InfoHub Logo

Uly Otan soǵysy jyldarynda bizdiń qandastarymyz qatyspaǵan birde-bir úlken shaıqas bolmady. Qazaq batyrlary el basyna kún týǵanda janyn shúberekke túıgen naǵyz jaýynger halyq bolǵan. Erdiń eri shydaıtyn jańbyrsha jaýǵan bomba men qarsha boraǵan oqtyń arasynda olardyń názik júrekteri tasqa aınalyp, gúl ǵumyrlary ajaldyń qandy tyrnaǵyna ilikti. Tolarsaqtan saz  keship, azyqsyz kún, uıqysyz tún júrip, el men jerdi, ar men namysty qorǵady, keýdesin oqqa tosty. Qylyshyn súıretken qaHarly qystyń tabanynan syzy, ón-boıyn aıazy shymshylasa da, jazdyń qapyryq ystyǵy men ańyzaq jeli de bularǵa bóget bola almady. Óıtkeni qazaq halqy moıyny ıilip, beli búgiletin halyq emes. Bul bizdiń qanymyzǵa sińgen namysymyzdyń eń bıik shoqtyǵy. Olardyń kókireginde tek «Otan» degen uran turdy.

Bul soǵysta Qazaqstandyq jaýyngerlerdiń 500-ge jýyǵy «Halyq qaharmany» ataǵyn aldy. Ózderiniń erekshe qaısarlyǵymen kózge túsken dańqty qolbasshy, batyr Baýyrjan Momyshuly, ataqty partızan Qasym Qaısenov, reıhstag mańdaıyna birinshý tý tikken qaharman Rahymjan Qoshqarbaev atalarymyzdyń erlikteri aıyryqsha. Maıdan dalasynda bolmysy áıel bolǵanymen, rýhty erlershe soǵysqan qazaq qyzdaryn aıtpasqa bolmas. Batystyń úsh qarlyǵashtary ushqysh Hıýaz, mergen Álıa, pýlemetshi Mánshúk apalarymyzdyń erlikterin qarýlastary estelik qylyp qaldyrǵan. Onymen qosa 80 myńdaı áıelder ofıser qatarynda bolǵan. Men osyndaı batyrlardyń urpaǵymyn.

Osy qanquıly soǵysqa meniń atalarym Júsipov Aralbaı men Júsipov Isa, ákeleri Temirbaev Júsippen birge soǵysqa attandy.

Atam Júsipov Aralbaı maıdanǵa shaqyrylǵanda 18 jasqa da tolmaǵan eken. Qolyna qarý alyp, Kýrsk doǵasynda, Staryı Oskol mańynda maıdanǵa túsken. Urys kezinde jarylǵan bomba tolqynynan kontýzıa alady. Birneshe aı gospıtálda jatyp, emdelip, elge qaıtyp oraldy. Atam birneshe medaldar men ordenniń ıegeri. Soǵystan oralǵannan keıin elde aýyl sharýashylyǵy salasynda kolhozda, keńsharda eńbek etti.

Atam áńgimesinde «Aınalaıyn, balalarym búgingi kúnge táýbe etińder. Biz 30-shy jyldardaǵy náýmetti de, jan alysyp, jan berisken ekinshi dúnıe júzilik soǵysty da bastan keshirdik. «Elim, jerim» dep shaıqastyq. Eń bastysy namysty qoldan bermeý edi. Ońaı bolǵan joq. Adamzattyń, ulttyń eń basty qundylyǵy bas bostandyǵy men táýelsiz eliniń bolýy...» dep áńgimesin aıaqtaıtyn

Atamyzdyń áńgimelerin estigennen keıin táýelsizdiktiń biz úshin qundy ekenin túsindim. Men osyndaı júrek jutqan, el úshin qurban bolǵan batyrlardyń urpaǵy bolǵanyma maqtanamyn.

Naızaǵaıdaı jarqyldaǵan otty oıy bar, qaharly sóılese de qaıyrymy mol, óz múddesin góri, urpaq múddesin oılaǵan, qara qyldy qaq jaratyn ádildikten jaralǵan oıy tuńǵıyq, qımyly qylysh batyrlar esimi, erligi jadymyzda máńgi qalyp, ónegesi bolashaqqa kúsh, qaırat, rýh beredi. "Er esimi – el esinde”,- demekshi, bizge jarqyn bolashaq, baqytty ǵumyr syılaǵan atalar, asyl analardyń erligi kóńil túkpirinen umytylmaq emes.

---