InfoHub Logo

Tirshiliktiń san - qyrlary men alaýlaǵan jalynyn shákirtine jetkizip, júregine sónbesteı jaryq nuryn syılaıtyn jan - ustaz. Ustaz bergen tárbıe alyp taýlardan da bıik. Ustaz shákirtteri úshin alysqa ushyrar qanaty, jol nusqaıtyn temirqazyq juldyzy. Ustaz - talaı urpaqtyń rýhanı tálimgeri, aqylman abyzy. Shyn ustaz bolý - ómirdiń jańa qyrlaryn ashý men bilim kiltin oqýshylarǵa syılaý dep oılaımyn. Ǵ. Qaıyrbekov aıtqandaı,

Ustaz bolý - júrektiń batyrlyǵy,

Ustaz bolý - sezimniń aqyndyǵy.

Ustaz bolý - minezdiń kún shýaǵy,

Azbaıtuǵyn adamnyń altyndyǵy.

Jalpy aıtqanda, ustaz bolý - jańa álem esigin aıqara ashý. Men úshin sondaı ustazdardyń biri, álemniń ekinshi ustazy, ǵulama oıshyl, fılosof, ǵalym - Ábý Nasyr Ál-Farabı. Ál-Farabı mektebi óz shákirtteriniń qataryn jyl asqan saıyn, ýaqyt azǵan saıyn qalyńdatyp otyratyn ulaǵatty mektep. Ol mektepke shákirt bop kirgen adam, ǵulama bolyp shyǵatynyna esh kúmánim joq. Onyń ómiri - biz úshin aıtylar oıǵa syımas, qyry - syry mol dúnıe. Sondyqtan, tálimgerdiń ómirin birge zerdelep, qarastyraıyq. Ábý Nasyr Ál-Farabı adam janymen syrlasa bilgen. Ál-Farabıdiń arqasynda ózińdi taýyp, ózińdi tanyp, ózińniń dúnıetanymyńdy bilýge bolady. Sonymen qatar, Ál-Farabı atamyz ómirdiń qyr-syryn, qoǵam minezin, adam tabıǵatyn, adam bolmysyn ár jaqtan talqyǵa salǵan. «Jaqsy sóz – janǵa qýat» degendeı, onyń naqyl sózderin zeıin salyp oqysaq, kópti úırenýge bolady. Mysaly, «Baqyttyń máni — parasattylyqta, árkimniń óz aldynda ıgilikti maqsat qoıa bilýinde. . . adamnyń óz minez-qulqyn, is-áreketin erikti túrde ózgertip, ıgilikke baǵyttap otyrýynda» dep, naǵyz baqyttyń qandaı ekenin kórsetken. Al, álem qazyǵyna keletin bolsam, «İzgi qala turǵyndarynyń kózqarastary» traktaty. Bul traktat – bolashaqtan kóriner sáýle. Ne sebepten?Sebebi, sol sáýle óz tóńirigine jarqyrap nuryn shashady, bolashaǵymyzǵa jol silteıdi, bizdi bir úlken álemge saıahatqa aparady. Ol saıahatqa shyǵatyn negizgi baǵyt - júrek. Ál-Farabı atamyz «Júrek - basty múshe. Budan keıin mı keledi. Biraq, munyń ústemdigi birinshi emes» dep aıtqan. Júrek- mańyzdy faktor. Ol faktordy damytý úshin óz sanań men bilimińdi tereńdetý kerek. Ábý Nasyr Ál-Farabı sonymen qatar, fılosofıa baǵytyna kóp kóńil bólgen. Alýan qyrly gaýhardaı shapaq atyp, árqaısysymyzdyń júregimizge izgilik nuryn sebetin Ábý Nasyrdyń fılosofıalyq oılary - eshqashan eskirmes oılar syndy. Óıtkeni, olar áli de qoldanys ústinde. Mysaly, úsh fılosofıalyq baǵyty men oıy;aqyl-parasat týraly oıy, tanymnyń bolmysqa táýeldiligi, dúnıeniń máńgiligi. Osy oılardan - aq onyń ter tógip, izdengenin kórýge bolady. Onyń fılosofıasy - ádilettik joly, parasat ordasy, rýhanıat mekeni deýge bolady. Sonymen qosa, «Ǵylym - teńiz, bilim - qaıyq» degendeı, adamdardyń ómir teńizi bilim men ǵylymǵa tolsyn degen maqsatpen «Ǵylymdar tizbegi» syndy eńbegin qaldyrǵan

Qoryta kelsem, sizderdi ǵalamnyń ekinshi ustazyn qurmettep, danalyǵyn daralaýǵa shaqyramyn. Onyń eńbekterinen ǵylym jaıly kóp málimet alyp, ómirlik jolda aınymas qural retinde qoldanýǵa bolady. Shynymen, bilim, ǵylym, aqyl - ómirdiń basty jetistikteri, al siz úshin myqty ustaz kim?

---