InfoHub Logo

Qurmanǵazy alpysynshy jyldardyń ortasy aýǵansha Jıdelide júrip qalady. Oǵan sebep bolǵan kúıshiniń Papaspen dostasýy bolady. Ýaqytsha sovetke qadirli Papas úndemese de onyń tóreden shyqqan týysy, aqsúıektigi Áýbákir sıaqtylar bata almaıtyn qorǵan bolady. Biraq Qurmanǵazynyń sońynan qalmaıtyn Áýbákir kúıshiniń taǵy bir jaqsy atty bolǵanyn estip, adamdaryn jiberip bir túnde sary atty urlatyp aldyrady. Atyn izdep barǵan kúıshini Áýbákir sógip: «saǵan jaqsy at nege kerek? áýeli anaý qurym kıiz japqan úıińdi nege aǵartyp almaısyń, Qurymbaı myrza!» — dep kemsitedi. Onymen qoımaı qarsylasar oıy da joq typ-tynysh turǵan Qurmanǵazyny qapylysta jigitterine ustatyp, sileıtip sabap, esten tandyryp tastaıdy. Tún ortasynda ǵana kózin ashqan Qurmanǵazy ústi-basy kók ala qoıdaı bolyp úıine kelip, qalaı kegin alýdy oılaıdy.

Áýeli beıbit jolmen kóreıin dep, Qurmanǵazy Áýbákirdiń syılasy degenmen, Shyman tóreniń balasy Janshaǵa barady. Qurmanǵazynyń oıynsha, Jansha ótken oqıǵany esine almas, bul jasy kelip, dárejesi kóterilip turǵan kezinde meıirimi túser deıdi. Biraq Jansha saý kúnindegi ádetine basyp, Qurmanǵazyny balaǵattap qýyp jiberedi. «Baı baıǵa quıady» degen osy eken ǵoı dep, Qurmanǵazy qaıtyp bara jatyp, Shyman áýletiniń jylqysynan iriktep elý atty qýyp ketedi. Buharanyń ashýynan qorqyp qalǵan, kóleńkede ósken aqsúıekter Qurmanǵazynyń sońynan batyp qýa da almaıdy. Biraq «Jaranyń aýyzyna tuz seýip qaıtemin», — dep Qurmanǵazy Shyman tobynyń attaryn aýylynyń qasyna alyp kelip, qýyp tastap, ózi biraz jelpinip óshin alǵandaı bolady. Keıin Áýbákirdiń qoıǵan aty «Qurymbaı» esine túsip, «qandy aýyzdan shyqqan sóz eken, izsiz qalmasyn» dep óleń shyǵaryp:

Surasań meniń atym Qurymbaı-dy,
Jaıyqtyń sýy maǵan juryndaı-dy.
Shymannyń elý atyn bir aıdadym,
Qurymbaı jaı adamǵa urynbaıdy» deıdi.

Qurmanǵazynyń bul óleńi halyq arasyna keń taralyp ketedi. Shyman áńgime bolǵan jerde osy óleń aıtylmaı qalmaıdy eken desedi.

Áýbákir dosy Janshany bir tize búktirgen kúıshiniń bul isine qatty yza bolady. Qurmanǵazyny qalaıda tynysh júrgizbeýge ýáde beredi. Óziniń pikirles bir starshynymen birigip: «Qurmanǵazy qoǵamǵa qaýipti adam» dep sol kezdiń jek kóretin adamyna qoldanatyn qarýy — «beıbit úkim» jasap, kúıshini úrkitke aıdatatyn bolady. Ony estigen Qurmanǵazy taǵy amalsyz tasalanady. Áýbákir jıyrma starshynǵa boblik shashyp, Qurmanǵazyny tabylsa, ustaý keregin bildiredi. Biraq starshyn bitkenniń bári de «Qurmanǵazy bizdiń qaraýymyzda joq» dep habar beredi. olardyń ishinde orta dybys stansıanyń depýtty Berdinov, Bekbolat Ustybaev, Jantilesov, Naýryzálın taǵy basqalardyń attary atalady.

Kúnderdiń kúninde Áýbákir Qurmanǵazyny ustatyp aıdatady. Kúıshini Saratovqa deıin jaı arbaǵa mingizip alyp keledi. Arbaǵa shekken Bozsholaqtyń eriksizdik jaǵdaıyn taqyryp etip alyp, Qurmanǵazy kúı shyǵarady. Kúıdiń aty «Bozsholaq atty boq dúnıe» bolady. Keıin kúı «Bozsholaq» atanyp ketedi. Qurmanǵazy bul kúıde Bozsholaqtyń júrisinen bastap, óziniń eriksizdik halin sýretteıdi.

---