Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 3 kún buryn)
Balyq aýlaı barǵanda

Tal túste balyq tańerteńgi kezdeı emes, az túsedi, tipti keıde qarmaǵyńdy qappaıdy da. Keshe men balyqqa tańnan barsam da, qur alaqan qaıttym. Bári Dosan inishegimniń álegi.

Qarmaǵymdy, qurt pen shegirtke salǵan qalbyrymdy qolyma alýym muń eken, Dosan: «Men de baram», — dep jata jabysty. Ol meniń jınalýymdy únsiz, oıaý kútip jatypty. Tastap keteıin desem, jer tepkileı jylap, úıdi basyna kótere ańyraıdy. Bir jylasa, keshke deıin qoımaıtyn ádeti bar.. Jylaǵanyna ári janym ashıdy. Ol meniń inim ǵoı.

Balyqqa Dosandy ertip bardym. Tań aldyndaǵy qarańǵylyq seıilip, juldyz sıregen. Kókte shamshyraqtaı jarqyrap Sholpan ǵana tur. Túnimenen talassyz jaýyn jaýsa da, jer degdip qalypty. Naǵyz qarmaq salar shaq. Qarmaǵyń sýǵa batsa boldy, balyq qapty deı ber.
Dosandy balyq kóp aınalatyn múıiske otyrǵyzdym da, óz qarmaǵymdy aldym. Tez balyq ustap, qýansyn dep onyń qarmaǵyna jemdi mol saldym. Dosan jáne shydamsyz ǵoı, qarmaǵyn balyq tez qaba qoımasa, shyj-byj bolady. «Úndemeı otyr. Qarmaǵyńdy jaılap tart. Julqyp sýyrsań, ilikpeıdi» dedim de, ornyma keldim.

Aramyz jıyrma-otyz qadamdaı. Úsh-tórt mınýt ýaqyt ótpeı:

— Nurlan!... Nurlan deımin! Qurt jybyrlap, qarmaqqa shanshytpaıdy. Kelip, shanshyp bershi! — dep Dosan bar daýsymen aıqaılamasy bar emes pe. Qarmaǵymnyń qaltqysy batyp-shyǵyp, batyp-shyǵyp tur edi. Bul balyqtyń qaýyp jatqany ǵoı. Jaq ashpaı otyra berdim.

— Nurlan! Á, Nurlan!... Tańǵy daýys ózen boıyn qýalap, jańǵyryǵyp, uzap jatyr. Meniń qarmaǵym da tapjylmaı qaldy. Balyqtar úrkipti.

— Nurlan! Nurlan!

— Nemene? Ne bolyp kaldy? Qurt shanshı almasań, balyqqa kelip neń bar?! — dedim Dosanǵa ursyp. Ábden zyǵyrdanymdy qaınatqany.

— Shanshaıyn desem, barmaǵyma jabysyp, jybyrlap turmaıdy.

— Onan da qorqaqpyn, qurt ustaýǵa qorqamyn deseńshi!

— Ia... saǵan! Men qoryqpaımyn, aıaımyn.

— Endeshe qarmaqty ózime ber. Men qashanǵy saǵan shanshyp berip turamyn.

— Bermeımin! Áýeli bir shanshyp ber óziń! Sodan soń ózim isteımin, — dedi Dosan qorqyp, qarmaqty bermeı qoıady eken dep oılaǵany ǵoı.

Men qarmaǵyna qurt shanshydym da:

— Al jaqsy, endi úndemeı otyr, — dep ornyma kelip alańsyz jaıǵastym.

Kóp keshikpeı bir qylysh balyqty sýyryp aldym. Qarmaǵyma jem shanshyp, taǵy tastadym. Ańdyp otyrmyn. Qaltqym jybyrlap tur. Qapsa bolǵany, sál-pál tartam da, qoıa berem. Balyqty bulaı eliktirip, qarmaǵyna ilý — balyqshylardyń ádisi.

— A-a!... Nurlan!... Nurlan!... Tek óziń ustap!.. A-a!.. — dap, jer tepkilep jylaǵan Dosannyń daýysy balyqty taǵy da úrkitti. — Ózi jaqsy jerge otyryp alyp!.. Qaraı gór qýlyǵyn, a-a!..

Janyna barsam, Dosan qarmaǵyna qurt shanshýǵa taǵy da qorqyp otyr eken. Jemsiz qarmaqqa balyq túsýshi me edi?

— A-a!.. Qarmaǵymdy balyq qappaıdy!

— Jylaı tús! Jylaı ber, balyq qabar, — dedim keıigennen.

Basym qatyp, oılanyp turmyn. «Buny úıge qaıtarsam qaıtedi? Búgin balyq túspeıtin kún desem be eken? Áı, buny aldaý ońaı bolmas».

— Qazir shegirtke ustap qarmaǵyńa shanshyp bereıin, múmkin sazan ustarsyń, — dep, ózenniń jarqabaǵyna tyrmysa shyǵyp, shegirtke izdep kettim.

Shegirtke ustap, qaıtyp oralsam, inim joq. Jamanat sezgendeı júregim zý etti. «Sýǵa ketpegeı!» — deı berdim. Ózen boıyn qýalaı aıqaılap júgirip júrmin. Kózime jas ta irkildi. «Dosan!.. Dosantaı!..» degenimde daýysym dirildep, egilip ketemin.

Mylqaý ózen móldirep typ-tynysh aǵyp jatyr. Súrinip ketip, bashpaıymdy qanatyp aldym. Oǵan qarar jaıym joq.

Oıyma qaıdaǵy-jaıdaǵy kele beredi. «Qurt salatyn qalbyry qaıda onyń? Eń bolmaǵanda sol qalýy kerek qoı jaǵada!..» Osy oı ústinde óz qarmaǵyma kelsem, jaǵada jatqan balyǵym da joq. Endi túsinikti boldy.

Júgirip úıge keldim. Esik aldyna jetip, ájeme sybyrlap maqtana sóılep turǵan inimniń sózin estip, qalt toqtaı qaldym. Oǵan keıýdiń da retin tappaı turmyn.

— Men, áje, mine, balyq ustadym! Úlkenin de ustap edim, aıyrylyp qaldym! Nurlan bar ǵoı, áje, túk ustaǵan joq, — dep jatyr inim.


You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama