Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 2 kún buryn)
Aqsaq bódene

Murat qansha uıyqtap oıansa da, kórgen túsin esine túsirip nemese turǵan soń ne isteıtinin josparlap, tóseginde jata turýdy unatatyn-dy. Qazir de sol ádetimen óziniń oıanǵanyn sezse de, kózin qaıta juma qoıyp edi, syr-syr etken dybys kóńilin bólip jiberdi. Basyn kóterip qarasa, buǵan syrtyn berip, terezege qarap bir kisi otyr eken. Betindegi kóbigin ustaramen jınastyryp, gazet qıyndysyna súrtip qoıady. Kim ekenin aıyra almaı, alaqanynyń syrtymen kózin ýqalap, qaıta qarap edi, tanı ketti. Almatyda qyzmet isteıtin Berik aǵasy eken. Qýanyshy qoınyna syımaı, sekirip tústi. Dúrs etken dybysqa jalt qaraǵan aǵasy ózine qaraı arsalańdaı júgirip kele jatqan Muratty kórip, ustarasyn stoldyń shetine qoıdy da, qushaǵyn jaıa berdi. Murat áı-sháı joq moınyna asyla ketti.

— Oqýyńdy jaqsy aıaqtadyn ba? Mamańa kómektesip júrsiń be? — dep jatyr aǵasy basynan sıpap. Aǵasynyń sózin tyńdaıtyn Murat joq.

— Maǵan ne ákeldiń? — dep, keýdesin súzgileı túsedi. Aǵasy chemodanynan ushyp bara jatqan raketanyń sýreti beınelengen znachok alyp, jaǵasyna qadap berip edi, mamasyna kórsetkenshe asyǵyp, tysqa qaraı júgire jóneldi.

Tanerteńgi shaıdan soń ekeýi fermadaǵy aǵaıynyń úıine jolǵa shyqty. Velosıped toǵaı jaǵalap, zýlap keledi. Murat qarsy esken salqyn samalǵa keýdesin tosyp, ilese almaı qalyp bara jatqan úkili sansyz kók quraqqa tamashalaı qaraıdy. Jelbirep, kózine túsken kekilin, ekinshi qolyn rólden bosatyp alyp, sıpap qoıady. Zýlap kele jatqan velosıped, aǵasy tormoz berip qap, kilt toqtady. Ekpinimen rólge eńkeıip baryp, Murat ta tústi.

Aǵasy velosıpedtiń rólin Muratqa ustata saldy da, jol jıegindegi sazdaqqa júgirdi. Bul surap úlgergenshe bolǵan joq, bir nárseni alaqanyna salyp ákele jatty. Týra qasyna kelgende baryp baıqady, bódene eken. Oń jaq qanatynan jaralanypty.

— Muny qalaı alyp júremiz? — dedi aǵasy abdyrap.

— Maǵan berińiz, men ustap otyramyn.

Murat ony kóıleginiń óńirinen qoınyna kirgizip jiberdi de, qaıta túımelep qoıdy.

Olar fermaǵa tal túste jetti. Ájesi, apasy — bári máz-meıram bolyp, qýanysyp jatyr. Murat bódeneni qoınynan shyǵaryp qoıa berdi. Bódene aqsańdap kereýet astyna kirip ketti.

Sálden soń aǵasy júktiń astynan báteńkeniń eski qorabyn taýyp alyp, uıa ázirledi. Bir shetinen jem sý qoıatyn tesik jasady. Ekeýlep júrip, bódeneni qaıtyp ustap aldy da, ishine qamap, joǵary ilip qoıdy.

Muny baıqap otyrǵan ájeı aǵasy ekeýin qasyna shaqyryp alyp:

— Ustap alǵan jaraly qusty bosatyp jiberse, alystaǵy keledi deýshi edi. Serigim kelsin, bosatyp jiberińdershi! — dep ótindi.

Seriktiń soǵysta erlikpen qaza tapqany jaıynda Murat árkimderden estigen. Sodan beri qanshama jyl ótse de, ana kóńili ulyn óldi deýge qımaı keledi. Ózi kelse, kıedi dep, kıim-keshegin mezgil-mezgil kúnge jaıyp, qaqtyryp, sandyqqa qaıta salyp qoıady.

Serik armıaǵa attanǵanda, Murattyń osy aǵaıy besiktegi bala eken. Qazir qyrma saqal jigit. Ol Serik aǵasy ekeýiniń sýretin qatar qoıyp qaraǵanda, Berik aǵasynyń jasy úlkendeý bolyp kórinetin. Shynynda da, maıdanǵa attanǵanda Serik aǵasy nebári on segizderde ǵana eken. Berik aǵasy bolsa qazir otyzdyń ústinde.

Ájesiniń sózin estigen soń, Murattyń da úmit oty jarq ete qaldy.

Kóz aldyna shınelin ıyǵyna ilip, ekinshi qolyna chemodanyn ustap, qaıtyp kele jatqan, keýdesi ordenge toly Serik aǵasy keldi. Qart adamdardyń aıtqandarynyń bári durys dep oılaıtyn edi. Ájesiniń aıtqanyna qaltqysyz senip, aǵasyna qarady.

Aǵasy ájeıge qarsy eshteńe aıtqan joq. Shırek ǵasyr boıy kúte-kúte sarǵaıǵan ájesin aıady ma, Serik aǵasynyń tiri ekenine kóńili senbeı tursa da, júr degendeı Muhtarǵa ym qaqty.

Ekeýi bódeneni alyp shyǵyp, biraz jer uzap baryp, qoıa berdi. Bódene erkindikke shyqqanyna senbegendeı ańyryp biraz turdy da, jaraly qanatyn súıretip, qalyń jýsanǵa enip ketti.

Tús qaıta kóleńkede aǵasy ekeýi kitap oqyp otyrǵan. Murat úıiniń irgesine kelip, attan túsip jatqan Shákirdi kórdi. Murat pen Shákir ekeýi birinshi synypty bıyl birge bitirdi. Ekeýiniń dostyǵyna shek joq. Onyń ákesi shopan bolyp isteıtin. Olar ótken qysta Moıynqumda qystady da, Shákir Muhtardyń úıinde jatyp oqydy. Oqýdan taraǵaly ekeýi jolyqqan saıyn ne istep, ne kórgenderin aıtysyp, máz-meıram bolyp qalatyn.

Shákir de Muratty baıqap qalǵan bolýy kerek, qorjyndy úıge kirgizdi de, tez shyqty.

Ekeýi shurqyraı amandasty. Sosyn Murattyń aǵasyna qol berdi de, dosynyń qulaǵyna sybyrlady.

— Men bódene ustap ákeldim, júr, kóresiń be? — dedi. «Jer betin bódene jaılap ketken be?» dep, Murat tańyrqap qaldy.

— Aǵa, men Shákirdiń úıine baryp kelemin, — dedi de, Shákir ekeýi júgirip ketti.

Olar ishki bólmeniń tabaldyryǵynan endi attaı bergende, tarǵyl mysyqtyń aýzyndaǵy bódeneni kórdi.

— Bódene... Tasta!. — dep tura umtylysty. Mysyq tastaı salyp, qarǵyp júktiń ústine shyǵyp ketti. Bódene dirildep jatyr. Mysyqtyń ótkir tisteri tamaǵyn qıyp jiberipti. Ekeýi aınaldyryp qaraı bastap edi, Murat:

— Mynaý bizdiń jibergen aqsaq bódene ǵoı, qap, áttegen-aı, oralmaıtyn boldy-aý endi! — dep jylamsyraı úńildi. Ol bárinen buryn ájesin aıady.

— Ájem estimesin bódeneniń ólgenin! — dedi sálden keıin taǵy da.

Shákir Murattyń: «Kelmeıtin boldy-aý!» — dep neni aıtyp turǵanyna da, «Ájem estimesin», — dep, ne sebepti bódeneniń ólimin jasyrǵysy kelgenine de túsingen joq. Kózindegi jasty kórip, suraýǵa da batpady. Muratqa bir, qımylsyz qalǵan bódenege bir qarap, dosynyń renjýine sebepshi bolǵan tarǵyl mysyqqa tisin qaırap, turyp qaldy.


You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama