InfoHub Logo

Taý eteginde, qysta qatpaıtyn, al jazǵyturym jaıylyp, jaǵadaǵy úılerdiń qora-qopsysyn shaıyp ketetin aǵyny qatty ózenniń qos qaptalynda ornalasqan tal-terekti, baý-baqshaly úlken aýylda, turǵyndardyń óz sózimen aıtqanda «qyryq quraý» halyq turatyn. Áýel basta bul qyryq-elý tútindi aýyl edi, soǵys jyldary sol kezdegi saıasat «senimsiz» dep tanyǵan biraz halyqtyń ókilderi lek-legimen aıdap áke­linip, úıdi-úıge bólip ornalastyryldy. Soǵys aıaq­talyp, zaman tynyshtalǵan kezde qazaq aǵaıyndardyń keń qoltyq yqylas-nıetiniń arqasynda bir-bir úı bolyp ketken olar aıdalyp kele jatqanda adasyp, kóz jazyp qalǵan týys-týǵandaryn jan-jaqtan izdestirip, tıisti ruqsatyn alyp, kóshirip ákele bastady. Odan keıingi tyń ıgerý naýqanynda da jer-jerden kelip, tabı­ǵaty sulý, halqy meıirban aýyldy mekendep qal­ǵandar az bolǵan joq.

Qınalǵan kezderinde qushaqtaryn jaıyp qarsy alǵan halyq ishine sińisip, kele-kele qudandaly-jekjat bolyp aralasyp ketken bul aýyl turǵyndarynyń qaısysy qaı ult ókili ekenin syrt adam túsinip bolmaıtyn, tek keıbir salt-dástúr erekshelikterine ne eńbekke degen yntasyna nemese bala sanyna qarap ishteı oı túıýge bolar edi. Qyzyn kórshi aýylǵa uzatyp, kúıeýin odan da alysqa — baqıǵa attandyryp salǵannan keıin endigi tiregim osy bolar dep júrgen ulymen til tabysa almaı, neshe jyldan beri jalǵyz turatyn Fazıla ana — solardyń biri. Etek-jeńi molynan pishilip, keýdesiniń ústinen búrilgen keń kóılek kıetini, basyna salǵan oramalyn alqymynan baılamaı, bos jibere salatyny, aýyl kempirlerindeı kebis-mási kımeı, qysta kón etik, jazda aıaǵynyń basyna shárkeı ilip júretini ony óz qatarlastarynan ózgeshelep turatyn. Jasy jetpisten asqan, ımekteý murny men qalyń qasy bir qaraǵan adamǵa óńin sýyqtaý etip kórsetkenimen, qasyn­da­ǵy­larǵa qaıyrymy mol, ózimen-ózi tomaǵa-tuıyq kún keship jatqan, sózine saq, syrǵa berik qarıany aýyldyń úlken-kishisi túgel «Ánı» deıtin.

Ánıdiń úıi qalanyń shetinde, úlken joldyń boıyn­daǵy qalaaralyq avtobýstar toqtaıtyn aıaldamanyń túbinde edi. Jasyraq kezinde ózi buǵan qatty qýanatyn. Bazarshylap qalaǵa baryp, artynyp-tartynyp qaıtqan kezderinde de, jaýyn-shashyndy kúnderde jol­ǵa shyǵa qalǵanda da aıaldamanyń jaqyn bol­ǵan­dy­ǵynyń yńǵaılylyǵyn talaı baıqaǵan. Qazir úıiniń aıaldama túbinde bolýy áý bastan-aq, qartaıǵan sha­ǵyn­da zaryǵyp, jol qarap ómir súrý mańdaıyna jazylǵanynan eken ǵoı degen oı keletini bar.

Kúnuzaqqa qam kesekten quıylǵan dýaldyń kóleń­ke­sinde qala jaqtan keletin avtobýstardy tyqyrshı kútip otyratyn tunjyr kózinde muń tunǵan ananyń keshke qaraı saly sýǵa ketip, kishkentaı oryndyǵyn qoltyqtap, úıine jalǵyz ózi kirip bara jatatynyn sol mańnyń turǵyndary talaı kórdi. Qysy-jazy aınymaı qaıtalanatyn bul kóriniske olardyń kózderi úırenip ketkeni qashan... Jalǵyzilikti ananyń qansha jyldan beri zaryǵyp kimdi kútetinin de bilip, jabyrqaýly kúıine jandary ashyǵanmen, qoldarynan keler qaı­rany joq bolǵan soń, syralǵy kórshileri eshteńe baıqamaǵansyp, ishteı tynatyn.

Bıyl kóktemde, Ánıdiń aýlasyndaǵy shaǵyn úıge endi ǵana er jete bastaǵan uly bar jas kelinshek Sara kóship kirgeli beri jurt úshin úırenshikti bolyp qalǵan sol kóriniske ózgeris endi. Birde, alys qalalardan keletin avtobýstardan eshkim túspegen soń úıine kirýge yńǵaılanǵan Ánı aýyl ishinde júretin avtobýstan Saranyń túsip kele jatqanyn kórip, kidirgen bolatyn. Sara bolsa Ánı ózin kútip tur dep túsindi. Bala kúninde oqýdan qaıtqan kezinde anasynyń osylaı jol qarap, muny tyqyrshı tosyp turatyny esine túsip, ishi-baýyry eljirep, qart anany qushaqtaı aldy.

— Ánı-aý, meni kútip tursyz ba? — dep, júregindegi meıirimi júzin nurlandyryp turǵan kelinshek janarynan shýaq tóge qaraǵan.

— Á-á-á... álgi... ıá-ıá, shyraǵym, — dedi ana asyp-sasyp.

Anasyn saǵynyp, jalǵyzdyqtan jany júdep, qa­my­ǵyp júrgen Sara óziniń suraǵynan Ánıdiń abyrjyp, sasqalaqtap qalǵanyn baıqaǵan da joq. Ol myna jal­ǵan dúnıede ózin oılaıtyn, jolyna qarap kútip otyratyn bir adamnyń tabylǵanyna máz bolyp, Ánıdi taǵy da qaýsyra qushaqtap, betinen súıip aldy.

— Júrińiz, Ánı, jaqsylap turyp sháı isheıik. Men jup-jumsaq toqash satyp aldym, — dedi sosyn erkeleı sóılep.

— Úı-búı, aljyǵan basym-aı, manadan beri tekke otyrǵansha sháı qaınatyp qoısamshy... sen jumystan sharshap kelgende... qap-áı... — dep, endi qart ana qy­sylyp, qalbalaqtady da qaldy.

Kúndelikti tirlikte sonshalyq mán de berilmeıtin osynaý bir-eki aýyz sóz kóńil pernelerin basyp ótkendeı jadyrap sala bergen ekeýi dabyrlasa sóılesip úıge kirip, Saranyń qaınatqan sháıin iship otyryp, uzaq áńgimelesti. Kórshi bolǵaly beri jyly shyraımen amandasyp, ózara iltıpat tanytyp júrse de, ekeýi bylaısha bas qosyp, áńgime-dúken qurmap edi, sonyń reti, sirá, búgin kelgendeı. Áńgimeleriniń jarasqany sonsha, syrt adamǵa aıta bermeıtin arman-muńdaryn da jaıyp salysty. Sara súıip qosylǵan jarynan jastaı jesir qalyp, taǵdyr taýqymetin tartyp kele jatqanyna shaǵynsa, Ánı betin qaqpaı ósirgen jalǵyz uly Rollannyń bunyń tárbıesine kónbeı úıden ketip qalǵanyn aıtyp jylap aldy.

— Balańyzdyń atyn nege «Rollan» dep qoıǵansyz? — dep surady Sara Ánıdiń kóńilin basqa jaqqa aýdaraıyn dep.

— Kúıeýim ǵoı. Ózi sondaı attarǵa qumar bolatyn, jatqan jeri jaıly bolsyn... Sondaı bir myqty jazýshy bolǵan dep aıtyp otyrýshy edi.

Ulyn da sondaı bolsyn dep armandaǵan shyǵar... Qyzymyzdyń atyn «Anjela» dep qoıǵan, álgi amerıkalyq kúresker áıel bolyp edi ǵoı, sonyń qurmetine...

Ótken ómiri esine túsip, Ánı ezý tartyp kúldi.

Sol kúnnen bastap Ánı jumystan qaıtqan Sarany kesh saıyn kútip alatyn boldy. Tamaǵyn pisirip, sháıin qaınatyp qoıatyn qarıany Sara da erekshe qurmettep, qas-qabaǵyna qarap, anasyndaı syılaıtyn. Bir demalysta úıin áktep berip, taǵy birde kórpe-tósekterin dalaǵa shyǵaryp, jeldetip, qamqorlyq jasaǵanyna qart ana ishteı qatty qýanyp, qońyrqaı tirligine shýaq bop kirgen osy bir jaıdary jannyń qońsy qonǵanyna Allaǵa shúkirshilik etetin. Saranyń ne istese de óz oıynan shyǵatynyna rıza bolyp, úıip-tógip batasyn berer edi. Keı-keıde úı sharýasyn shyr aınaldyryp júrgen kelinshektiń yldym-jyldym qımylyna súısine qarap, «Rollan kelse, seni alyp berer edim» deıtin. «Qoıyń­yz­shy apa, topyrlaǵan qyzdar júrgende balaly áıeldi qaıtedi ol? — deıdi ondaıda Sara. — Ári men odan ba­qandaı jeti jas úlken emespin be?» «Úlken bolsań qaı­tedi? Osy turǵanda keıbir kúıeýge tımegen qyz­dar­dan básiń artyq, — deıdi Ánı de óz aıtqanynan qaıt­paı. — Tek ol jónsiz ketken shirkinniń kelý-kelmeýi ne­ǵaı­byl bop tur ǵoı... Túzelmeseń, kózime kórinbe degen ózim em...»

«Apa, úıden ketetindeı Rollan ne búldirdi?» — dep surady Sara sondaı áńgime taǵy bir qozǵalǵanda. Ánı tereń kúrsindi. Qabyrǵaǵa qarap, melshıip otyryp qal­ǵan ananyń kózinen jas saýlap, únsiz jylap otyrǵanyn kór­gende Sara qarıanyń jan jarasyn tyrnap alǵanyn uǵyp, ańdamaı sóılegenine qatty ókindi. Biraq, ókin­gen­men ne shara? Aıtylǵan sóz — atylǵan oqpen teń. En­digári orynsyz suraq qoımaı, tilin tistep júrýi kerektigin oıǵa túıgen ol óksip otyrǵan Ánıin qushaqtap, betinen súıip, ázer jubatyp edi sonda.

Arada bir jyl ótkende Ánı syryn ashpaǵan kúıinde kenetten qaıtys boldy. Kimnen, qalaı estigeni belgisiz, qyrqyn ótkizetin kezde Rollan keldi. Dene turqy symbatty, óńi de kórikti, asa kóp sóılemeıtin jigit eken. Úıden ketip qalatyndaı minez kórsetetin adamǵa múlde uqsamaıdy. «Iapyrm-aı, el-jurttan bezip ketetindeı bul neni búldirdi eken? Bireýdiń qyzyna qıanat jasady ma eken? Álde urlyqqa tústi me eken? Bálkim, jastardy qoǵadaı japyryp jatqan esirtki degen pálege úıir bolǵan shyǵar?» degen oılardan sol kúnderi Sara aryla almaı-aq qoıdy. Sharýa babymen keıbir máseleler boıynsha sóılesýge týra kelgende de «Anasy kórmesteı bop ókpeleıtindeı munyń qandaı aıyby bar eken?» degen suraq kókeıinde turatyn. Biraq syrtynan qansha zer salyp qaraǵanymen, jigit aıtqan ár sózdiń tereńine úńilgenimen, suraǵyna jaýap bolardaı esh ilik tappady.

Jurt taraǵan soń Rollan esikke qara qulyp salyp, «sizde bolsyn» dep bir kiltti Saranyń qolyna ustatqan. «Syrtta biraz júrdiń ǵoı, endi aýylǵa qaıt. Basyńdy qurap, myna úıińe, anańnan qalǵan dúnıege ıe bol» desken aǵaıyndaryna mardymdy jaýap bermeı, tipti óziniń naqty turaq-mekenin de aıtpastan, keshki apaq-sapaq ýaqytta ketti de qaldy.

Sodan beri kórshi úı tars bekitýli. Kún bata jan-jaqtaǵy úılerdiń shamdary samaladaı jaınap, aınala jaryqqa tolǵan kezde kósheniń aıaqtalar tusyndaǵy, terezeleri soqyr adamnyń kózindeı qap-qara bop úńireıip turǵan úı adamnyń boıyna áldebir qorqynysh uıalatatyndaı. Sara bul úıdiń bos turǵanyna jastar jaǵy sonshalyqty mán bermegenimen, aýyl úlken­de­riniń ol jerden áldeneni kúbirlesip, tereń kúrsinisip ótetinin baıqap júr. Esiginiń aldynan ótip bara jatyp «qaıran Ánıim-aı, úıiń qańyrap áli bos tur» dep ózi de talaı óksigen.
Osylaısha aı artynan aı ótip, qońyr kúzdiń demi sezile bastaǵan bir kúni jumystan qaıtqan Sara talaıdan beri bekitýli úıdiń terezelerinen jaryq tógilip turǵanyn kórdi. Kórdi de, ıyǵynan áldebir aýyr júk túskendeı «ýh!» dedi. Endi she? Terezedegi jaryq — ol úıde tirshilik bar ekenin bildiredi emes pe? Tolqyp ketken buǵan terezeden tógilgen jaryq basqa úılerde­gi­lerge qaraǵanda áldeqaıda kúshtirek janyp, kózdi qaryqtyryp turǵandaı kórindi. Sodan da bolar úı de bıikteı, eńselene túskendeı. Kútpegen kórinisten sál kibirtiktep qalǵan kelinshek «Rollan oralǵan eken» dep qýanyp, júrisin jyldamdatty. Tyq-tyq basqan ókshesi­men qosarlasa júregi de lúp-lúp etip, aýlanyń qaqpa­syn qobaljyp ázer ashty.

Ádetinshe Ánıdiń úıiniń irgesin jaǵalaı júrip, óz úıine qaraı bettegende baıqady — kórshi jigit kilemderdi, kórpe-jastyqtardy syrtqa shyǵaryp qoıypty. «E-e, jeldetip, qaǵyp-silkip alaıyn degen ǵoı, onysy durys-aq, — dep oılady Sara, — joldan sharshap kelgen shyǵar, anasyn joqtatpaı ystyq tamaqqa shaqyra qoıaıyn».

Saranyń shaqyrýyn qýana qup alǵan Rollan kóp kút­tirmedi. Qolyna ustaı kelgen bir qalta apel­sın­derin usynyp jatyp: «Balańyzǵa ákep edim», — dedi jymıyp. Sosyn: «Áýeli úıdi jınap alaıyn dep, tamaq istemep edim, jaqsy boldy ǵoı» dep shynaıy qýanyp turǵanyn bildirip qoıdy.

Dastarhan jasalǵansha úı ishin barlaı qaraǵan kórshi jigittiń nazaryn Saranyń gúlderi birden aýdardy. Tereze aldynda, bólmeniń burysh-buryshynda, arnaýly aspada, ústel ústinde turǵan neshetúrli gúlderge súısine qarap, árqaısysyn zerttegendeı úńile qarap, biraz júrdi. Ásirese, qulpyrǵan jap-jasyl japyraǵynyń arasynan kúnge qaraı boı sozǵandaı bop áppaq gúli shyǵyp turǵan spasıfılıýmnyń qa­syn­da uzaǵyraq kidirdi. Sosyn Saraǵa jymıa qarap:

— Bul gúldiń halyqtyq ataýyn bilesiz be? — dep surady.

— Bilemin, — dedi Sara da jadyraı sóılep, — bul gúl — «Áıel baqyty» dep atalatyn kórinedi. Áıel adamnyń basyna baq qonarda gúldeıdi desedi.

Solaı dedi de, óz-ózinen qysylyp, beti dý ete qaldy.

Rollan onyń jas baladaı qyzarańdap, qysylyp sóılegenin qyzyqtap taǵy da jymıyp qoıdy. Sara qonaǵynyń ár sózin, tipti ár qımylyn ishteı tarazylap, elekten ótkizgendeı qadaǵalap otyrǵanyn túsinip, «ózi baıqap qalmady ma eken?» dep qymsynyp qaldy. Rollan eshteńe baıqamaǵan sıaqty. Kesh boıy ornyqty, jaıdary qalpynan bir aınyǵan joq.

Pisirgen tamaǵyn maqtap, óziniń «ústeme porsıa» jeýden ketári emestigin «áskerde bolǵandar mundaı tátti tamaq pisirilgende «DP» suraıtyn kórinedi» dep, ádemi jetkizgeni Saraǵa unap-aq qaldy. Oıynnan kelgen Rýslanmen baıyrǵy tanysyndaı sóılesip, tipti «Osy ýaqytqa deıin qaıda júrdiń? Sen joqta mamańdy men sıaqty bireý alyp qashyp ketse qaıtesiń?» dep qaljyńdaǵanyn da sóket kórmedi.

Rollandy Rýslan da jatsynbady. Buǵan Ánıdiń «Rollan aǵań sıaqty óskenińde...», «Rollan aǵań kelgende...» dep ulyn aýzynan tastamaı, eki sóziniń birinde aıtyp otyratyny da áser etken bolýy kerek. Áskerden aǵasy kelgendeı qýanǵan Rýslan qaltaryssyz bala kóńilmen birden qolqa saldy:

— Bilesiz be, Ánı maǵan Rollan aǵań kelgende atqa shabýdy úıretedi degen, úıretesiz be?

— Árıne, úıretemin. Qajet dese, mamańa da úıretemin. Tek saǵan tegin, al mamańa — aqysyna, — dep Saraǵa qýlana qarap qoıdy.

Buǵan úsheýi de máz bolyp kúlisti.

Keterinde Rollan jaryq qosqyshtan shoshaıyp shyǵyp turǵan symdy kórip «erteń, kún jaryq kezde kelip jóndep bereıin» dep Saradan ruqsat surady. Shyndyǵynda da, ertesine qural-saımandaryn kóterip ákelip, jaryq qosqyshty lezde-aq jóndeı saldy. Burandalary bosap, yrǵańdap turǵan eski ústel men oryndyqtardy da bekitip, esiktiń tistesip, ashylmaı qala beretin qulpyn jańalap berdi. Odan keıin, Sa­ranyń sháıin iship otyryp, sóz arasynda anasynyń sońǵy kezde qalaı ómir súrgeninen sýyrtpaqtap syr tartty. «Ánı óle-ólgenshe sizdi kútip, jol qaraýmen boldy. Sonsha nege zaryqtyrdyńyz anańyzdy?» dedi Sara ókpeli únmen. Rollan úndemedi. Tunjyrap biraz otyrdy da, sháı toly kesesin ústelge qoıyp, lám-mım demesten shyǵyp ketti.

Kelesi kúni Rollan taǵy keldi. Túsiniksiz minezderi bolsa, keshirim etýin ótindi. Sara ulymen keshki astaryn ishkeli dastarhan basynda otyrǵan, Rýslan ornynan ushyp turyp, ony tórge qaraı súıreledi. Úsheýi keshe­gideı shúıirkelesip sháı iship, túnniń bir ýaǵyna deıin otyrdy. Keterinde Rollan tórgi bólmede turǵan Sa­ra­nyń gúlderine kóz tigip: «Áıel baqyty...» dedi ózine ózi aıtyp turǵandaı bolyp. Sosyn Saraǵa oqys suraq qoı­dy:

— Qalaı oılaısyz, «Erkek baqyty» degen gúl bar ma eken?

Sara oǵan tańdana qarady.

— Joq shyǵar, — dedi Rollan taǵy da ózine ózi aıtqandaı bolyp.

Sosyn búgin ishinde erekshe bir ot tutanǵandaı jarqyldap turǵan kózin Saraǵa qadap:

— Al siz áıel baqytynyń qandaı bolatynyn bilesiz be? — dep surady.

Sara úndemedi. Ne desin? Súıip qosylǵan jarymen osydan on bes jyl buryn birge ótkizgen bal-shyryn dáýrenin aıtpaq pa? Ol dáýrenniń alysta qalǵany sondaı — keıde sol baqytty shaq meniń basymnan ótpegen bolar, túsimde kórgen shyǵarmyn dep oılaıtyn. Odan keıingi jyldarda kúıeýimniń otyn óshirmeımin dep jantalasty. Ulyn ósirdi. Ata-enesine, qaıyn jurtyna syıly bolyp, «shirkin, kelin bolsa, Saradaı bolsyn» degen sózderdi estidi. Úlkender mundaıda «shúkir, áıel baqyty degen — osy» deıtin shyǵar-aq.

Al Sara úshin áıel baqyty — sonaý jas kezindegi jan-dúnıesi eritip-eljireter sezimnen, jaryna qýanysh syılasam degen tilekten tasyp-tolǵan, búkil ómirin ertegideı elestetken kúıi edi. Árıne, bul úlkender aıtatyn ólshemnen ózgeshe bolǵan soń, áıel baqyty týraly sóz bola qalsa, Sara óz oıyn ishte irkip, únsiz qalatyn. Qalaı bolǵanda da, áıel baqyty degenniń qarıalar arasynda qalyptasqan uǵymnan tereńirek, aýqymdyraq ekenin sezetin. Biraq ony ózi de naqty bilmeıtin bolsa, ózgege qalaı túsindirsin?

Sara eshteńe demedi, Rollan da úndegen joq. Keterinde aradaǵy qolaısyzdyqty jýyp-shaıǵysy keldi me, «gúlderińiz ádemi eken, bir-ekeýiniń óskinin alyp, otyrǵyzsam qaıtedi?» dedi buǵan oılana qarap turyp.

Ol kete salysymen Sara bir-eki gúldiń japy­raq­taryn úzip alyp, sýǵa saldy. Tamyry shyqqan soń ádemi qumyraǵa otyrǵyzyp, kórshi jigitke aparyp beretinin oılap, jymıyp qoıdy. Biraq... olar tamyrlaǵansha qashan! Ózine salsa, týra qazir artynan ilese baryp, aınaldyrǵan bir-eki kúnde jumsaq minezimen, jumbaq jymıysymen ózin baýrap, yntyq ete bastaǵan jigitpen armansyz áńgime-dúken qurar edi. Bálkim, ol elden ketkende ózin túsiner, janyn uǵar bir adamdy izdep, sabylýmen kún keshken shyǵar? Sonsha jyl úıinen bezinip, ásheıin el kezip júrýi aqylǵa syımaıdy ǵoı. Al qazir... jyraqtan izdegeni tap janynan shyqqanyna sener-senbesin bilmeı, dal bolyp, sezimin bildirýge batyly jetpeı júrse she?

Rollandyń «gúlderińiz ádemi eken» degen sózderi Saranyń qulaǵynda jańǵyryǵyp, tynyshyn aldy. Tósekte ári aýnady, beri aýnady. Aqyry turyp, terezeden kórshi úıge kóz saldy: jatyn bólmeniń shamy áli sónbepti. Terezeden tógilgen jaryq qarańǵy túndegi shamshyraqtaı kóz arbap, buǵan «kel, kel» dep turǵandaı kórindi. Sara halatyn kıip, syrtqa shyqty.

Aıly tún sútteı appaq edi...

Aýlada qaraýytqan eki adamnyń sulbasy birden es jıǵyzdy. Bireýiniń Rýslan ekenin daýsynan tanydy, ekinshisin de shyramytqandaı boldy — kósheniń arǵy betinde turatyn, shashyn ıyǵyna túskenshe ósirip, ústine elde joq álemish kıimderdi kıip júretin mýzykant jigit Azız sıaqty.

Syrtqa shyqqan muny baıqap, uly beri qaraı júrdi, Azız ári ketti.

— Neǵyp júrsińder? Anaý ketken Azız be? — dep surady balasynan.

— Iá, sol ǵoı. Rollanǵa sálem bereıin dep kelgen eken... Ekeýi burynnan birdeńege kelispegen be, eptep shekisip qaldy...

— Sen úlkenderdiń isine aralaspa, ulym. Júr, uıyqtaıyq, — dep balasyn ertip úıine kirdi.

Biraq uıyqtaı almady. Túni boıy dóńbekship, tań aldynda talyqsyp ázer kóz ildi.
Kelesi kúni Rollan bularǵa kelmedi. Ekinshi kúni de kórinbedi. Sara óziniń elegizip, ony kútip júrgenin baıqady. Úshinshi kúni esik jaqqa eleńdep, keshti ázer batyrdy. Jatarda kórshi úıdiń terezesine kóz salyp edi, shamy janyp tur eken. Sara halatyn ıyǵyna ile salyp, taǵy da esik aldyna shyqty. Kórshi úıdiń esigi qıalaı ashyq tur eken...

Ol úıge barýdyń esh qısynyn tappaı qınaldy. Ári oılap, beri oılap, túk tappaı, beımálim bir kúshtiń jetegine erip solaı qaraı júre bergen Sara, álden ýaqytta kórshi úıdiń esiginiń aldynda turǵan kezinde baryp es jıyp, óz isine qymsynyp qaldy. «Uıat-aı! Men neǵyp turmyn bul jerde? Bireýler kórip qalǵan joq pa eken?» dep, alaqtap jan-jaǵyna qarady. Túnjarymda beısaýat kim júrýshi edi? Óziniń oǵash júrisinen qysylyp, tula boıy bir ysyp, bir sýyp, aıaǵy dir-dir etip, dereý keri qaıtty.

Alǵa basqan aıaǵy keri tartyp, ilbip kele jatyp, qaıta oralýǵa, kórshi úıge barýǵa syltaý izdedi. Úıine kire berip, tosyn bir oıdan qýanyp ketti. Aıtqandaı Rollan munyń gúlderin unatyp edi ǵoı! Óskinin suraǵan. Al gúl ósem degenshe qashan! Odan da ósip turǵan bir gúldi aparyp syılamaı ma? Anaý... ózi unatyp júrgen gúldi. Iá-ıá! Qalaısha oıyna kelmegen?

Sara jedel basyp úıine kirdi de appaq gúlin ashyp, qulpyryp turǵan «Áıel baqytyn» qushaqtap, qaıta shyqty.

Aıly tún sútteı appaq edi...

Typ-tynyq túnde qulaǵynyń jarǵaǵyn jarardaı bolyp úzdiksiz dúrs-dúrs etken dybystan basy solqyldap ketti. Toqtaı qalyp, tyńdap qarasa, óz júreginiń dúrsili eken. Ásheıinde qarys qadam kórinetin eki úıdiń arasy jetkizbeı, Ánıdiń úıimen aradaǵy jıyrma shaqty qadam jerdi jıyrma mınýt júrgen shyǵar. «Kórshiniń ótinishin oryndaǵanda turǵan ne bar eken, — dep oılady ishteı ózin-ózi aldarqatyp, — gúlimdi aıaǵandaı bolmaımyn ba?..»

Eshqandaı ishki esebi joq ekendigine ózin-ózi sendirýge tyrysqan Sara sonda da bolsa áldenege qýystanyp, jan-jaǵyna alaq-julaq etip qarap qoıady. Aqyry jetti-aý... Mine, kezinde ózi emin-erkin kirip-shyǵyp júrgen úı. Sál ǵana ashyq qalǵan esik buǵan «kir... kir...» dep turǵandaı kórindi.

Gúl ósken qumyrasyn qushaqtap, qarańǵy dálizdiń tabaldyryǵyn attaı berip, qalt toqtady: ishten kúbirlegen daýystar estildi. Alǵashynda televızor ma degen, joq, eki adamnyń sóıleskeni sıaqty. Sara bir ornynda qatty da qaldy. Rollannyń qasynda bireý bar eken ǵoı! Báse, kelmeı qalyp edi-aý! Sebebi endi túsinikti boldy. Kenetten shanshyp ketken júreginiń tusyna qolyn qoıyp, ketkeli buryla bergeni sol edi, Rollannyń qattylaý shyqqan daýsynan selk ete qaldy:

— Qoıshy, Azız, sen de qaıdaǵy joqty oılap taba beredi ekensiń! Osyndaı kúdigińmen sharshattyń ábden! Azız? E-e, kórshi jigit Azız kelip otyr eken ǵoı! Túý! Adamnyń basyna birden jaman oı keletini nesi eken?

Rollandy ishteı qyzǵanyp qalǵan Sara onyń qyzben otyrmaǵanyna shynymen qatty qýanyp, esikti tyqyldatpaq bolyp umtyla bergen. Kenet bul kútpegen alas-kúles oqıǵa bastaldy da ketti.

— Sharshattym? Sharshaǵan ekensiń ǵoı? Onda demal! Men kettim!

Solaı dep silkine sóılep, julqynyp shyǵa bergen Azızdy Rollan kóz ilespes jyldamdyqpen qushaqtaı aldy... Qushaqtap qana qoıǵan joq... Sarany ań-tań qal­dyryp, jo-joq... tóbesinen jaı túskendeı shoshytyp... shashy dýdyrap, bólmeden shyǵa bergen jigitti... aımalap súıe bastady! Ony keýdesinen ıtermelep, biraz julqynǵan Azız sálden keıin qarsylasýyn qoıyp, Rollannyń betinen, kózinen... óbe bastaǵanda... óńi túgil túsinde kórmegen mynadaı kórinisten eseń­gi­rep, tilden aırylǵan Saranyń aıaq-qolynan ál ketip, qolyndaǵy gúl otyrǵyzylǵan qumyra jerge gúrs etti...

Júgire shyqqan Rollan anadaıda kóılegi aǵarańdap bezip qashyp bara jatqan Sarany kórdi. Aıaǵynyń astynda jaınaǵan japyraqtar arasynan arýdyń bilegindeı bop sozylyp shyqqan sabaǵynda úlbiregen appaq gúli bar «áıel baqyty» jaırap jatty...

---