InfoHub Logo

Baǵana basyna tartylǵan symda qonaqtap otyrǵan qarlyǵashtyń qasyna sol tóńirekte óz betinshe ushýdy meńgerip júrgen balapany kelip qondy. Aspan ashyq bolǵanmen, kún salqyn edi. Anasyna qarap edi, kóńilsiz eken. Kún salqyndaı bastaǵaly beri anasynyń jabyrqap júrgenin baıqap júr. Ol qandaı ýaıym boldy eken sonda?! Onyń baıybyn tolyq bile almaı júrgen balapan osy sátti qur jibermeýge tyrysyp:

— Anashym, baıqap júrmin, birazdan beri kóńilsiz júretin boldyńyz. Nege? Sonyń syryn aıtyp berińizshi? — dedi anasyna jalynyshty túrmen qarap. — Álde meniń isterime kóńilińiz tolmaı ma?

— Joq, olaı emes. Bári durys. Degenmen, sen bilmeısiń ǵoı… bilseń, sen de jabyrqar ediń, — dedi qarlyǵash bir kúrsinip alyp.

— Joq, joq, anashym. Siz qasymda bolsańyz, men eshteńege alańdamaımyn, — dedi balapan anasyn qamyqtyryp júrgen isti tez bilgisi kelip.

— Ol bir qupıa nárse de emes. Sen az kún bolsa da bilmeı, alańsyz júrsin degenim ǵoı. Men aıtpaǵanmen, ýaqyttyń ózi-aq  aıtady áli.

— Ol ne, anashym? Aıttym ǵoı, men eshteńeden qoryqpaımyn, tek siz qasymda bolsańyz boldy.

— Jaqsy. Onda aıtaıyn, báribir, sen bilýge tıissiń. Baıqaǵan shyǵarsyń, kún sýytyp keledi.

— Iá. Erteli-kesh tym salqyn…

— Bul kezdi adamdar kúz dep ataıdy. Aýa raıy salqyndaıdy. Kóp qustar alystaǵy jyly jaqqa ushyp ketedi… Biz de ketemiz bul jerden. Erteń jolǵa shyǵamyz.

— Nege?.. Alysqa ketpeı-aq osynda qala berse ne bolady?

— Jaǵdaı ondaı jeńil emes, balam. Az kúnnen soń kún qatty sýytady.

— Onda úıge salǵan  uıamyzǵa kirip almaımyz ba?

— Joq. Sen túsinbeı tursyń. Kún sýytqan soń adamdar da esik-terezelerin qymtaıdy. Qalaı kirip-shyǵasyń?

— Basqa bir qalqa taýyp, sonda uıa salyp, kirip almaımyz ba?

— Óıte almaımyz, balapanym! Kúzdiń artynan qys degen maýsym keledi. Ol tipti de qatal.  Aspannan qar degen muzdaı sýyq aq ulpa jaýady. Dalany aıaz deıtin sýdy qatyryp, jerdi toń qylatyn  sýyq  kezip júredi. Ol kezde qustar turmaq, adamdardyń ózi syrtta júre almaıdy. Al azyqty qaıdan tabasyń? Bári qardyń astynda qalady… qurt-qumyrsqa bolmaıdy.

— Olar qaıda ketedi, anashym?

— Olar jazdaı inderine azyq-túligin jıyp, jerdiń astyna túsip ketedi.

— Onda ne isteıdi.

— Jıǵandaryn qorek etedi, uıyqtaıdy.

— Munyń bárin siz qaıdan bilesiz, anashym?

— Qazir aıtam… biz alysta, jyly jaqta júrgende alty aı qys ótip, artynan kóktem degen maýsym keledi. Kún jylyna bastaıdy. Qardyń barlyǵy erip ketedi. Jer kógeredi, aǵashtar búr jarady. Sol kezde biz osy týǵan jerimizge qaıta oralamyz. Asyǵyp jetemiz. Mine, jańaǵy sen suraǵan suraqtyń jaýaby osy tustan tabylady. Bizdi osynda qalǵan qustar qýana qarsy alady.  Biz olardan ózimiz joq kezde ne bolǵanyn suraımyz. Olar maıyn tamyzyp aıtyp beredi. Sodan bilemiz bárin…

— Endi túsindim, anashym. Sonda biz qansha  ýaqytta qaıtyp kelemiz?

— Alty-jeti aıdan soń.

— Onda jaqsy eken. Sizdiń ketemiz degen sózińizdi estip jabyrqap qalsam… Bul ara maǵan qatty unaıdy. Ketkim kelmeıdi. Eger qaıtyp keletin bolsaq…

— Bul ara maǵan da unaıdy. Jeri kórkem ǵana emes, adamdary da meıirimdi. Anammen birge birinshi ret kelgende uıa salatyn jer izdep, talaı jerdi sharlaǵamyz.  Sonda osy jerdiń adamdary ǵoı bizge úıleriniń tóbesine uıa saldyrǵan. Jaz boıy uıamyzǵa da, senderge de tıgen joq. Balalaryna da tıgizbedi. Biz bul elge rızamyz. Muny sen de esińde berik saqtaýǵa tıissiń.

— Jaqsy, anashym. Men muny eshqashan umytpaımyn.

Balapannyń kóńili jaılanyp, jyly jaqqa dál ázir ushyp ketetindeı balaýsa qanattaryn qaǵyp-qaǵyp qoıdy.

---