InfoHub Logo

Ońtústik Shyǵys Azıanyń mangrly batpaqtarynyń ma­ńynda ornalasqan kólshikte altyn tústes tunba shor­shyǵy, ıaǵnı hrızospılos balyǵy ómir súripti. Birde ol aýa jutpaq bolyp sý betine shyqqanda aǵashtyń japyraǵynda otyrǵan ulýdy kóredi. Sol kezderi ulý qabyrshaǵy joq jyldam júretin jándik bolǵan eken.

— Qalaısyń, ulý? Osy sender qurlyqta qalaı ómir súresińder?

— Ońaı ǵoı, — deıdi ulý sabyrly qalyppen. — Tek aýa juta berseń boldy emes pe?!

— Solaı ma? Biraq bul múmkin emes sıaqty ǵoı.

— Endeshe úıreteıin. Alaıda meniń shartym bar.

— Qandaı?

— Maǵan qap-qap altyn ber. Sonda úıretemin.

— Jaqsy, — dep balyq sýǵa súńgip ketedi.

Hrızospılos sýda perıoftalmýspen kezdesedi.

— Dostym, kóńiliń nege joq? — dep suraıdy perıoftalmýs.

Hrızospılos bolǵan oqıǵany baıandap beredi.

— Bul bir jaqsy jańalyq eken. Baılyq bir kúndik degen. Kel, dostym, ekeýmiz eńbektenip jumys istelik. Tapqan qarjymyzdy altynǵa aıyrbastap jınaıyq.

— Jaqsy.

Osylaısha ekeýi jumysqa turady. Olar baı sazannyń úıin jı­naý, kúzetý sekildi qyzmet atqarady. Túsken aılyqtarynyń kó­bisin altynǵa aýystyrady. Arada biraz jyl ótken soń qap-qap altyn jınalady.

Bir kúni perıoftalmýs:

— Raqmet, uly sazan áýletiniń ókili. Sizdiń qol astyńyzda biraz jyl ter tógip eńbektendik. Endi bizdi erkimizge jiberińiz, — deıdi.

— Jaqsy, júre berińder. Alaıda durys kıinbeı, jóndi azyq­tanbaı altyndy ne sebepten satyp ala berdińder? — dep suraıdy sazan.

Hrızospılos bastan keshkeniniń bárin sazanǵa aıtyp beredi.

— Men bul ulýǵa senbeımin. Ol — jalqaý. Onyń qolynan túk te kelmeıdi. Qap-qap altyndaryńdy alyp senderden qashyp ketkeli júr.

— Olaı emes. Onyń sózinde turatynyna senemiz.

— Men tek aqylymdy aıttym. Ókinip, nan tabý úshin maǵan taǵy da kelip júrmeńder. Óıtkeni búginnen bastap basqa qyzmetker­lerdi jumysqa alamyn.

Hrızospılos pen perıoftalmýs sazanmen qoshtasyp kete barady. Olar sý betine shyǵyp aǵashtyń butaǵynda erigip otyrǵan ulýdy kóredi.

— Ulý, qalaısyń? Tanydyń ba meni?

— Árıne. Altyndaryń qaıda?

— Mine.

— Bárekeldi! Endeshe myna jaǵaǵa altyndaryńdy tastańdar. Erteń keshte kelińder. Qurlyqta qalaı ómir súrý kerektigin úıretemin.

Eki balyq barlyq altyndardy jaǵaǵa shyǵaryp tastaıdy. Er­tesine kelse, ulýdy tappaıdy. Jaǵada altyn joq. Qansha jerden shaqyrsa da, kútse de ulý shyqpaıdy. Kóp uzamaı tún bolady. Aldanǵandaryn bir-aq bilgen balyqtar ashýly kúıde úılerine ketedi. Kelesi kúni eki dos bas qosyp sazanǵa keledi.

— Assalaýmaǵaleıkúm, aǵa. Sizdiń aıtqanyńyz dál boldy. Biz aldandyq. Sizdiń qaramaǵyńyzda jumysqa tursaq deımiz.

— Qazir oryn joq. Senderdiń týysqandaryńdy jumysqa aldym.

Qos balyq sazannyń qyzmetkerleriniń hrızospılos pen perıof­talmýs ekenin kóredi.

Olar kórgenderiniń bárin aıtyp beredi. Sazan bolsa:

— Endeshe, sol ulýdyń artynan qýyp sazaıyn berińder. Ol sen­derdiń qanshama jyl boıy mańdaı termen tapqan altyn­daryńdy alyp ketti.

Hrızospılos pen perıoftalmýs qalaı degende de aǵashta tyǵylyp júrgen ulýdan ósh alý úshin kúnde jaǵaǵa jaqyn mańǵa kelipti. Ýaqyt óte kele bul balyqtar jaǵada júrip, aǵashqa ór­meleýdi óz betterinshe úırenipti. Týysqandaryna, bilgen ádis-tásilderin kórsetipti. Al qap-qap altyndy ońaı jolmen alyp qashqan ulý týysqandaryna asyl tastaryn bólip beripti. Kún­derdiń kúninde ulý hrızospılos pen perıoftalmýstyń arttarynan ergenin sezip, altyndardy arqasyna únemi tyǵyp júrýdi ádetke aınaldyrypty. Bul altyn keıin qabyrshaqqa aınalyp­ty. Osylaısha ulý qabyrshaǵy bar jándikke aınalady. Alaıda sonyń salmaǵynan ulý burynǵydaı jyldam emes, jaı júretin bolypty. Al altyn taba almaǵan hrızospılos pen perıoftalmýs áli kúnge deıin aǵashqa órmelep, ulýdy mysyqsha ańdyp júrip qorektenedi eken.

---