InfoHub Logo

Durys tamaqtanýdy qolǵa alǵan árbir adam salaýatty dene men symbatty músin úshin ár azyqtyń óz mańyzy bar ekenin jaqsy túsinedi.

Úılesimdi durys tamaqtaný kezinde taǵamdardyń ártúrli bolýyna da nazar aýdarý kerek. Biz sizdiń as mázirińizdi jańartyp qana qoımaı, aǵzańyzǵa paıdaly bolatyn keremet azyqtardyń tizimin jasadyq. Bul tizimdi kúndelikti tutynatyn azyq-túliktiń balamasy retinde as úıińizge saqtap qoıyńyz.

Júzim tasy

Júzim tasy  - sharap óndirisi kezinde alynatyn, untaqtalyp, nan ónimderin pisirý kezinde qoldanylatyn kalıı tuzy. Ony qamyr ılegen kezde ashytqynyń nemese soda, lımon qyshqyly jáne krahmaldan turatyn aspazdyq untaqtyń ornyna paıdalanady.

Eger siz glútensiz dıeta ustap júrseńiz nemese tamaq ázirleýde erekshe dámdeýishti paıdalanyp kórgińiz kelse, júzim tasyn baıqap kórý – tabylǵan oı! Onyń quramynda temir, magnıı, kalıı jáne ıod bar. Endi siz keksterińizdiń, quımaqtaryńyz ben nandaryńyzdyń qandaı paıdaly bolatynyn elestetip kórińiz!

Kokos maıy

Qazir záıtún maıyn túrli maılarmen almastyrý keń qoldanysta. Dúkenderdiń sóresinde daıyn ósimdik maılarynyń túr-túrin tabýǵa bolady: badam maıy, kúnjit maıy, jerjańǵaq maıy, kedir maıy, pálma maıy jáne taǵy basqalar. Olardyń árqaısynyń ózine tán qasıeti, erekshe dámi bar.

Biz sizge kokos maıyn tańdaýǵa keńes beremiz. Bul maıdy sýyq syǵymdaý ádisimen ǵana alatyn bolǵandyqtan, onyń quramyndaǵy paıdaly zattar tolyq derlik saqtalyp qalǵan. Qyzdyryp óńdeý kezinde kokos maıy kanserogender bólmeıdi. Demek, ony densaýlyǵymyz úshin alańdamastan tamaq qýyrýǵa paıdalana berýimizge bolady eken.

Kerob

Symbatyna kóńil bóletin, tátti jegish arýlar únemi shokolad pen quramynda shokolady bar desertterdiń ornyn almastyra alatyn taǵam izdep júredi. Negizi, biz shokoladtyń (mólsherinen aspaǵan, qara shokolad bolsa ǵana) paıdasyn joqqa shyǵarmaımyz. Biraq, eger siz tátti kalorıasyn únemdegińiz kelse onda kerobty paıdalanyp kórýdi usynamyz. 

Áýelde kerob shashyratqydan (sıkorıa) keıingi kofeni almastyratyn untaq retinde aty shyqqan. Aılaýyqtyń kepken jemisterinen alynǵan bul untaqty demdegen kezde jeńil kofe dámi bar tátti sýsyn alynady. Oǵan sút qossańyz – naǵyz dıetalyq kakao daıyn bolady. Kerobty shokolad dámin kirgizý úshin nan ónimderine de qosady.

Qurma qanty

Tabıǵı ónimderdi unatatyn jandar qurma qantynyń qasıetin baǵalap ta úlgergen. Qurma qanty – zıandy aq qanttyń keremet balamasy. Densaýlyǵyńyz ben sulý músinińiz úshin alańdasańyz, onda taǵamdardy táttilegish retinde dál osy qurma qantyn paıdalanyńyz.

Qurma qanty degenimiz...maıdalap týralǵan qurmanyń dál ózi! Bul eshqandaı qosymsha óńdeýden ótpegen, júz paıyz taza ónim. Ony shyryndarǵa, nan ónimderine, súzbe men smýzıge qosyńyz.

Zyǵyr dáni

Zyǵyr dáni – jaqynda ǵana áıgili bola bastaǵan ónim. Bul keremet dándi ózin ǵana jeı berýge bolady. Kúnine bir-eki qasyq zyǵyr dánin jeseńiz, aǵzańyz mańyzdy dárýmendermen jáne baǵa jetpes mıkroelementtermen, antıoksıdanttarmen, aqýyzben, omega-3 maı qyshqyldarymen tolyǵady. Vegandar nan ónimderin pisirgen kezde jumyrtqanyń ornyna zyǵyr dánderin paıdalandy. Ol úshin dándi aldyn-ala ýatyp, sýǵa salyp qoıasyz. Sol kezde kópsitilgen jumyrtqaǵa uqsas keremet qoıýlandyrǵysh paıda bolady. Ony paıdalanyp ıi qanǵan jaqsy qamyr ıleýge bolady.

Kúlgin gımalaı tuzy

Gımalaı tuzyn as tuzyna balama retinde paıdalanady. Onyń quramy úılesimdi tamaqtaný úshin taptyrmaıtyn, ózine tán erekshe, qanyq dám beretin túrli mıneraldarǵa óte baı.

Bul tuzdy taǵam daıyn bolardyń aldynda qosý kerek. Óıtkeni, ol kúndelikti jep úırenip qalǵan taǵamnyń ózine erekshe jańa dám beredi. Mundaı tuzdy móldir ydysqa saqtaý kerek. Sonda onyń ádemi kógildir túsi asúıińizge erekshe sán berip turady.

Lemongrass

Sıtrýstyń jupar ıisi ańqyǵan bul dámdeýish paıdaly taǵamdardy tutynatyn adamdardyń ashanasynan mindetti túrde tabylady. Lemongrasstyń taǵy bir artyqshylyǵy – ony óz úıińizde de ósirýge bolady. Ol úshin tek sý, kúnniń nury jáne jylý kerek.

Lımon shóbi jumsaq (lımon sıaqty qyshqyl emes), jeńil sıtrýs dámin berip, balyq taǵamdarymen keremet úılesedi.

Gúlsheten

Gúlsheten (rozmarın) — erteden kele jatqan ámbebap dámdeýish. Qazir kez-kelgen áıeldiń as úıinen gúlsheten dámdeýishin tabýǵa bolady. Ol barlyq kókónis taǵamdaryna, et (qus eti de) jáne balyq taǵamdaryna keremet dám beredi.

Taǵamdardy balǵyn gúlshetenmen de daıyndap kórińiz. Ony túrli marınadtarǵa, taǵamdardy buqtyrýǵa, tipti dastarhanǵa qoıatyn dámdi taǵamdardy sándeýge de paıdalanýǵa bolady.

---