InfoHub Logo

Tabıǵaty ásem, tarıhy tereń ári baı, týyp-ósken jerimniń ótkeni men búgininen syr shertetein kitap meniń qolymdaǵy. “Egindikól tarıhy” ataýy bir aýyldyń ǵana tarıhyna qatysty bolǵanymen, tek Qazaqstan jeri ǵana emes, kúlli túrki jurtynyń tamyrlanǵan tarıhynan syr shertedi. Kitap muqabasynda beınelengen sýretti kórgennen keıin, onyń ishin ashyp oqý men úshin quddy bir kindik qanym tamǵan jer - aýylyma baryp qaıtqanmen teń boldy. Sol sýret arqyly aýyl ishine enip bara jatqandaımyn. Baldaı tátti balalyǵym ótken týǵan jerim meni qushaǵyn aıqara ashyp kútip turǵandaı. Aýyl ishindegi barlyq jan meni jatsynbaı, jyly shyraımen qarsy alyp jatqandaı, sebebi bári de týys ol jaqta. Barlyǵyna baýyryndaı qaraıtyn qarapaıym halyqty aıtsańyzshy! 

Aýyl ishine enýim tarıhqa qaıta oralýmen teń bolady men úshin. Sebebi syldyrlap aqqan ózeni men ár tasynyń, shoshaıǵan tóbesi men úńgiriniń barlyǵy sóılep turǵandaı. Týǵan jerdiń tarıhyna úńile otyryp, tuńǵysh Prezıdentimiz N.Á.Nazarbaev negizin qalaǵan “Uly dalanyń jeti qyry” atty maqala esime oraldy. Shynymen de, asyl qundylyqtarymyzdy jańǵyrtýǵa arnalǵan joba el erteńi úshin paıdaly ári qundy bolmaq. Tipti, óz aýylymnan sol bir “jeti keremetti”  tapqandaı boldym. Negizi ár jerdiń óz keremeti bar dep bilemin jáne sonysymen de erekshe bolady. Osy asylymyzdy tabý týǵan eldiń paıdasyna tıip, baılyǵyna aınalary sózsiz. Osydan eki myń jyl buryn bul jerdi meken etken sarmat taıpalarynyń qorymy da; Qaraqypshaq Qobylandy kelip, qalmaq hany Alshaǵyrdyń ordasyn talqandaǵan Aqqum qumy da; ózgelerden ezgi kórip, jer astyn meken etken Qunyskereı batyrdyń úńgiri de; ishi úıir jylqyǵa toly bolǵan “Jáshı taýy” dep talatyn ormany da, Murat Móńkeuly jyryna qosqan Qaldyǵaıty ózeni de; saıyn dalany qaq jaryp aqqan móldir bulaq ta; tipti, erekshe “Jumbaq kól” de, mine, osy mekende! 

Týǵan jerimizdiń ár taý-tasyn zertter bolsaq, tarıhqa toly. “It toıǵan jerine, er týǵan jerine” demekshi, osyndaı tyń dúnıelerdiń barlyǵyn zerttep, qupıasyn ashý – bizdiń mindetimiz. Ár adam óz týǵan ólkesiniń kúrmeýli túıinin sheship, maqtana alýy kerek dep bilemin, sebebi keń baıtaq Qazaqstan jeri – Uly dalanyń jahandyq tarıhtaǵy orny!

Amangeldına Qanıa, Ál-Farabı atyndaǵy QazUÝ stýdenti. Jetekshisi Qozybaqova Fatıma, QazUÝ Qazaqstan tarıhy kafedrasynyń profesory

---