InfoHub Logo

Aldardyń ákesi Aldan momyn adam bolypty.

Onyń ómir boıy kásibi qoı baǵý eken. Baqqan qoıy baıdiki bolǵan soń:

— Baı, qudaı kúnimdi saǵan qaratyp, qoıyńdy baqqaly otyrmyn. Beretin aqyńdy aıtqanyń jón bolar edi, — deıdi jaldanarda.

— Nesin suraısyń, baıǵusym... Bizdiki degen kól emes pe! Asty jatyp ishesiń, mal deseń aıdap ketesiń, tek baǵýyńdy bil. Ar jaǵyn ózime qoıa ber...  Qudaı  bar,  men  bar.

Ashshy teriń jerge tógilse tógiler, meniń dáýletim tógilmes, bardan aýysady, baldan juǵysady, júzdi aıdap, birdi jeteleısiń, — deıdi eken baı oǵan.

Onyń «jatyp ishetini» ras bopt. Jumystan sharshaǵan Aldan basyn kótere almaı, asty jatyp ishipti. Ýádeli ýaqyty bitip, keterinde baı bir eshki jeteletipti.

«Ketem dediń, kettiń, bir oqystyq ettiń, myna berip otyrǵanym — «esiń ketse, eshki jı» degen. Eshki egiz týsa, ekeý bolady. Endigi jyly tórteý bolady. E...  degenshe júz bolady. Jetelep ketken biriń de osy, aıdap ketken júziń de osy. Baıǵusym, bara ǵoı», — dep baı aldapty.

Shaǵymmen barsa han aldapty. «Sharıǵat solaı», — dep qoja aldapty. Bazarǵa barsa, saýdager jáne aldapty — «jańylyp jalpaq ettim, umytyp úlken ettim» dep nan satqany, «jip dep jibekten toqyppyn, túk dep túbitten toqyppyn» dep, mata satqany aldapty. «Barypkelim  aıtty» dep, baqsy aldapty. «Kózińdi jumsań keremet kóresiń» dep, ury aldapty. Adal eńbegin aldap alyp, kún kórýshiler kóbeıgen kezde  Aldan nalyp, zaryn shaǵatyn ákim tappaı júrgende, qatyny bir ul týypty.

Qaraǵymnyn atyn «Aldar» qoıaıyn, aldaýshylar kóbeıgen zamanda týdy ǵoı. Meni aldaǵan arsyzdar mendeı qyp muny da aldasyn, bolmasa, «kóp asýǵa — bir tosý» bolyp, aldaýshylarǵa tosý bolsyn, — dep, Aldar qoıypty.Qartaıǵanda kórgen ulyn áldılep otyryp, aldaýshylardyń arsyzdyǵyn jyr qylyp aıtyp, sherin tarqatady eken. Ol: —

Aldaýshy arsyz kóbeıip,
Ardan toıdym, qaraǵym.
Ádilettik tabylmaı
Zańnan toıdym, qaragym,
Arsyz zaman — azaptan,
Jannan toıdym, qaraǵym.
Arashashym bolsyn dep
Aldar qoıdym, qaraǵym... — depti.

Bala balǵyndaı tez ósipti. Byldyrlap tili shyǵypty. Batpandap esi kiripti. Ákesiniń áldıin ańǵaryp, suraý beripti:

— Áke, seni kim aldady?

— Aqy bermeı, baı aldady.

— Onyń baryp esesin alam.

— Qara júrek han aldady.

— Oǵan baryp qan qaqsatam.

— Bazar tolǵan saýdager bar, ótirikshi óńsheń mundar! Men baıǵusty kóp aldady.

— Bazaryna baraıyn, bar altynyn alaıyn.

— Qojasy bar, moldasy bar, baqsy-balger joldasy bar. Shaıtan, ury, sıqyrshysy, jurtty sonyń bári aldady.

— Er jeteıin, el aralaıyn. Aldaýshylarmen arbasyp kóreıin! — depti balasy. Sol bala sóıtip erjetipti, aldaýshylarmen aıqasýǵa ketipti.

---