InfoHub Logo

Bizdiń rýhanı mádenıetimiz jalań taqyrda óspegenin, onyń tereń tamyry, negizi progresıvtik mádenı dástúrimizde jatqanyn búgin taǵy da atap aıtqym keledi.

Sosıalısik realızm ádisin óz eńbekterinde buljytpaı qoldanyp otyrǵan búgingi qaza jazýshylary — bizder Abaı dástúrin — ádebıetter baýyrlastyǵynyń, realızm men gýmanızm dástúrin ardaqtaımyz.

Qazaqstannyń búgingi ómiri Abaı zamanynan múlde basqa. Endeshe bizdiń búgingi sosıalısik shyndyǵymyzdy barynsha tereń, aıqyn da jarqyn, nanymdy kórsetý úshin sýretkerlik sony quraldar, tásilder izdep tabýymyz kerek. Biz ózimizdiń klasıkten — Abaıdan eńbek adamyna súıispenshilik, týysqan halyqtardyń ozyq dástúrlerin syılaý, ýly orys ádebıetine berilgendik syqyldy tamasha qasıetterdi mıras etip, qabyldaımyz da, olardy áleýmettik jalynymen, ushqyr oılarymen baıytamyz. Ádebı dástúrdi jańartý, baıytý, kórkeıtý degenimiz osylaı bolady.

Bizdiń búgingi zamannyń adamdary, rýhanı baı adamdar. Olardyń ádebıet pen kórkemónerge degen tilek-talǵamy da kúshti. Zaman talabynyń deńgeıinde bolý úshin bizder — mádenıet qaıratkerler ómirge barynsha tereń boılap, ony jan-jaqty tanýymyz kerek, eń joǵary sheberlikke jetip, erinbeı-jalyqpaı eńbektenýimiz kerek. Bul oraıda da biz klasıkterdiń tańdaýly ádebı dástúrlerin úlgi etemiz, ótken zamannyń kól-kósir mol muralaryn úırenemiz. Pýshkın, Tolstoı, Abaı, Toqaı, Gorkıı, Maıakovskıı syqyldy alyptardyń óz zamandarynyń shyndyǵyn sonshama tereń, sonshama keń kólemde keremet etip sýrettep berýlerine negizgi sebep qandaı boldy eken? — dep oılanamyz, tolǵanamyz.

Búgingi zaman shyndyǵyn sheber de mol kórsetý úshin bizge ne qajet? Eń aldymen ádebıet partıalyq bolýǵa kerek.

Bizdiń ádebıetimizdiń halyqtyq bolýy — onyń partıalylyǵynan bólinbeıtin, ajyramaıtyn asyl qasıeti. Jazýshy óz shyǵarmasynda ómir shyndyǵyn naǵyz komýnıstik ińkárlikpen, qushtarlyqpen mol qamtysa, shyǵarmasynyń qulashy keń, oıy tereń bolsa, maqsatqa sonda jetedi. Al endi «kúıki taqyryppen» búkil bir dáýirdi qamtı almaısyń. Zaman, dáýir bıigine kóterilgen, halyqtyń oılaǵan jerinen shyqqan shyǵarma jasaý úshin búgingi zamannyń naǵyz mańyzdy da máni zor máselelerin jazý kerek. Klasıkterdiń de dástúri osy. Olar da óz zamandarynyń eń iri, eń mańyzdy shyndyqtaryn sýrettegen. Bizdiń jas ádebıetshilerimiz olardan úlgi alýy kerek.

Sovet jazýshylary sovet ádebıetiniń partıalyq, halyqtyq sıpattarynan eshqashan da aınymaıdy, óz eline, óz Otanyna adal qyzmet isteıdi, zaman shyndyǵyn jyrlaıdy.

1963

---