InfoHub Logo

Anrı Faıol (1841 — 1925) — menejmenttiń teoretıgi men praktıgi, ákimshilik basqarý mektebiniń negizin salýshy, «Jalpy jáne ónerkásiptik basqarý» eńbeginiń avtory. Óz tujyrymdamasynda ol basqarýdyń 14 qaǵıdasyn aıtyp ótedi, ol qaǵıdalardy bile júrýdiń paıdasy ár adamǵa tıeri sózsiz. Ásirese, basshylar men óziniń kóshbasshylyq beıimdiligin aıqyndaýǵa umtylatyndarǵa qajet.

Eńbekti bólý

Eńbek bólýdiń maqsaty — maqsat pen mindetterdiń az mólsherine (jumysshynyń) zeıinin shoǵyrlandyrý. Nazary men bar kúshin bir salaǵa baǵyttandyrý arqyly jumysynyń sapasy aıtarlyqtaı arta túsedi.        

Eger eńbek bólinisi bar jáne joq eki ujymdy alyp qarasaq (qalǵan barlyq nárseler birdeı) — birinshi ujym aıtarlyqtaı kóbirek tapsyrma oryndaıdy jáne ony edáýir sapaly etip jasaıdy.

Ókilettik pen mindetter

Qolynda bıligi bar adam qabyldanatyn sheshimder men beriletin buıryqtar úshin jaýapty bolýǵa tıis. Ujymdy basqarýǵa ókiletti adam ujym jumysynyń barlyq saldaryna jaýap beredi.

Tártip

Qyzmetkerler óz kompanıasynyń erejelerin qurmetteýge jáne ustanýǵa mindetti. Sondaı-aq, kompanıa músheleriniń baǵynýyn qadaǵalaıtyn jáne qabyldanǵan kelisimder buzylǵan jaǵdaıda olardy jazalaıtyn jetekshiler bolýǵa tıis.      

Dara basshylyq

Ár jumysshyda tek bir ǵana tikeleı basshy bolýy kerek. Ol tapsyrma berip, jumystyń oryndalýyn baqylaıdy.

İs-árekettiń birligi         

Bir maqsattyń aıasynda jumys isteıtin barlyq toptardyń biryńǵaı is-qımyl jospary men bir jetekshisi bolýy kerek.

Jeke múddelerdiń baǵynýy

Qyzmetkerdiń nemese qyzmetkerler tobynyń jeke múddeleri kompanıanyń nemese basqa da uıymnyń múddelerinen joǵary bolmaýy kerek. Jumys múddesi basym bolýy kerek.

Qyzmetkerlerge syıaqy

Jumysshylar eńbegine turarlyq jáne laıyqty syıaqyny alýy kerek, syıaqy jumysyn jalǵastyrýǵa yntalandyrýy kerek. Turaqty marapattar (syılyq t.b) da kompanıa qyzmetkerleriniń óz uıymyna degen adaldyǵyn qalyptastyryp, olardy burynǵydan da jaqsy jumys isteýge yntalandyrady.

Ortalyqtandyrý

Eńbek bólinisiniń bar bolýy qanshalyq mańyzdy bolsa, basqarý ortalyǵynyń bolýy da sonshalyq mańyzdy. Ortalyqtandyrýdyń dárejesi, ortalyqsyzdandyrýdyń úlesi naqty jaǵdaılarǵa baılanysty jáne ár jaǵdaıda jeke-jeke anyqtalady.

Ierarhıa

Kez kelgen uıymda tómengi býyn basshysynan bas basqarýshyǵa deıingi ıerarhıa bolýy kerek. Bul kompanıanyń qalypty jumys isteýi úshin qajet. Biraq ıerarhıa satysy meılinshe az bolýǵa tıis jáne zıandy bolmaýy kerek.

Tártip

Ár qyzmetkerdiń óz orny, mindetteri bolýy kerek jáne ol sol jerde bolyp, sol tapsyrmalardy oryndaýy qajet.

Ádildik

Ádildik — ádilet pen meıirimdiliktiń úılesimi. Basqarýshy býyn qolastyndaǵylarǵa ádil jáne qurmetpen qaraýy kerek. Ádiletsizdikke jol beriletin jerlerde ónimdi jumys bolmaıdy.        

Qyzmetkerlerdiń turaqtylyǵy

Kadrlardyń turaqsyzdyǵy — nashar basqarýdyń saldary. Ol kompanıany álsiretip, onyń tıimdiligin azaıtady. Faıoldiń paıymdaýynsha, jumys ornyna myqtap jabysatyn ortasha qabiletti basshy talantty, biraq senimsiz jáne tez ketetin basqarýshydan jaqsy.

Bastama (Inısıatıva)

Barlyq qyzmetkerlerde bastama bildirý, óz ıdeıalaryn aıtý jáne kompanıa tıimdiligin arttyratyn tásilderdi usynýǵa múmkindik bolýy kerek. Bastama uıymǵa kúsh pen qýat beredi. 

Birlik (korporatıvtik rýh)

Ujymda úılesim bolýy kerek. Qyzmetkerlerdiń birligi neǵurlym kúshti bolsa, eńbekteri soǵurlym nátıjeli bolady. Kúsh — birlik pen sınergıada.

Osy qaǵıdalarmen tanysqannan keıin, sizge kez kelgen ujymnyń tıimdi jumysyn uıymdastyryp, ony laıyqty túrde basqarý áldeqaıda jeńil bolady dep úmittenemiz.

---