InfoHub Logo

«Juldyz» jýrnalynyń 2020 – jyldyń mamyr aıyndaǵy sanynda tilshi Álibek Baıboldyń ««Qupıa oqýlyqta» ne aıtylǵan eken?» atty maqalasy jarıalanypty. Avtor maqalasynda balalar ádebıetiniń jazýshysy, shyǵarmalary qalyń jurtqa kópten tanys qalamger – Ótepbergen Aqypbektiń «Qupıa oqýlyǵyn» sóz etedi.

««Qupıa oqýlyq» kólemdi bolmasa da, kótergen júgi aýyr, aıtary aryda jatqan jınaǵyndaǵy «Kórimdik», «Súndet toı», «Azan», «Ramazan aıy», «Jarapazan», «Qadir túni», «Oraza aıt», «Qazan aýzy joǵary», «Jolyń bolsyn, Ulym!», «Jyl mezgilderi», «Jaz. Aptap. Shańqaı tús», «Laq pen lak», «Murat pen suraq», t.b. shymyr, sondaı-aq «tilge jeńil, júrekke jyly tıetin» jyrlary – baldyrǵan úshin taptyrmas bazarlyq.» - dep, balalarǵa arnalyp, yqshamdap jazylǵan kitapty tanystyryp, balalar ádebıeti ylǵı da úlkender ádebıetiniń kóleńkesinde qalyp qoıyp júrgenin alǵa tartty.

«...sonymen birge, olardy mektep, lıseı, kolej, ýnıversıtettiń oqý baǵdarlamasyna engizip, turaqty túrde oqytyp, aıtyp, nasıhattap, zertteý júrý – mindet!..» - dep usynysyn bildirdi.

Rasynda da, balalar jazýshylaryna qoldaý kórsetilse kitapqa úıir, tili shuraıly, oıy kórkem balalar sany artpaq. Al kórkem shyǵarma jazý úshin úkimet tarapynan jazýshylarǵa qoldaý kerek.

Jýrnaldy aqtara kele 2021 jyldyń alǵashqy sanynda jazýshy Álibek Asqardyń «Qarataı men Anna-Lıza» atty derekti áńgimesin kózim shaldy. «Jas tolqyn» bóliminde jarıalanǵan bul týyndy shynaıy oqıǵa negizdelgen. Qarataıdyń sheshesi 12 qursaq kóterse de, taǵdyry qatal bolyp 10 balasy ómirden ótedi. Keıin týystarynyń aıdap salýymen qudaı qosqan qosaǵy «halyq jaýy» atanyp,  artynsha ómirden ótedi. Týystarynan qorlyq kórgen Qarataıdyń sheshesi Baqtygúl asaý jylqylarǵa tusaý salyp, er adamdaı kúnin kórgen. Osylaısha Qarataımen baýyryn el tizginin ustar azamat etip ósirdi.

Al, áńgimedegi fın ultynyń qyzy Anna – Lıza Qarataıdyń ǵashyǵy edi. Lenıngradtan kelgen áıel qazaq eline  jer aýdarylǵan joldasyn izdep, aqyry onyń ólimin týraly esteıdi. Anna – Lıza men Qarataı mektepte áriptes bolyp, artynsha ekeýi otaý qurady. Qansha degenmen Anna – Lıza burynǵy  «halyq jaýynyń» áıeli edi. Bul ataqqa moıymaı, halyqtyń sózin elemedi.               Qarataı muny bilse de áıelge qorǵan bola bilip, márttik bildirdi. Qarataı jarynyń qoldaýymen birshama jetistikke jetip, savhoz dırektory atandy.

Osy áńgimege «Jetistikke jetken ár erkektiń artynda áıeldiń mahabbaty turady, al jetistikke jetken ár áıeldiń artynda er adamnyń satqyndyǵy turady» degen támsil saıady. Álibek Asqar bul áńgimesimen názik júrektiń ishinde myqty qaısarlyq qasıettiń jatqanyn sýretteıdi.

Basylymnyń kezekti aqpan aıyndaǵy sanynda Qazaqstan Jazýshylar Odaǵynyń Oraldaǵy fılıal dırektory Baýyrjan Halıollanyń  «Aqjaıyq óńiri qazaq ádebıetine som tulǵalar syılady» maqalasynda óńirden shyqqan biregeı aqyn – jazýshylardy atap ótti. Biraq, bekzada ónerdi boıǵa sińirgenimen beıbaqtyń kúnin keship júrgen ádebıetshilerdi jaǵdaıyn atap ótti. Osy oraıda «Juldyz» jýrnalynyń redaktory Ǵalym Jaılybaıǵa alǵysyn bildirdi. Onda: «...týǵan jerdiń tórinde, oblys ortalyǵynda júrgen qalamgerlerdiń shyǵarmashylyǵyn belgili bir aımaqta ǵana nasıhattaý-men shektelip qalamyz. Osy máseleni «Juldyz» jýrnalynyń bas redaktory Ǵalym Jaılybaıǵa jetkizgenimizde, ol aǵamyz jergilikti aqyn-jazýshylardyń shyǵarmalaryn basylymǵa berýge birden kelisim berdi.»

Osydan – aq redaksıanyń kelgen materıaldy tek jarıalap otyrmaı, jergilikti jerdegi daryndylarǵa kómek qolyn sozyp, jazýshynyń keýdedegi shoǵy sónbeýine áreket jasaǵanyn túsinemiz.

Shyndyǵyna kelgende biz jastar belgili tulǵalardan bólek kóp aqyn – jazýshylarly tanı bermeımiz. Sebebi olardyń shyǵarmashylyǵy bizge jetpeı jatyr. Al «Juldyz» jýrnaly olardyń eńbekterin oqyp, ózderin tanyp bilýimizge taptyrmas basylym.

Búgingi rýhanı baı «Juldyzdyń» tynys – tirshiligi qyzý. «Poezıa», «Syrsandyq», «Proza»,  «Túrik dúnıesi», «Sóz sáýlesi», «Jas tolqyn» aıdarlarynda óleńder men áńgimeler aı saıyn basyp otyrady. Bir baıqaǵanym, jýrnalda qart kisilerdiń belsendiligi joǵary. Zeınetkerler, ustazdar men ádebıet ókilderi tól týyndylaryn «Juldyz» jýrnaly arqyly qalyń kópshilikke usynyp otyr. Ózge basylymdardan ózgeshe, aı saıyn bet sany 200 - ge jýyqtap shyǵatyn «Juldyz» jýrnalynyń jaı – japsary osyndaı...

---