InfoHub Logo

Balalar ózen jaǵasynan bir ıirim taýyp alyp, qarmaqtaryn sýǵa laqtyrdy. Ózderi jaǵada turyp, sý betindegi qaltqylaryna kóz tikti. Toqtardyń qarmaǵynyń ilmegi birden batyp ketti. Qaltqysy sý betinde bir orynda tur. Ermektiń ilmegi qalqyp, aǵyspen qaıta-qaıta sý betine shyǵa berdi. Muny baıqaǵan Ermek túkke túsinbedi. Ózinen tórt-bes attam jerde turǵan Toqtarǵa:

— Toqtar, Toqtar, mynany qarashy. Meniń qarmaǵym seniki qusap tynysh turmaıdy. Qaıta-qaıta aǵa beredi? — dedi daýsyn qattyraq shyǵaryp.

— Tsh-sh-sh!.. — dedi Toqtar suq saýsaǵyn ernine tıgizip. — Aqyryn! Munda qatty sóıleýge bolmaıdy. Balyqty úrkitesiń.
İle qarmaǵynyń sabynyń ushyn jerge nyqtap shanshyp, aıaǵynyń ushymen basyp Ermektiń qasyna keldi.

— Ne deısiń? — dedi sosyn sybyrlaı sóılep. Ermek jańaǵy sózin taǵy qaıtalady. «Bilmedim?..» dedi Toqtar sý betinde qalqyp júrgen qarmaq baýyna suraýly kózben qarap.

— Qap! — dedi ol bir kezde sanyn soǵyp. — Baǵana seniń qarmaǵyńa batyrǵy baılaýdy umytyp ketippin. İlmek sý túbinde qozǵalmaı jatý úshin oǵan jaqynyraq etip batyrǵy baılanady. Ony qorǵasynnan quıyp jasaıdy. Temirden de isteıdi. Batyrǵy óte aýyr nemese óte jeńil bolmaýy kerek. Iaǵnı, aǵysqa aǵyp ketpeı, sý túbinde jatyp ilmekti qozǵaltpaı ustap turý kerek. Endi ne istesek eken? — Toqtar sál oılanyp turdy da:

— Taptym, qazir batyrǵynyń ornyna bir tas taýyp baılaımyz, — dedi.

— Mynaý bola ma? — dedi Ermek óziniń judyryǵyndaı tasty kórsetip.

— Ol tym úlken. Qarmaǵyńdy balyq qapqanyn bilmeı qalasyń. Balyq ilmektegi jemdi jeımin dep oǵan ilinip, bulqynǵan kezde batyrǵyny qozǵaı alatyn bolý kerek. Batyrǵy qozǵalsa qaltqy da qozǵalyp, qarmaǵyńdy balyq qapqanyn bile qoıasyń. Mine, mynaý jaraıdy.
Toqtar Ermektiń qarmaǵyna bas barmaqtyń jýandyǵyndaı býyltyq tasty baılap berdi. Sosyn sýǵa qaıta laqtyrdy. Bul joly ilmek tereń boılap, qaltqy sý betinde qalqyp tura qaldy.

Endi olar demderin ishine tartyp typ-tynysh otyr. Kózderi qaltqyda.

— Esterińde bolsyn, balyq qapqanda, qaltqy dirildeı bastaıdy. Úlken balyq tússe, qolyńnan julqa tartady. Sondyqtan qaltqy dirildeı bastaǵanda-aq ilmekti balyǵymen jaǵaǵa laqtyrý kerek, — dedi Toqtar táptishteı túsindirip. — Alysyraq laqtyrmasań, balyq qaıta shorshyp sýǵa túsip ketýi múmkin, — dedi sosyn bul iste asa tájirıbeli ekenin ańǵartyp.

Qaıta tynyshtyq ornady. Bir kezde Toqtar «áýp» degen dybys shyǵardy da, qolyndaǵy qarmaq sabyn bar kúshimen serpe tartty. Sýdan ilmekpen birge ushyp shyǵyp, bulqyna kúnge shaǵylysqan balyq úsheýiniń artyndaǵy qalyń shópke tústi. Túsken jerinde shorshyp, týlap jatty.
Úsheýi tura umtyldy. Úlkendeý sazan eken. Baýyry jarqyldap «móńkip» jatyr. Qatty qýanǵan Toqtar bas saldy. Biraq ustaı almady. Jylpyldap qolynan qaıta-qaıta sýsyp, shyǵyp kete berdi. Sazan sharshap, qımyldaı almaı qalǵan kezde baryp áreń ustady.

— Jolymyz bolady, — dedi joldastaryna masattana qaraǵan Toqtar. — Kelgenimizge jarty saǵat ótpeı jatyp úlken balyq ustadyq. Qazir sender de ustaısyńdar.

Áli qolyna qarmaq alyp, ony sýǵa salyp kórmegen kishkentaı Eldos tipti erekshe tolqýly edi. Balyqty ózi ustaǵannan beter qýanyp, júzi bal-bul jandy. Qaıtyp kelip oryndaryna jaıǵasqan soń:

— Qarmaǵyńdy men ustaıynshy, — dedi Eldos Ermek aǵasyna ótinish aıtyp.

— Kel, — dedi Ermek inisin qasyna shaqyryp.

Qarmaq sapqa alaqany tıgen Eldostyń boıy dir etti. Sapty eki alaqanymen qysa ustap, aǵasyna mańǵazdana qarap qoıdy. Úlkenderdiń balyq aýlaýǵa nege sonsha qumartatynyn ol bala júregimen eptep bolsa da sezgendeı edi...

---