Damytý oıyndary arqyly psıhıkalyq damýy tejelgen balalardyń tanymdyq is - áreketterin qalyptastyrý
Damytý oıyndary arqyly psıhıkalyq damýy tejelgen balalardyń tanymdyq is - áreketterin qalyptastyrý
Qazirgi kezeńde qoǵamda bolyp jatqan kóp ózgerister men áleýmettik teńsizdikter, otbasylyq, qoǵamdyq, ekologıalyq, ekonomıkalyq daǵdarystar júıke júıesi buzylǵan, psıhıkalyq damýynda tejelýi bar balalardyń kóbeıýine ákelip otyr. Psıhıkalyq damýynda tejelýi bar balalarǵa tez sharshaý, sózdik qorynyń az bolýy, oıyn jáne is - árekettiń qalyptasý báseńdigi, qabyldaýy baıaý jáne oılaý qyzmetiniń tómendigi, logıkalyq oılaýynyń qalyptasý qıyndyǵy tán.
Psıhıkalyq damýynda tejelýi bar balalar – ádette uzaq ýaqytta ár túrli sebeptegi naýqastar saldarynan, túrli sozylmaly aýrýlardan, týa bitken jáne júre paıda bolǵan somatıkalyq júıedegi aqaýlardan, balalar nevrozynan japa shekkender. Kóp jaǵdaıda mundaı balalar álsiz, áljýaz, qorqaq jáne tulǵalyq qarym - qatynasta shekteýli bolyp keledi. Kóńil - kúıiniń tómendeýi balanyń ortalyq júıke júıesiniń damýyna áser etedi ári shekteıdi. Alaıda, naýqasynan saýyqqan balalar óz qataryn qýyp jete alady.
Mektep tabaldyryǵyn attaǵan bala qıyn da qyzyqty ómirge enedi. Ol birte - birte óz qatarlastarymen jáne muǵalimdermen qarym - qatynas álippesin meńgere bastaıdy. Pedagog - psıholog ǵalymdardyń zertteýi boıynsha mektepke kelgen bala júıeli oqýǵa daıyn bolady. Mektepke kelgennen keıin balada birneshe psıhıkalyq ózgerister paıda bolady. Olar:
- Óz minez - qulqyn, tártibin baqylaı alady;
- Óz oıyn jınaqtap qorytady;
- Sóıleýdi praktıkalyq túrde jete meńgeredi;
- Basqalarmen qarym - qatynas qura biledi;
- Qoǵamdyq is - áreketterge belsendilik bildiredi.
Qazirgi tańda jalpy orta bilim beretin mektepterde úlgerimi tómen oqýshylardyń 50 paıyzyn psıhıkalyq damýy tejelgen (PDT) balalardyń quraıtyndyǵy búgingi kúni ǵylymı túrde dáleldenip otyr. Defektologtar V. I. Lýbovskıı, K. S. Lebedınskaıa zertteýlerinde balalardyń jas mólsheri birdeı bolǵanymen, psıhıkalyq damýy ártúrli bolýy múmkin ekendigi, ıaǵnı, balalardyń ıntellektýaldy qabiletiniń jasyna sáıkes kelmeıtindigi erekshe atap kórsetilgen. Psıhıkasy damýy tejelgen (PDT) degenimiz ǵylymda psıhıka damýynyń ýaqytsha artta qalýy dep túsindiriledi.
Qazirgi ýaqytta PDT balalardy etımologıalyq qaǵıda negizinde jikteý qoldanylýda (K. S. Lebedınskaıa).
Psıhıkalyq damýdyń tejelýi 4 topqa bólinip qaralady:
1. Konstıtýsıalyq;
2. Somatıkalyq;
3. Psıhogendik;
4. Serebraldyq - organıkalyq sebepterden paıda bolǵan.
Qazirgi kezeńde qoǵamda bolyp jatqan kóp ózgerister men áleýmettik teńsizdikter, otbasylyq, qoǵamdyq, ekologıalyq, ekonomıkalyq daǵdarystar júıke júıesi buzylǵan, psıhıkalyq damýynda tejelýi bar balalardyń kóbeıýine ákelip otyr. Psıhıkalyq damýynda tejelýi bar balalarǵa tez sharshaý, sózdik qorynyń az bolýy, oıyn jáne is - árekettiń qalyptasý báseńdigi, qabyldaýy baıaý jáne oılaý qyzmetiniń tómendigi, logıkalyq oılaýynyń qalyptasý qıyndyǵy tán.
Psıhıkalyq damýynda tejelýi bar balalar – ádette uzaq ýaqytta ár túrli sebeptegi naýqastar saldarynan, túrli sozylmaly aýrýlardan, týa bitken jáne júre paıda bolǵan somatıkalyq júıedegi aqaýlardan, balalar nevrozynan japa shekkender. Kóp jaǵdaıda mundaı balalar álsiz, áljýaz, qorqaq jáne tulǵalyq qarym - qatynasta shekteýli bolyp keledi. Kóńil - kúıiniń tómendeýi balanyń ortalyq júıke júıesiniń damýyna áser etedi ári shekteıdi. Alaıda, naýqasynan saýyqqan balalar óz qataryn qýyp jete alady.
Mektep tabaldyryǵyn attaǵan bala qıyn da qyzyqty ómirge enedi. Ol birte - birte óz qatarlastarymen jáne muǵalimdermen qarym - qatynas álippesin meńgere bastaıdy. Pedagog - psıholog ǵalymdardyń zertteýi boıynsha mektepke kelgen bala júıeli oqýǵa daıyn bolady. Mektepke kelgennen keıin balada birneshe psıhıkalyq ózgerister paıda bolady. Olar:
- Óz minez - qulqyn, tártibin baqylaı alady;
- Óz oıyn jınaqtap qorytady;
- Sóıleýdi praktıkalyq túrde jete meńgeredi;
- Basqalarmen qarym - qatynas qura biledi;
- Qoǵamdyq is - áreketterge belsendilik bildiredi.
Qazirgi tańda jalpy orta bilim beretin mektepterde úlgerimi tómen oqýshylardyń 50 paıyzyn psıhıkalyq damýy tejelgen (PDT) balalardyń quraıtyndyǵy búgingi kúni ǵylymı túrde dáleldenip otyr. Defektologtar V. I. Lýbovskıı, K. S. Lebedınskaıa zertteýlerinde balalardyń jas mólsheri birdeı bolǵanymen, psıhıkalyq damýy ártúrli bolýy múmkin ekendigi, ıaǵnı, balalardyń ıntellektýaldy qabiletiniń jasyna sáıkes kelmeıtindigi erekshe atap kórsetilgen. Psıhıkasy damýy tejelgen (PDT) degenimiz ǵylymda psıhıka damýynyń ýaqytsha artta qalýy dep túsindiriledi.
Qazirgi ýaqytta PDT balalardy etımologıalyq qaǵıda negizinde jikteý qoldanylýda (K. S. Lebedınskaıa).
Psıhıkalyq damýdyń tejelýi 4 topqa bólinip qaralady:
1. Konstıtýsıalyq;
2. Somatıkalyq;
3. Psıhogendik;
4. Serebraldyq - organıkalyq sebepterden paıda bolǵan.
Nazar aýdaryńyz! Jasyryn mátindi kórý úshin sizge saıtqa tirkelý qajet.
You Might Also Like
