InfoHub Logo

Aıdana bıyl beske shyqty. Ájesi alpysqa keldi. Bastaýysh mekteptiń muǵalimi, balalar baqshasynda istegen adam. Orta mektepti bitirgenshe jastyq shaǵy aýylda ótken. Balajan, kópshil, meıirimdiliginen be, minezi aqjarqyn. Áıteýir bala bitken ol kisige ońaı baýyr basatyn. Aıdananyń besiktegi shaǵynan ıe bolyp, balapandaı baýlyp kele jatqan ájesiniń juldyzy oǵan tym ystyq.

Áldı-áldı, aq bópem,
Ak besikke jat, bópem.
Qunan qoıdy soı, bópem,
Quıryǵyna toı, bópem!
Ájeń otyr terbetip,
Alań bolma, áı, bópem! —

dep kóneden kele jatqan «Besik jyryna» ózi de jańadan qurastyrǵan jyr joldaryn qosyp, qulpyrtyp jiberetin. Daýysy sybyzǵydaı. Besik jyrynyń ejelgi áýenin besiktiń terbetilgen yrǵaǵyna túsirip aıtqanda besik jyrynyń ejelgi áýeni «qulaqtan kirip, boıdy alady». Besiktegi sóbıdiń kóńilin elitip, eleńdetip, áldeneńdeı jaǵymdy, asa tańsyq dúnıege shaqyrǵandaı bolady...

Ájesiniń daýsy Aıdananyń qulaǵyna besikten beli shyqpaı sińgen sıaqty. Jan dúnıesin erte baýraǵan. Ol ájesimen birge úıde ońasha qalǵan kúni:

— Áje, sizdiń atyńyzdy nege Nurıla qoıǵan? — dep surady. Ájesi áýeli nemeresiniń mańdaıynan súıip, basynan sıpady da:

— «Domalaq ananyń» shyn aty — Nurıla. Maǵan sol kisiniń atyn ádeıi yrym qyp qoıypty ǵoı kókem! — dedi ájesi.

— Ol kisi jaqsy apa ma eken? Nege domalaq depti?

— Ia, áýlıe bolǵan apa ǵoı. Boıy alasa bolǵandyqtan, solaı atalyp ketipti.

— Áýlıe degen qandaı bolady, áje? (Aıdananyń ájesine qoıatyn suraýlary sirgesin jımaı, týyndaı beretin. Ájesi jaýap tabýǵa jalyqpaıdy).

— Aıtqany aıtqandaı keletin, kóp-kóp ertegi, áńgime biletin, jeıtin tamaǵy, kıetin kıimi joq ǵarip-músápirlerge jany ashyp, sadaqa berip turatyn, aqyldy, bilimdi adamdy aıtady áýlıe dep.

— Keshe bizdiń úıdiń esigin qaǵyp, aqsha suraǵan qaıyrshyǵa sen de aqsha berdiń ǵoı? Sonda aqshany meniń basymnan nege aınaldyrdyń?

— Aýyrlyq kóteredi, balam, sadaqa degen.

— Qaıtip?

— Tumaý tıip aýyryp qalsań, tez jazylyp ketesiń. Áne kúngideı baspaldaqtan qarǵyp, tizeńdi jaralap almaısyń.

— Mine, dári jaqqan soń jazylyp qaldy, — dep Aıdana kóıleginiń etegin kóterip, oń jaq tizesindegi qara qotyrlanyp qalǵan jarasyn kórsetti.

— Etegińdi tizeńnen joǵary kóterme, balam!

— Nege? Teledıdardaǵy qyzdar kindigin de ashyp bıleıdi ǵoı? Domalaq ana ondaıdy jek kóre me, áje?

— Iá, jek kóredi. Qyz balalarǵa ádepti, ıbaly bolýdy, tánin jalańashtap júrmeýdi únemi aqyl qyp aıtyp turady eken.

— Domalaq ananyń urylarǵa ne degenin taǵy bir aıtyp bershi, áje?

— Uǵyp alyp ediń ǵoı?

— Taǵy tyńdaǵym kelip tur.

— Domalaq ananyń kúndesi kúıeýine jamandap, alys bir jerge aparyp tastapty. Jalǵyz úı otyryp, ary-beri ótken jolaýshylarǵa ashytqan qymyzyn quıyp beredi eken Nurıla ana.

— Nege?

— Shóldep kele jatqan jolaýshylar ólin bassyn, saýap bolsyn dep.

— Sonan keıin?

— Sonan keıin bir kúni álgi qymyz iship ketken jolaýshylarmen birge kelgen urylar túnde óristegi saýyn bıelerdi úıirimen bir-aq aıdap ketipti.

— Sonan keıin?

— Sonan keıin álgiler taǵy bir kúni kelipti. Domalaq ana olardyń ury ekenin bilip, qymyz bolmaǵan soń, óziniń emshek sútine ılep pisirgen nan salyp shaı beripti. Urylar nannyń dámdiligine tań qalyp, sebebin surapty. «Bul nanǵa meniń emshek sútim aralasqan. Báriń balam boldyńdar. Meniń balalarym urlyq istep, ótirik aıtpaý kerek» depti. Qatty uıalǵan urylar jylqyny qaıta aıdap ákelip, urlyqtan tıylypty.

— Domalaq ana ájem sıaqty eken ǵoı? Ájem de domalaq, — dep Aıdana oıly jymıyp, máz bop qaldy.

---