InfoHub Logo

Muhıttyń plasıkpen lastanýy Prochlorococcus bakterıalarynyń joıylýyna sebep bolady. Al bul bakterıa atmosferaǵa 10% ottegi óndirip shyǵarady.

Makkýorı ýnıversıtetiniń ǵalymdary muhıttyń plasıkpen lastanýy atmosferadaǵy barlyq otteginiń 10%-ǵa deıin óndirilýine jaýap beretin Prochlorococcus bakterıalaryna jaman áser (tipti ólimderine de sebep bolady) ete otyryp, úlken qaýip týdyratyndyǵyn anyqtady. Olardyń zertteýleri Communications Biology jýrnalynda jarıalanǵan bolatyn.

Prochlorococcus — bul 30 jyl buryn ashylǵan kishkentaı sıanobakterıalardyń túri. Bul túrdiń ókilderi planetamyzdaǵy eń kishkentaı fotosıntez jasaıtyn aǵza ǵana emes, sonymen qatar eń keń taralǵan aǵzalardyń biri. Keıbir zertteýlerge toqtalatyn bolsaq, muhıtta úsh oktıllıonǵa deıin Prochlorococcus bar kórinedi, ári olar sýdy saý kúıinde ustap qana qoımaı, biz tynys alatyn otteginiń aıtarlyqtaı mólsherin (shamamen 10%) bólip shyǵara alady.

Zertteýshiler sıanobakterıanyń eki túrli shtammyn alyp, olardy zerthanalyq jaǵdaılarda plasıkalyq ónimderden bólinetin hımıalyq zattardyń áserine ushyraýyn baqylap, tájirıbe júrgizip kórdi.

Tájirıbe nátıjesine súıenetin bolsaq, hımıalyq zattar bakterıalardyń ósýine kedergi keltirip qana qoımaı, olardyń fotosıntezge degen qabiletin tómendetedi eken, sondaı-aq genderdiń bir bóligin ózgeriske ushyratady. Iaǵnı munyń sońy Prochlorococcus bakterıasynyń ólimine ákelip soǵady eken.

Bul ýaqytqa deıin Berklı ýnıversıtetiniń hımıkteri plasıktiń jańa túrin jasap shyǵardy, olardyń aıtýynsha mundaı ónertabysty sheksiz márte óńdeýge bolatyn kórinedi. Al materıaldy molekýlalyq deńgeıde ydyratyp, sapasyn joǵaltpastan jańa ónimderdi jasaýǵa bolady.

Oqýǵa keńes beremiz:

Plasıkalyq ydystardyń zıany

Plasıkalyq ydystardaǵy qaýip

Plasıkalyq bótelkedegi sýdy satyp alar aldynda neni tekserý qajet?

---