Dybys. Dybystyń sıpattamalary. Últradybys. Dybystyń shaǵylýy. Jańǵyryq
Dybys. Dybystyń sıpattamalary. Últradybys. Dybystyń shaǵylýy. Jańǵyryq
Silteme: Jospar
Jalpy maqsaty: Dybys. Dybystyń sıpattamalary jaıly maǵlumat berý
Dybys. Dybystyń sıpattamalaryn kúndelikti turmysta jáne formýlalaryn esepter shyǵarýda qoldana bilýge úıretý
Negizgi ıdeıalar: 16 Gs - 20000 Gs → dybys tolqyndar, akýstıkalyq dybystar.
Jıiligi 20000 Gs - ten joǵary dybystar últradybystar, 16 Gs - ten tómen – ınfradybystar dep atalady.
Aýada taraıtyn dybys tolqyndary serpimdi boılyq tolqyndar bolyp tabylady.
Dybystyń qattylyǵy nege baılanysty bolatynyn anyqtaý úshin kamertondy qoldanady.
Kamertondardyń nemese basqa garmonıkalyq terbelis jasaıtyn denelerdiń shyǵaratyn dybystary mýzykalyq dybystar dep atalady. Dybys qattylyǵy dybys shyǵaratyn deneniń terbelister amplıtýdasymen anyqtalady.
Belgili bir jıiliktegi dybys tolqynyn ton dep ataıdy.
Tembr – adamnyń daýysyna nemese aspaptyń únine ózindik boıaý beretin dybystyń sapasy.
Shý - ár túrli jıiliktegi dybystardyń retsiz qabattasýy bolyp tabylady Dybystyń ár túrli kedergilerden shaǵylýy barysynda, estilý uzaqtyǵynyń artýy reverberasıa dep atalady.
Jıiligi 20000 Gs - ten joǵary dybystardy últradybystar dep ataıdy.
Shaǵylǵan últradybysty paıdalanyp, nysananyń ornyn anyqtaý tásili eholokasıa dep atalady.
Akýstıkalyq rezonans qubylysyn túsindirýge arnalǵan tájirıbe kórsetý.
Dybystyń shaǵylýy.
Jańǵyryq – qandaı da bir kedergiden shaǵylǵan jáne bastapqy taralǵan ornyna qaıta oralǵan dybys tolqyndary.
Dybystyń ár túrli kedergilerden shaǵylýy barysynda, estilý uzaqtyǵynyń artýy reverberasıa dep atalady.
Jıiligi 20000 Gs - ten joǵary dybystardy últradybystar
Tapsyrmalar Toptyq jumys
Jeke jumys
Sabaq boıynsha muǵalimniń jazbalary: (muǵalim jáne oqýshy nemen aınalysady)
İ. Úı tapsyrmasyn suraý (4 mınýt)
Fızıkalyq dıktant, 5 mınýt
1. Terbelisterdiń serpimdi ortanyń bir bólsheginen ekinshi bólshegine taralý prosesi mehanıkalyq tolqyn dep atalady.
2. Bólshekterdiń terbelisi tolqynnyń baǵytyna perpendıkýlár baǵytta júzege asatyn tolqyndy kóldeneń tolqyn dep ataıdy.
3. Boılyq tolqyn – bólshekterdiń terbelisi tolqynnyń taralýy boıynda júzege asatyn tolqyn
4. Tolqyn uzyndyǵy – perıodqa teń ýaqyt aralyǵynda tolqyn taralatyn araqashyqtyq.
5. Tolqyn jyldamdyǵy – tolqyn uzyndyǵynyń bólshekterdiń perıodyna qatynasy arqyly anyqtalatyn fızıkalyq shama.
6. Seısmıkalyq tolqyn – jer silkinisi kezindegi terbelisterdiń taralýy.
7. Gravıtasıalyq tolqyn – aýyrlyq jáne bettik kerilý kúshteri áreketinen týyndaıtyn tolqyn.
İİ. Talqylaý úshin suraqtar beriledi (3 mınýt)
Kamerton arqyly tájirıbe. Dybys qalaı paıda boldy? Tenıs sharymen tájirıbe jasaý. Túsindir. Dybys shyǵaratyn dene terbeledi. Al, terbeletin kez kelgen dene dybys shyǵara ma?
2 - tájirıbe. Lıneıkamen jasalady. Terbeliske keltirý arqyly dybys shyǵarý. Oı túıindeý.
3 - tájirıbe Sym beriledi. Symmen tájirıbe jasaý. Dybys shyǵarý dybys belgili bir jıilikte shyǵarylady eken. Dybys anyqtamasy shyǵarylady. 19 - 20000 Gs aralyǵyndaǵy jıiliktegi terbelister dybys shyǵarady eken.
1. Dybys degen ne?
2. Dybys qalaı taralady?
3. Jyldamdyq qaıda kóp temirde me, aýada ma? Nege? – Temirde sebebi tyǵyz ortada terbelis jyldam beriledi.
4. Aıdaǵy jarylysty estı alamyz ba? joq, sebebi aralyq vakým.
5. Vakýmda dybys tarala ma?
6. Tájirıbe:
7. Dybystyń denelerdiń terbelisi arqyly taraýyna qarapaıym mysal retinde qazaq halqynyń ulttyq aspaby dombyrany keltirýge bolady.
Keıbir dybys kózderi shyǵaratyn dybystyń qattylyq deńgeıiniń mánderi, dB
Atyraý oblysy, Jylyoı aýdany, Qulsary qalasy,
№19 jalpy orta bilim beretin mekteptiń
joǵary bilimdi, joǵary sanatty fızıka pániniń muǵalimi
Almanova Gúlsim Amanqulqyzy
Silteme: Jospar
Jalpy maqsaty: Dybys. Dybystyń sıpattamalary jaıly maǵlumat berý
Dybys. Dybystyń sıpattamalaryn kúndelikti turmysta jáne formýlalaryn esepter shyǵarýda qoldana bilýge úıretý
Negizgi ıdeıalar: 16 Gs - 20000 Gs → dybys tolqyndar, akýstıkalyq dybystar.
Jıiligi 20000 Gs - ten joǵary dybystar últradybystar, 16 Gs - ten tómen – ınfradybystar dep atalady.
Aýada taraıtyn dybys tolqyndary serpimdi boılyq tolqyndar bolyp tabylady.
Dybystyń qattylyǵy nege baılanysty bolatynyn anyqtaý úshin kamertondy qoldanady.
Kamertondardyń nemese basqa garmonıkalyq terbelis jasaıtyn denelerdiń shyǵaratyn dybystary mýzykalyq dybystar dep atalady. Dybys qattylyǵy dybys shyǵaratyn deneniń terbelister amplıtýdasymen anyqtalady.
Belgili bir jıiliktegi dybys tolqynyn ton dep ataıdy.
Tembr – adamnyń daýysyna nemese aspaptyń únine ózindik boıaý beretin dybystyń sapasy.
Shý - ár túrli jıiliktegi dybystardyń retsiz qabattasýy bolyp tabylady Dybystyń ár túrli kedergilerden shaǵylýy barysynda, estilý uzaqtyǵynyń artýy reverberasıa dep atalady.
Jıiligi 20000 Gs - ten joǵary dybystardy últradybystar dep ataıdy.
Shaǵylǵan últradybysty paıdalanyp, nysananyń ornyn anyqtaý tásili eholokasıa dep atalady.
Akýstıkalyq rezonans qubylysyn túsindirýge arnalǵan tájirıbe kórsetý.
Dybystyń shaǵylýy.
Jańǵyryq – qandaı da bir kedergiden shaǵylǵan jáne bastapqy taralǵan ornyna qaıta oralǵan dybys tolqyndary.
Dybystyń ár túrli kedergilerden shaǵylýy barysynda, estilý uzaqtyǵynyń artýy reverberasıa dep atalady.
Jıiligi 20000 Gs - ten joǵary dybystardy últradybystar
Tapsyrmalar Toptyq jumys
Jeke jumys
Sabaq boıynsha muǵalimniń jazbalary: (muǵalim jáne oqýshy nemen aınalysady)
İ. Úı tapsyrmasyn suraý (4 mınýt)
Fızıkalyq dıktant, 5 mınýt
1. Terbelisterdiń serpimdi ortanyń bir bólsheginen ekinshi bólshegine taralý prosesi mehanıkalyq tolqyn dep atalady.
2. Bólshekterdiń terbelisi tolqynnyń baǵytyna perpendıkýlár baǵytta júzege asatyn tolqyndy kóldeneń tolqyn dep ataıdy.
3. Boılyq tolqyn – bólshekterdiń terbelisi tolqynnyń taralýy boıynda júzege asatyn tolqyn
4. Tolqyn uzyndyǵy – perıodqa teń ýaqyt aralyǵynda tolqyn taralatyn araqashyqtyq.
5. Tolqyn jyldamdyǵy – tolqyn uzyndyǵynyń bólshekterdiń perıodyna qatynasy arqyly anyqtalatyn fızıkalyq shama.
6. Seısmıkalyq tolqyn – jer silkinisi kezindegi terbelisterdiń taralýy.
7. Gravıtasıalyq tolqyn – aýyrlyq jáne bettik kerilý kúshteri áreketinen týyndaıtyn tolqyn.
İİ. Talqylaý úshin suraqtar beriledi (3 mınýt)
Kamerton arqyly tájirıbe. Dybys qalaı paıda boldy? Tenıs sharymen tájirıbe jasaý. Túsindir. Dybys shyǵaratyn dene terbeledi. Al, terbeletin kez kelgen dene dybys shyǵara ma?
2 - tájirıbe. Lıneıkamen jasalady. Terbeliske keltirý arqyly dybys shyǵarý. Oı túıindeý.
3 - tájirıbe Sym beriledi. Symmen tájirıbe jasaý. Dybys shyǵarý dybys belgili bir jıilikte shyǵarylady eken. Dybys anyqtamasy shyǵarylady. 19 - 20000 Gs aralyǵyndaǵy jıiliktegi terbelister dybys shyǵarady eken.
1. Dybys degen ne?
2. Dybys qalaı taralady?
3. Jyldamdyq qaıda kóp temirde me, aýada ma? Nege? – Temirde sebebi tyǵyz ortada terbelis jyldam beriledi.
4. Aıdaǵy jarylysty estı alamyz ba? joq, sebebi aralyq vakým.
5. Vakýmda dybys tarala ma?
6. Tájirıbe:
7. Dybystyń denelerdiń terbelisi arqyly taraýyna qarapaıym mysal retinde qazaq halqynyń ulttyq aspaby dombyrany keltirýge bolady.
Keıbir dybys kózderi shyǵaratyn dybystyń qattylyq deńgeıiniń mánderi, dB
Atyraý oblysy, Jylyoı aýdany, Qulsary qalasy,
№19 jalpy orta bilim beretin mekteptiń
joǵary bilimdi, joǵary sanatty fızıka pániniń muǵalimi
Almanova Gúlsim Amanqulqyzy
Nazar aýdaryńyz! Jasyryn mátindi kórý úshin sizge saıtqa tirkelý qajet.
You Might Also Like
