InfoHub Logo

Bazarda nemese dúkende balyq tańdap júrgen kezde, kózimizdi aldap, eski balyǵyn berip jiberetin saýdagerlerdiń quryǵyna qalaı túsip qalmaýǵa bolady? Balyqty qalaı tańdaý kerek? Osy suraqtarǵa qatysty bizdiń keńesterimiz kádege jarap qalar.

Dastarhanymyzda balyqtan jasalǵan taǵamdardyń jıi bolǵany jón. Óıtkeni olar dámdi ǵana emes, aǵzamyzǵa óte paıdaly. Balyqtyń quramynda qan tamyrlaryn jaqsartyp, qan qysymyn qalpyna keltirýge kómektesetin jáne holesterın deńgeıin túsiretin omega-3 maı qyshqyldary bar.

Sonymen qatar, balyq kúz jáne qys aılaryndaǵy aǵzamyzdaǵy D dárýmeniniń tapshylyǵyn joıady. Ol  súıek tinderin qataıtatyn kálsı jáne fosfor sıaqty basqa da mıkroelementterdi aǵzamyzǵa sińirýde mańyzdy ról atqarady.   Balyq taǵamdarynda ıod, magnıı jáne A men V12  dárýmenderiniń de bar ekenin umytpaǵanymyz jón.

Balyqty únemi tutynýdyń qandaı paıdasy bar ekenin bildik. Biraq aǵzamyzǵa paıdaly, pisken kezde dámi til úıiretin jaqsy balyqty qalaı tańdaý kerek? Búgin biz sizderge dál osy máselege qatysty biraz keńesterdi usynbaqpyz.

1. Tushshy sý nemese teńiz balyǵy

Eń áýeli, ózińiz daıyndamaq bolǵan taǵamnyń túrine qaraı tushshy sý nemese teńiz balyǵynyń qaısyn tańdap alatynyńyzdy anyqtap alyńyz. Teńiz balyqtary ádette maıly bolady. Olardyń qataryna aqserke, maıshabaq, kambala, skýmbrıa jáne kóptegen salattarǵa paıdalanatyn týnes jatady.

Al tushshy sýdy meken etetin balyqtar qatty maıly bolmaǵanymen, qunarlyǵy jaǵynan teńiz balyqtarynan qalyspaıdy. Shortan, jaıyn, tuqy, aqtaban, alabuǵa jáne nálim – mine, bulardy siz balyq satatyn dúkenderdiń sóresinen mindetti túrde taba alasyz.

2. Jańa aýlanǵan balyq

Jańa aýlaǵan balyqty satyp alǵan kezde ony muqıat qaraý kerek. Ásirese balyqtyń túsi men qabyrshaǵyna erekshe kóńil bólińiz. Onyń qabyrshaqtary bir-birine tyǵyz jabysyp, túsi kúmis reń berip, qubylyp turýy kerek. Eger qabyrshyqtary ashylyp, al túsi tat basqan sıaqty sarǵysh túske engen bolsa, onda bul balyq buzyla bastaǵan. Kúdigińiz basym bolyp tursa, saýsaǵyńyzben balyqtyń arqasyn basyp kórińiz. Jańa aýlanǵan jaqsy balyq bolsa, saýsaqtan túsken iz birneshe sekýndta joǵalyp ketedi.

Balyqtyń buzylmaǵanyn bildiretin taǵy bir belgi – onyń denesine tyǵyz jabysyp turatyn, alqyzyl reńdi jelbezekteri. Basy men júzbeqanaty joq balyqtardy satyp alsańyz, onda onyń jaqsy balyq bolmaǵany. Óıtkeni kóptegen satýshylar jelbezekteri qaraıa bastaǵan balyqtyń basyn ádeıilep kesip tastaıdy.

Balyqtyń balǵyndyǵyn kórsetetin taǵy bir kórsetkish – onyń kózderi. Kózi bulyńǵyr nemese túsip qalǵan balyqty eshqashan satyp almańyz. Eń sońynda aıtaramyz, balyqtan buzyla bastaǵanyn bildiretin amıaktyń ıisi shyǵyp turmaýy kerek.

3. Muzdatylǵan balyq

Muzdatylǵan balyq alar kezde de onyń sapasyna qatty kóńil bólý kerek. Jańa aýlanǵan balyqty tańdaǵandaı bul kezde de onyń ıisine nazar aýdarǵan jón. Balyqtyń ıisi azdap qana bilinýi kerek nemese múldem ıisi bolmaýy kerek. Al eger sál jaǵymsyz ıisti sezgen bolsańyz, demek ol balyq muzdatylǵanǵa deıin buzylyp ketken degen sóz.

Muzdatylǵan balyqtyń salmaǵy jańa aýlanǵan balyqtyń salmaǵyna sáıkes kelýi kerek. Al eger jep-jeńil bolsa, onda ol balyqty birneshe ret eritip, qaıta muzdatqan. Quıryǵy qısyq, júzbeqanattary synyq, denesi maıysqan bolsa, ol da kúdik týdyrady. Sol sebepti tabıǵı qalpynda muzdatylǵan balyqty satyp alyńyz.

Muz sıaqty jyltyraǵan balyqty satyp alǵan kezde óte abaı bolǵan jón. Óıtkeni ony áýeli muzdatyp, sodan keıin sýyq sýǵa salady da, taǵy da muzdatady. Osylaı birneshe ret qaıtalaıdy. Munyń eń qaýipti jaǵy, sýǵa túrli konservanttar qosady. Al tutynýshy aqshasyn balyqqa emes, muzǵa tóleıdi.

---