Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 2 kún buryn)
İrzińke etik

Qaryndasym 9-synypty shama-sharqynsha bitirip, áke-sheshemiz otbasymyzben aqyldasyp oqýǵa jiberemiz dep sheshken soń mektepten atestatyn alyp keldi. 4 pen 5-i aralas. «Shyǵarma jaza almaı júrip ádebıetten qalaı 5-ke shyqtyń-eı?!» dep qoıamyn. Qý tildi qaryndasym qoıa ma? «Men qalaı 5-ke shyqpaımyn ádebıetten? Aǵaıym, birinshiden, týysqan, ekinshiden synyp jetekshim bolsa!» 

Bizdiń noqattaı jetistigimizdi notadaı úlkeıtip jiberetin áke-sheshemiz ádettegideı tapshylyqtyń emshegin ıitip, áldebir buryshynda qalǵan sútin saýǵandaı joqtan bardy uqsatyp shaǵyn ǵana otbasylyq mereke bastady. Osyndaıda otaǵasy tilekti «Kúnderim meniń! Balań jaman bolsa, jerdiń asty jaqsy, balań jaqsy bolsa, jerdiń ústi jaqsy. Senderdiń jaqsy júrgenderiń jaqsy...» dep tilek bastap, ári qaraı báıbishesinen keıin «Endi Enobaı, odan keıin Núkebaı sóıleıdi. Mine sender de azamat boldyńdar!» dep qanattandyryp otyrady. Árqashan otyrystyń sońy kishi qaryndasymnyń kishigirim konserttik baǵdarlamasymen óz máresine jetedi.

Dál osylaı atestatty da jýyp bolyp jigitter qaýymy bolyp syrtqa shyqtyq. Endigi jumys kartoshkanyń shóbin julyp túpteý. Bizdiń úıdiń mınıstri eki qıqaryna soǵyspaı, biri birin syılap jumys isteýdi tapsyryp jatqan. Qaıdan sap ete qalǵany belgisiz dosy Sársen kirip keldi. Qasynda tili endi shyǵyp kele jatqan 3 jasar balasy bar. Aýzy-basy aıǵyz-aıǵyz balaǵa belýarynan keletin «Sálem» degen sokty kótertip qoıǵan, óziniń qolynda qyl moınynan qylǵyndyryp turyp ustap alǵan «Nureke», araq qoı. «Balama ishýdi úıretip júrmin» dep qoıady. Ne kerek, bizdiń mınıstrdiń aýzyn bylǵaýǵa kepti. Dos degen mınıstr-pınıstrińe qaraı ma?

Sársekeńniń balasy Temir qaryndasymmen túıdeı jasty, synyptas, partalas edi. «Aǵa, aıtpaqshy, balańyzdyń 9-dy bitirýimen! Jýmaısyz ba?!» dep qýtyńdap qoıamyn. «Jýymyz, jýmaǵanda! Jerge qarap qalǵan Qazaqstan joq, ákess!» dep túkirinip  qoıady. Ary qaraı dosy balasynyń oqýyn ne istemekshi, qaıda bermekshi ekenin surap bastap edi, «Oı, ákeń aýzyn, kolejge barǵysy kep júr. Oqyp aıǵa ushady deımisiń? Aýylǵa kep ol da bir irzińke etiktiń ıesi bolar ary ketse...» Ákem tiksinip qaldy. Ary qaraı esimde joq.

Iá, ras asyraýshy tálimgerlerimiz bizdiń bolashaǵymyzdan zor úmit kútti. «Qolyńda bir qatty qaǵazyń bolsa, bári bolady. Zaman oqyǵandardyki. Biz oqymaǵandy sender oqyńdar» dep baryn aıanbaıtyn. Aýyldan ár attanar saparymyzda ákem «Balań jaman bolsa, jerdiń asty jaqsy, balań jaqsy bolsa, jerdiń ústi jaqsy» dep shyǵaryp salyp turatyn. Sonda men «Qandaı baqyt!? Ómirde ata-anasy senim artyp, úmit kútpeıtin bala qanshama?» dep taý qoparar tasqynmen tas qalaǵa qaraı attanyp bara jatatynmyn. Úmit te kútken balaǵa barady-aý.

Byltyr jazda bárimiz jınaldyq. Qaryndasym qalada bir mektepte úzdik muǵalim. Qudaı qosqan qosaǵymen eki balapanyn ertip keldi. Men de oqytýshylyq qyzmette júrmin. Al inim agrarlyq ýnıversıtetti bitirgen. Qara shańyraqtyń ıesi bolyp, alǵan bilimi men kórgen bilgenin arman-maqsatyna ushtastyryp aýylda júzege asyrmaqshy. Kishi qaryndasymyz endi mektepti tamamdaıdy. Solaı da solaı áke-sheshemizdiń qanshama armany oryndalyp qalǵan eken ǵoı dep artqyǵa kóz tastap, kóńil deıtin kókdónenmen birazdy sharlap qaıttym.

Dalada jazylǵan sheshemniń berekeli dastarhanynda otyrmyz. Nemereniń tátti qylyǵyna súıenip yrqyna kóngen ata-áje. İnimniń qaıdan shyǵatyny belgisiz qaǵytpa qaljyńdary. Rıasyz kúlki, rıza kóńil. Máz-meırambyz.

Álden ýaqytta darbaza ashylyp «Á, qaldaryńyz qalaı!? Iá, ıá, jaqsy! Soo kilástásim depti, amandasyp keteıin degem» degen Temirdi kórsetti. Sonda baıqadym: beti tereń ájimdenip, basy shońqıyp, tobyǵy úıkelip tozyǵy jetse de tastalmapty. Qoranyń qıyna aıǵyzdalyp, úzdiksiz úzeńgi qajap, aýyl arasynan ary attap baspaǵan irzińke etik qolpyldap kele jatty.

Saǵatbek Ernur Nurdanbekuly
31.03.2020 j.
7:19


You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama