli aıdy tóńirektep  juldyzdar jymyńdaıdy. Alystan eldimekenniń jaryǵy sáýlelenedi. Sheksiz dalanyń qaı túkpirinde qonys baryn osy ot nópirinen ańǵarǵandaısyń.

Zibıra taqtaı tósekke jantaıa ketti de, naq táýlik boıy kóz ilmegen adamdaı qor ete tústi. Óńindegi álgi bir kekesin tarqaı qoımaǵan sekildi…

Jókeń daladaǵy ottardan kóz almaǵan kúıi yńyldap, ándetip qoıady. Bir kezde beri buryldy da, nasybaıdyń taty turǵan mujyq sary tisterin kórsetip kúldi.

— Meni bir jyndy adamǵa sanaısyń-aý, solaı ma, ótirik deshi?!

— Jo-joq, otaǵasy, o ne degeniń?! Siz týraly bóten oıym bolsa, ne dep  ant ish deısiz? —  dep sasqalaqtap qaldym.

— Ym, solaı de, bóten oıyń joq bolǵany abzal.

Jókeń kókshil tartqan buıra qastaryn túıistirip, ótken kúnder jaıly  qabaǵy qatyp kúızele sóz bastady.

— Ákemniń jalǵyz balasy edim. Ákem otyz segizge kelgende men on segizge shyqtym. Kóppen birge bizge de taǵdyrdyń ashshy sybaǵasy daıyn edi. Soǵys bastalyp, ákem maıdanǵa attandy. Otbasynda nebary úsh-aq jan edik. Sheshem áli jas ta, qaıratty bolatyn. Ol qaıǵyǵa tóze almady, jaınap turatyn alma júzi sarǵysh tartyp, júdeı bastady. Biraq ádemi qara kózi únemi qantalap, qyzaryp júretin. Bir kúni qurby áıelderi oǵan urysqanyn estidim.

— Jaqysh-aý, bunyń ne, soǵys jalǵyz seniń ǵana basyńa kelgen náýbát pa edi?  Qoı ári, bordaı úgilgeniń qaıtkeniń? Joldybaıdyń jaýdy jeńip elge oralýyn tezdeteıik, eńbektiń úlgisin kórseteıik, — desti olar.

Ákem soǵysqa ketkeli aıdan artyq qabaǵyn ashpaǵan anam ezý tartty. Appaq tisteri sarǵaıyp, ásemdigi ketip qalǵan eken. «Qaıran apekem-aı, sonshalyqty ne boldy saǵan?» — deımin ishimnen. Kúırektigine kúıinemin de uıalamyn. Biraq sheshem men oılaǵandaı jasyq bolmady.

— Balam, oqýyńnyń arasynda úı sharýasyna ıe bol, men endi jumysqa shyǵamyn, jaǵdaı solaı, — dep, belin ákemniń shúberek belbeýimen myqtap býyp, eńbekke aralasty.

Jazda oqý bitken soń balalar da jumysqa shyqtyq. Qora saldyq, egin ektik. Biz de solarmen úzeńgiles, aıanbaı eńbek ettik. Maıdandaǵy aýyldastarymyzdan alǵashqy qaraqaǵaz da kele bastady. Jylaý-syqtaý, janaza, duǵa kóbeıe berdi. Jurt qorqynyshty habarlardy túrshige tosty.

Meniń oıym —  qaıtkende maıdanǵa baryp, jaýdan kek alý. Chapaevsha aq semserdi jarqyldatyp tóbelerine  oınatsam, bastaryn dopsha domalatsam deımin. Túsimde de osylaı bolyp jatady. Aqyry maǵan shaqyrý qaǵazy keldi. Men ketedi degende sheshem baıǵustyń qasiretinde shek bolmady. Bir sózdi qaıta aıtyp, jańylyp, ilezde umytshaq bolyp aldy. Úsh kúnde óńi ózgerip, júdep qaldy. Attanarda basqalardyń sheshelerindeı zarlap jylaı ma dep qaýiptenip edim, joq, óıtpedi.

— Jolken, tur, balam, júretin ýaqytyń boldy. Jol azyǵyńdy býyp-túıip qoıdym, — dep jaıbaraqat kúlimsirep tur. Apamnyń myna sabyrly keskini jigerlendirip jiberdi bilem, tez kıinip, tamaqtanyp alyp, nárse-qaramdy jınastyrǵansha kólik te kelip qaldy.

Úsheýmiz — Álken, Jumash jáne men  birge oqyǵan balalar edik, birge ketip baramyz. Jurt aýyl shetine  deıin erip keldi. Jumashtyń  sheshesi —qatpa qara kempir shashyn jaıyp jiberip, suńqyldamasy bar ma!

— Oý, qoıyńdar endi, bul ne ózi? — dep úlkender jaǵy toqtaý aıtqan bolady. Tyńdap jatqan áıelder joq. «Qudaıym-aý, osynyń bári tez bitse eken, tezirek  qozǵalyp ketsek eken», —  dep taǵatym taýsylýmen turmyn. Daýystap jarmaspaq bolǵan áıelderdi jolatpadym. Apam basymdy eńkeıtip, eki betimnen jumsaq qana súıdi. Yp-ystyq erinderi kúıdirip jibergendeı edi.

—  Saý bol, apa, aman-saý qaıtyp oralamyn, ýaıymdama! — dedim.

— Aıtqanyń kelsin, ulym! — Apamnyń qýqyl júzine qan oınap, kúlimsirep tur.

— Jolkenjan, ákeńdi kórseń, sálem aıtarsyń! — degen daýsyn jurt dabyry bólip jiberdi. Attar ushyrtyp ala jóneldi. Dóń ústinde aýyl tútindetedi. Kóp adamdar shoǵyrlanyp tur. Apam jylap berekesi ketken áıelderge birdeńe dep qol sermedi de, symǵa tartqandaı tip-tik denesi  qunysa túsip, úıge qaraı bettedi. Ketip bara jatyp biz jaqqa burylyp qarady, qol bulǵady. Meniń júregim úzilip ketkendeı bolyp, qatty kúızelip, kózim jasqa tolyp ketti. Kóz jasymdy bildirmeı súrtip, alystaı túsken aýyldan apamnyń qarasyn kórgim keldi. Kóre almadym. Qysqy kún qytymyrlana qabaǵyn túıdi. Appaq dala ústinen ysqyryp úskirik jel soqty. Jel sýsyma qardy dóńgelete úıirip aıdaı jóneldi. Qańtardyń qaHarly boranyna qarsy qadam bastyq.

1944 jyldyń saqyrlaǵan sary aıazynda bizdi Soltústikke jetkizdi. Teristiktiń sýyq aspany astynda áskerı oıyn oınaımyz, toń qoparyp, okop qazamyz. Aq halat kıip, top-top bolyp shańǵyǵa jattyǵamyz. Maıdan irgesindemiz, atys estilip jatyr. Uıqy men tynyshtyq az, aýyr daıyndyqtan keıin túngi joryqqa shyqtyq. Soltústiktiń túninde aq halat kıgen kóp adam shańǵymen syrǵyp kelemiz. Maqsatymyz — alǵy  shepti barlaý. Qansha júrgenimizdi ańǵara almaǵan sıaqtymyz. Jaý sholǵynshysyna kezdesip, atys bastaldy. Bul — birinshi dári tútinin ıiskeýim edi. Osydan soń úskirik túnniń birinde bizdiń bólim alǵy sheptegi okoptarǵa ornalasyp jatty. Erteńine jaý tankileri shabýylǵa shyqty. Nemis soldattary órip keledi. Oq jaýdyryp, áldeneshe toıtardyq. Erteńinde fashıserdi qyryp jatqanymyzdy aıtyp apama hat jazdym. Meniń maıdandyq jolym osylaı bastaldy.

Ákemnen habar almaǵanyma kóp bolǵan. Qystyń bas kezinde aýylǵa jazǵan haty áli qaltamda júr. Jaralanyp, gospıtálge tústim degenge adres boıynsha gospıtáldan surap edim, bizden ketken dedi. Qaıda ketkeni belgisiz. Óli me, tiri me? Apam da ákem jaıly jazýdan aýlaqtaı beredi. Álde jaraqattanyp, opat boldy ma eken?

Jóken aýyr kúrsinip, daladaǵy ot tizbekterine yqylassyz kóz tastady. Sodan soń aq shalǵan qara murtyn shıratyp, biraz otyrdy. Zibıra bolsa nar ústinde dóńkıip uıyqtap jatyr. Jóken  kúrsinip, sózin sabaqtady.

— Jaýdyń qorshaýyn buzyp, bizdiń bólimsheler shabýyldap bara jatqan kez. Qıan-keski uryspen bir shaǵyn qalany alyp, az tynystaýǵa turǵanbyz. Jigitter syzy arylmaǵan jerge baýyrlaryn tósep, aýnap jatyr. Kórshi bólimsheler bizdiń ústimizden óte bastady. Urystan ábden qaljyraǵan artıllerıster jaıaýlap barady. Arqamdy alma aǵashyna súıep otyryp, árqaısysynyń susty keskinderine qaraımyn. Kenet…

—  Áke!

Birneshe sarjan jerge mysyqsha bir-aq qarǵyp, sur kıimdi qapsaǵaı adamǵa jarmasa kettim.

—  Áke, ákejanym meniń!

— Jalǵyzym, Jalbyrtaıym!

Sap kidirip qaldy. Jaýyngerler áke men balanyń tosyn kezdeskenine eljireı qyzyqtap, keıbireýleri kózderine jas alyp  turdy.

— Aǵa serjant Beısenbın, sizge qalýǵa ruqsat. Baqsha syrtynda tynystaımyz, qýyp jetersiń!

— Qup bolady, joldas leıtenant!

Ákemniń soldatqa laıyqty baǵynyshty úninen selk ete qaldym. Óıtkeni men osynaý baqytty sátte áskerı tártipti de, qantógis surapyl soǵysty da, tipti myna ústimdegi tútin sińgen  sur shıneldi de umytqan edim. Ózimizdiń Jókendidegi týǵan aýylymda turǵandaı sezimde bolatynmyn. Ákemniń mahorka sasyǵan kirli júzinen, kirpiniń tikenegindeı bolyp saqal ósken ıeginen aımalaımyn. Ákem de meni súıgishtep jatyr. Soldattyń sarań da sortań kóz jasy betimdi jýyp ketti. «Áketaıym meniń» degendi eriksiz qaıtalaı berippin.

Ákem meni qushaqtaǵan qalypta ońasharaq alyp shyqty. Meni jan bitkennen qyzǵanyp, tek ózi ǵana tamashalaı qarap, bir ózi ǵana ońasha sóılesip, qumardan shyqqysy keldi. Bomba men snarád aıǵyzdap, soldattyń temir taǵaly etigi shıyrlap tastaǵan surǵylt jerde turmyz. Ákem meniń bas-aıaǵyma baqytty janarymen eljireı, meıirlene qarady. Ústindegi soldat shıneli bolmasa, aýyldaǵy qalpynan aýmaı qapty. Keskini susty, mańdaıyndaǵy ájimderi burynǵydan da tereńdeı túsken. Qulaǵyna qaraı sozylǵan qoıý murtyna aq aralasypty. Shyqshyt súıekteri shyǵyńqyrap, tarala túsken bolmasa ózimniń ákem qaz-qalpynda aldymda tur. Appaq tisterin kórsetip kúle berdi. Men túsim emes pe eken dep qatty kúdiktenip, aınalama jaltaqtaı qaraımyn. Óńim sıaqty, bólimshe jaýyngerleri snarádtar osyp ketken shaǵyn baqtyń butalaryn kóleńkelep, tynys alypty. Joryq ashanalary tútindeıdi. Ákemdi kóleńkege otyrǵyzyp, zat dorbamnan nan, konservi alyp aldyna qoıdym da, baǵa jetpes altynymdy joǵaltqandaı dorba túbin asyǵys qoparystyra berdim. Ábden kirlep bitken shyt qaltanyń túbin aınaldyryp, dastarqanǵa tóktim. Apam qasterlep túıip bergen syqpa qurttan áli de qos ýys qalǵan eken.

— Ózimizdiń ala sıyrdyń sútinen qaınatqan syqpa ǵoı, únemdep jedim, tek apamdy saǵynǵanda ǵana…

Ákemniń júzine ystyq qan júgirdi. Jasaýraǵan  kózderimen qus qanaty talǵan saǵymdy jıekke qarady, kúlimsiredi. Kúrekteı alaqanynda jatqan syqpa qurtty óbektep betine basty.

— Apań qaınatqan deımisiń, sonda mynaý Jaqyshtyń saýsaqtarynyń tańbasy bolǵany ǵoı, o toba! — dep teris aınala berdi. Ákem ózine-ózi kelip, eldiń jaǵdaıyn surady. Men túgel jetkizdim. Apamnyń sálemin de aıttym. Ákem ashshy qurtty tolǵap otyryp, murt arasynan tisin kórsetti. Moıyl kózderiniń sharasy jasaýrap, tómen qarady.

— Sálem aıtty deısiń, á? — dep qaıtalaı berdi. Ákeli-balaly ekeýmiz soldat ashanasynan tamaqtanýǵa ýaqyt jetpedi. Ákem zat dorbasyn ıyǵyna salyp, pılotkasyn túzedi de:

— Jolken, seni kózimnen tasa qyla almaımyn. Shamam kelse, bastyqtarǵa aıtyp, ózimmen barýǵa ruqsat surarmyn, — dedi de, kerzi etigimen shańdaq joldy adymdaı basyp kete bardy.

Ákem degenine jetip, meni óziniń rotasyna surap alypty. Onymen qaýysham dep oılaǵam joq-tyn. Ol soǵystyń alǵashqy jyly Máskeýdi qorǵapty. Belorýs jerinde jaralanǵany da bar. Sońǵy ret uzaq jatyp shala saýyqqan qalypta gospıtáldan shyǵypty da, maıdanǵa suranypty. Sodan osynda tap bolǵan. Eki aıdaı tipti jaqyn turyppyz. Ákemniń artılerıashymyn degenin hatynan oqıtynbyz. Ol tájirıbeli kózdeýshi edi. Soǵystyń surapyl qat-qabatynda tabystyq. Ákem meni kózinen tasa etpedi. Aýzyndaǵysyn jyryp berdi. Syzdy okopta bir shıneldi jamylyp jattyq. Ákemniń janynda jatqanda tońyp kórgem joq. Ol uıqy qysyp, qajyp júrse de meni óbektep, qymtap, aıalaýmen boldy. Aqyry súıtti. Atystan soń tankter daǵdysynsha bizge qaraı júıtkidi. Zeńbirekshiler iske kiristik. Ákem mundaıda sasqalaqtaýdy bilmeıdi. Anyqtap kózdep almaı snarád jumsamaıdy. Biz ata bastadyq. Alǵashqy tankten lap etip ot shyqty. Kórshi batareıalar da sóılep ketti. Tankterdi panalap qumyrsqadaı qaptaǵan avtomatty adamdar da jaqyndaı tústi. Tankter uzyn stvoldarynan beı-bereket atyp keledi. Avtomat oqtary sýyldap ushyp jatyr.

— Jolken, snarád jetkiz! — dep buıyrdy ákem. Eńbekteı jóneldim. Onshaqty adym uzamaı bizdiń zeńbirektiń janyna kelip snarád jaryldy. Qara tútin men shańdaqtan, qatty jarylystan eseńgirep qalǵan ekem. Qara perde tozańnyń arasynan shynjyr tabandary saldyrlap, taý tanki shyǵa keldi. Granat býmasyn sermep qaldym. Qatty jarylys ústime topyraqty aýdara saldy. Aýyr júkten jantalasyp shyǵyp, tútin men shańnyń arasynan ákemdi izdeımin. Eshkimdi de, eshteńeni de kórip bolmaıdy. Tankter áli jyljyp keledi. Shetki zeńbirekter de únsiz qalypty. Júgirip baryp aýyr snarádty myqshyńdap oqpanǵa tyqtym da, qaraýyldy aldyńǵy tankke buryp kózdeı bastap edim,  tanktiń kózdeýshisi de meni nysanaǵa alyp týralap tur eken. Qasqaǵymda kúlimdi kókke ushyratyny anyq. Qalaı ekenin kim bilsin, men burynyraq qımyldasam kerek, zeńbirek selk ete tústi. Endi qarasam, «jolbarys» qara tútinge oranypty. Ekinshi snarádty salyp  yńǵaılanǵansha belgisiz bir dúleı kúsh ushyryp jibergendeı boldy. Esimdi gospıtálda bir-aq jıdym.

— Siz bir apta boıy es jımadyńyz, damylsyz sóılep jattyńyz, — dedi medbıke mańdaıymnan sıpap.

— «Áke, áketaıym meniń» deı berdińiz.

Esime ákem endi tústi. Kózim buldyrap, qulaqtarym shyńyldap qoıa berdi. Gospıtáldan shyqqanymda jeńis jyly týǵan edi.  Meni maıdanǵa jibere qoımady. Jambasymnyń synyǵy kópke deıin erkin júrgizbedi. Qurylys batalónyna aýystyrdy.  Maıdan izimen júrip otyryp, qıraǵan temirjoldardy, kópirlerdi túzedik. Joldardy mınalardan arshydyq. Jumys bastan asyp jatty. Soǵys bitkennen soń qıraǵan joldardy qalpyna keltirý jumysymen eki jyl Reseı jerinde júrdim. Ákemdi umyta almadym. Kúni búginge deıin onyń júrek jylýyn sezinemin. Keskinim de, túr-tulǵam da ákemnen aýmaıdy. Ákeme uqsaǵanymdy maqtanysh etip, erin ústine shyqqan alǵashqy túkke ustara tıgizgem joq. Áskerden qaıtqanymda moıyl qara murtym shyqshytyma jetip, ákemnen aýmaı qaldym. Ózimizdiń stansıada biraz adamdar tosyp tur eken. «Soǵystan ákemmen birge qaıtqanda ǵoı», — dep  kóńilim bosady. Jan-jaǵyma qarap edim, bizdiń aýyldan eshkim kórinbedi.  Endi buryla bergenimde:

— Áke, áketaıym meniń, keldiń-aý, — dep shıaıaq kishkentaı qyz jarmasa tústi. Men kóterip aldym. Kishkene qyz moınymdy tas  qylyp  qushaqtap aldy,  óksip jatyr. Men egilip jylap jiberdim. Meniń de esime ákem tústi. Men sábıdi emirene  betinen súıe berippin. Ákelep umtylǵan sábı qylyǵy egiltip-aq jibergeni. Áli áke bolyp kórmesem de, denemdi bir erekshe sezim bıledi, emirene tústim. Bizdi kórgen jurt jınalyp qaldy.

— Baıǵus bala, ákesin tosyp aldy-aý! —  dedi bir qartań áıel kóz jasyna erik berip. Endi biri:

— Ylǵı sarǵaıyp poıyz kútip turatyn edi, kórip, janym ashıtyn, sizdi tapqany jaqsy boldy-aý! — dep qýanǵanyn bildirdi. Taǵy bir áıel:

— Ákesi ýyzdaı jas eken, — dep tańdandy. Men ózime-ózim kelip, túzelip aldym da:

— Halaıyq, myna balanyń týysy bar ma? — dep daýystadym.

— Jo-joq, eshkimi de joq. Bul bala ákesin poıyz basynan kútkeli kóp boldy. Osynda balalar úıinde turady, — dep shyndyqtyń betin ashty.

Men qyzdy kótergen boıda kete bardym. Kúzdiń salqyn jelinen qorǵap, shınelime orap aldym. Kishkene búldirshinniń qýanyshynda shek bolǵan joq, betimdi aımalaı beredi. Sol qalpy aýylǵa baratyn ógiz arbaǵa otyryp, túndeletip úıge jettik. İńir tynyshtyqta bizdiń úıdiń oty syǵyraıyp kórinedi. Terezeden qarasam, bop-boz júzin batysqa berip, apam áldene dep kúbirlep otyr eken. Men ketkende jap-jas, sulý áıel edi. Munsha qalaı júdegen. Álde naýqas pa?!. Apamnyń aıanyshty keskinine  qaraı almaı esikke umtyldym. Biraq birden kirip barýǵa bolmaıtyn edi.

— Bul kim?

— Men ǵoı, apa.

— Qudaı-aý, Jolkenimniń daýysy ǵoı mynaý?!

Apam ún shyǵarmaı meni qushaqtap, uzaq jylady. Men de anamdy qushyrlana ıiskep, egilip kettim. Jábir kórgen erke sábıdeı solqyldap, óksigimdi basa almadym.

— Qarǵam-aý, Jolkenim-aý, mynaý kim? — dedi apam tańdanyp.

— Ózinen surashy.

— Sen kimniń balasysyń?

— Ákemniń balasymyn, mynanyń, — dedi qyz jabysa túsip.

— O, toba, bergenińe shúkir, — dedi apam qyzdy kóterip alyp.

— Stansıada menen aırylmaǵan soń alyp keldim. Ákesi maıdannan oralmapty. Sheshesi ólgen bolý kerek, — dedim apama sybyrlap.

— Qyz túgil qyzyl júnge zar bolǵan sorly basym, — dep apam sábıdi aımalaı berdi.

— Atyń kim, qulynshaǵym?

— Gýlá.

— Gúlsim deıinshi ózińdi, — dedi apam qýanyp.

Sodan beri kóp jyldar ótti. Tyń ıgerdik. Kombaıynshy-traktorshy mamandyǵym bar. Keń dalany dán dalasyna aınaldyrdy myna qol. Onyń ózindik tarıhy bar. Apam jaryqtyq «Gúlsimmen janym birge», — dep otyratyn. Zibıra bolsa kelin bop bosaǵa attaǵannan bastap jaqtyrmady. Gúlsimnen basqa on balam bolsa da, Gúlsimniń  orny bir tóbe, erekshe sıaqty maǵan. Óıtkeni ol tuńǵyshym ispettes, ákelik asaý sezimge kóndirdi. Sol Gúlsimime kele jatyrmyn. Mynaý —  jıenderime alǵan sálem-saýqat. Kópten jer arasy shalǵaı bolmasa da kele almadyq, sharýadan qol tımedi. Olar myna «Alǵada» turady, — dep Jókeń qolyn kóterip, qubyla jaqty  nusqady.

— Meniń jolym da sol «Alǵa» edi, — dedim.

Poıyz tań ata jetti de, qolǵa túsken  taksımen «Alǵa» sovhozyna jettik. Biz kók qaqpaly, keń  aýlaǵa kire:

— Áke, áketaıym meniń! — dep jas áıel Jókeńe jarmasa ketti.

---