InfoHub Logo

Pıelonefrıt — búırek ózeksheleri men ınterstısıı tini jáne astaýsha-tostaǵansha júıesinde mıkrobtan bolatyn sozylmaly qabyný aýrýy. Kóbine qabynýdy týdyrýǵa sebepker — ishek taıaqshasy. Ol nesepke túsken soń ósip-kóbeıip, ártúrli derttik qasıetterge ıe bolady. İshektegi basqa da gramteris mıkrobtar (proteı, kókiriń taıaqshasy, klebsıella t.b.) — pıelonefrıt qozdyrǵyshy. Gramoń mıkrobtar (stafılokokk, enterokokk), vırýstar men mıkoplazmalar da qabynýǵa qatysýy múmkin. Jedel aǵymdy pıelonefrıttiń sozylmaly túrge aýysýy ártúrli búırek-nesep joly aqaýlarynyń, ne zár jolynda tas baılaný áserinen bolatyn zár irkilisine (ýrostazǵa) baılanysty. Búırek parenhımasynyń ártúrli dısplazıasy pıelonefrıttin sozylýyna qolaıly jaǵdaı týǵyzady. Balanyń ımýndyq reaksıasy ózgerip, uzaq ýaqyt sıstıt, výlvovagınıt aýrýlary saqtalsa da, sozylmaly pıelonefrıt damýyna ákelýi yqtımal.

Alǵashqy klınıkalyq belgileri

Dene qyzýy, beldiń, ishtiń aýrýy, dızýrıa arqyly kórinis beredi. Keıin zárde ózgerister, ıaǵnı leıkosıtýrıa, bakterıýrıa baıqalady. Pıelonefrıt jasyryn kezeńde bolǵan kezde balalardan toksıkozdyń da belgilerin tabýǵa bolady. Mundaıda balanyń óńi buzylyp, asqa tábeti nasharlaıdy, tez shartaıdy, basy aýyrady, qyzý paıda bolady.

Balalardaǵy sozylmaly pıelonefrıt, negizinen, ishten týa bolatyn aýytqýlardan jáne júre paıda bolatyn aýrýlardyń asqynýynan týyndaıdy. Aýrýdy naqty anyqtaý úshin aldymen balanyń ata-anasynda búırek aýrýlarynyń bar-joqtyǵyna mán beriledi. Zárdi birneshe ret muqıat tekserý kerek. Eger leıkosıtýrıa, bakterıýrıa bar bolsa, onda bul pıelonefrıttiń zerthanalyq negizgi belgileri bolyp esepteledi. Rentgenýrografıalyq tekserýler júrgizilip, mysaly, ýrografıa, sıstografıa, sıstoskopıa, balanyń zár shyǵarý ýaqyty, qýyqtyń qyzmetin baqylaý nátıjelerine taldama jasalady. Zat almasýdyń buzylǵanyn, týbýlopatıany anyqtaý úshin amın qyshqyldary, fosfor, oksalat, ýrattar ekskresıasy tekseriledi. Endokrındik, kreatının klırensin Zımnıskıı synamasymen salystyrady, qanda azot qaldyqtary, natrıı, kalıı deńgeıleri men qyshqyl-silti tepe-teńdigi de taldanady. Sonymen qatar bakterıalyq tıtrdi anyqtaý da mańyzdy.

Emi

Sozylmaly pıelonefrıt jáne onyń qaıtalaný jaǵdaılarynda naýqas aýrýhanaǵa jatyp emdeledi. Eger balada dene qyzýy jáne ish ótý basym bolsa, tósek rejımi qajet. Balanyń aıaǵyn, belin jyly ustaǵan jón. Emdámge ashshy, buryshtalǵan, qýyrylǵan zattardy engizbegen durys. Alǵashqy kúnderi tuzy az sút jáne ósimdik taǵamdary kóbirek beriledi. Ýyttaný belgileri baıqalsa, glúkoza t.b. tıisti ınfýzıalyq eritindiler, gemodez engiziledi. Shanshyp aýyrsa, no-shpa, papaverın sıaqty spazmolıtıkter berýge bolady. Negizgi em retinde juqpaǵa qarsy antıbıotıkter taǵaıyndaý kerek. Zárdegi mıkrobtar zerthanalyq synaqta qandaı antıbıotıkke sezimtal bolsa, sol dárini qoldanǵan jón. Aýrýdyń negizgi etıologıasy kóbine ishek taıaqshalarynan bolǵandyqtan, gramteris bakterıalarǵa áser etetin karbenısıllın, ampısıllın, sefalosporınderdi basqa dárilermen úılestirip taǵaıyndaıdy. Zár tazarǵan soń aı saıyn 10-15 kún bıseptıol (baktrım), nıtrofýran (táýligine ár kg dene salmaǵyna shaqqanda 4-7 mg), 5-NOK (ár kg dene salmaǵyna shaqqanda 8-10 mg) beriledi. Bul dárilerdiń árqaısysy 10-14 kúndik kýrspen qoldanylady. Odan keıin 15-20 kúnge úzilis jasalady. Osy kezde fıtoem qoldanǵan durys. Fıtoem retinde ártúrli antıseptıkalyq, zár qýatyna áseri bar, qabynýdy boldyrmaıtyn emdik shópter paıdalanylady. Emdi vıtamındermen, bıoımmýno yntalandyrǵyshtarmen (prodıgıozan, splenın, lızosım t.b.), fızıoemmen ushtastyrǵan paıdaly. Aýrýmen qosa qabattasatyn tonzılıt, holesıstıt sıaqty syrqattardy emdep, jazý kerek.

Aldyn alý

Balalarǵa, ásirese qyz balalarǵa, taza júrý kerektigin eskertip otyrǵan jón. Eger olarda jedel aǵymdy ishek juqpalary, qurt ınvazıasy, výlvovagınıtter kezdesse, ony der kezinde emdeý kerek. Sondaı-aq ımýnıtetti arttyrýdyń mańyzy zor. Respıratorlyq juqpalardyń aldyn alý, jedel aǵymdy zár juqpasyn erte anyqtaý, olardy muqıat emdeý qajet. Jedel aǵymdy pıelonefrıtke shaldyqqan balany dıspanserlik baqylaýǵa alǵan durys. Sozylmaly pıelonefrıtpen aýyrǵan eresek balalar terapevterdiń qaramaǵyna, ıaǵnı jasóspirimder kabınetine tapsyrylady.

A. Nashtaev, joǵary sanatty bala dárigeri

---