InfoHub Logo

Aıjan — úıdiń tuńǵyshy, ájesiniń erkesi. Ol erkeligin mektepke barǵan soń da qoımady. Árıne, ájesi kúni-túni aınalyp-tolǵansa, sholjańdaǵanyn qaıdan qoısyn.

Ájesi onyń sabaqtan kelýin asyǵa kútedi. As-sýyn daıyndap qoıyp, jolyna qarap otyrady.

Bir kúni Aıjan mektepten kóńilsiz oraldy. Ájesi alańdap:

— Ne boldy, qulynym? — dep surap edi, ol:

— Paltomnyń túımesin úzip aldym, — dedi burtıyp.

— Eshteńe etpeıdi. Kisi soǵan da renjı me eken? — dedi ájesi onyń kóńilin aýlap. — Túımeń úzilse, qaıta qadaısyń.

— Men túıme qadaýdy bilmeımin ǵoı…

— Bilmeseń, úırenesiń… men úıretem.

Oılamaǵan jerden bul usynysty jyly qabyldaǵan Aıjan:

— Jaqsy, áje, men úırenemin, — dedi qaıta kóńildenip.

— Jaqsy. Biraq, eń birinshi, oǵan qandaı zattar kerek ekenin bilýiń kerek, — dedi ájesi.

— Oǵan eń áýeli túıme kerek, — dedi Aıjan.

— Durys, — dedi ájesi Aıjannyń paltosyn qolyna alyp jatyp. — Odan keıin she?

— Odan keıin ıne.

— Odan keıin?..

— Odan keıin jip.

— Al odan keıin she?..

— Odan keıin.. joq, — dedi Aıjan qos alaqanyn birdeı ashyp.

— Durys. Biraq jip kesetin qaıshyny umyttyń. Endi sol aıtqandaryńdy taýyp, alyp kelýiń kerek.

Shamaly oılanyp qalǵan Aıjan júgirip baryp, ájesiniń is tigetin máshınesiniń tartpasynan túıme, ıne jáne jip, qaıshy taýyp ákeldi.

— Durys. Meniń qulynshaǵym úlken qyz boldy. Kerek nárseniń bárin taýyp ákelipti, — dedi ájesi Aıjandy kótermeleı sóılep. — Endi iske kirisýimizge bolady. Munda otyryp, jumysty basta.

— Áje… — dedi osy tusta Aıjan ernin burtıtyp.

— Ne bop qaldy?…

— Túımeni siz qadaı salyńyzshy. Men bilmeımin ǵoı…

— Bilmeseń, úırenesiń. Túk te qıyndyǵy joq, — dedi ájesi ıne-jipti nemeresiniń qolyna ustatyp jatyp. — Ol seniń sabaǵyńnan qıyn emes. Ári qyz bala degen mundaı nárselerdi bilýi kerek. Bilmeseń, jurt meni sógedi. Ájesi eshteńe úıretpepti dep… Sen ájeńniń jaman atanǵanyn qalaısyń ba? Kel, munda otyr!

Aıjan ájesi nusqaǵan jerge kelip otyrdy. Aldymen ıneni  sabaqtady. Sosyn paltosyn aldyna qoıdy.

— Endi úzilgen tımeniń ornyn tap. Sosyn túımeńdi sonda qoı. Ineni tesiginen ary-beri ótkizip, qada, — dedi ájesi.

Bul jumysty qyzyq kórgen Aıjan ájesiniń aıtqanyn istep, degenin jasaı berdi. Basynda ıneni qalyń mataǵa kirgize almaı qınalyp edi. Ájesi kómektesip, ol qıynshylyqtan tez qutqardy.

— Mynany saýsaǵyńa kı, — dedi barmaq basyndaı domalaq temirdi berip jatyp. — Muny osyndaı qalyń kıimderge túıme qadaǵanda jáne syrmaq syrǵanda kıedi.

— Iá, bilem, áje, ony «oımaq» deıdi. Siz jazda syrmaq syrǵanda kıgensiz, — dedi Aıjan.

Jumys ary qaraı birden júrip ketpegenimen, shamaly jeńildeı tústi. Ádette qıqańdap til almaǵanymen, bul joly Aıjan kóp qıǵylyq salmady. Pyshyldap júrip sharýany sońyna jetkizdi. Onyń alǵyrlyǵy men eptiligine súıingen ájesi:

— Mine, jaradyń! — dedi bas barmaǵyn kórsetip. — Qyryq jyl tiginshilik istegen menen jaqsy qadadyń. Senen úlken sheber shyǵady!

Aıjan máz. Alǵashqy eńbegine úlken baǵa alǵanyna kóńili ósip, jelpinip qaldy.  Taqqan túımesine qaıta-qaıta qarap, máz boldy.

Bir qyzyǵy sodan keıin Aıjan erkeligin tastap, ájesiniń mańynan shyqpaıtyn elgezek qyzǵa aınaldy. Munyń syryn surǵandarǵa ájesi:

— Keıbir erke aqyldy bolady, keı erke aqylsyz bolady. Aqyldy erke aqyl kirgende  erkeligin tastaıdy, al aqylsyz erke ómirboıy sholjańdaıdy da júredi, ekeýiniń aıyrmasy osy, — dep jaýap berdi.

---