Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 4 kún buryn)
Jabaıdyń aǵasy

Jabaı áli kishkentaı bolatyn. Murny shoshaıǵan tıtimdeı sary bala kókshil kózderimen sozylyp jatqan dalaǵa qarady. Boztorǵaılar shyryldaıdy. Traktorlar qazdaı tizilip keledi. «Tyńǵa alǵash jol tartýshylarǵa gúl syılaý kerek» degendi esine túsirgen Ja­baı qýanyp ketti.

— Aǵa, toqtańyz, toqta-a! — dep traktorǵa qaraı júgirdi. Kabınada otyrǵan jas jigitke qyzǵaldaqtaryn usyna berdi. Jigit gúldi alyp betine basty da,  balany qushaqtap:

— Raqmet, balaqaı, traktorǵa mingiń kele me? — dedi.

Jabaı basyn ızedi.

— Nesi bar, kettik endeshe!

Traktorshy balany jep-jeńil kóterip alyp, jumsaq oryndyqqa otyrǵyza qoıdy. «DT» julqyp ala jóneldi. Jabaı aınalaǵa qyzyqtaı qaraıdy. Traktor qa­ra shymdy aýdaryp, ilgeri umtylyp keledi. Jigit mańdaıshaǵa qystyryp qoıǵan qyzǵaldaqqa qarap kúlimsireıdi.

— Káne, balaqaı, tanysyp qoıaıyq. Meniń esimim Taýfık — Tatarstannanmyn. Seniń atyń kim?

— Jabaı.

— Mine, endi tanys boldyq. Sen oqısyń ba?

— Joq. Aldaǵy kúzde baramyn.

Betegeli dalanyń buıra shymy aýdarylyp qalyp jatyr. Taýfık únsiz, kózderi alystaǵy belgide bolsa, qoldary tutqada, joldy túzý tartýǵa tyrysýly. Jabaı onyń ne sebepti únsiz kele jatqanyn túsinbedi.

— Mine, biz ańyzdyń shetine shyqtyq, — dedi Taýfık kóńildenip. Traktor jyrtyndyny jaǵalap keıin júrdi. Alǵashqy ańyz osylaı paıda boldy.

— Alystaǵy Tatarstannan keldik. Tyń kóterýge, myna keń dalaǵa bıdaı ósirýge, — dedi Taýfık.

— Tatarstan — ol qandaı aýyl?

Taýfık kúldi:

— Aýyl emes, respýblıka ol,  Qazaqstan sıaqty.

Jabaı túsine qoımasa da, basyn ızedi.

— Tyń kóterýge baramyz dep tilek qyldyq, myna keıingi jigitter de bizdiń Tatarstandiki, — dedi.

«Bular bir aýyldyń adamdary eken ǵoı»  dep túsindi bala.

Taýfık bir kezde Jabaıǵa qarap:

— Qap, oıyma kelseıshi, — dep balanyń aldyna nan, kámpıt qoıdy. — Al, Jabaı, qarnyń ashqan bolar.

Jabaıdyń túsinbeı otyrǵany «alystan keldik, bıdaı ósirýge» dedi. Sonda ózderiniń aýyldarynda bıdaı ósiretin jer bolmaǵany ma?

Taýfık túsindirip jatyr:

— Bizdegi atam zamannan jyrtylyp kele jatqan eski jer. Soqa tımegen dala joq. Tyńnyń bir gektary eski jerdiń eki gektarynyń ónimin beredi jáne qatarynan birneshe jyl sóıtedi. Tyń jer deıtinimiz sol. Bul dalada shek joq shyǵar ózi. Ne degen baılyq?! Qaqqan qazyq kókteıtin qara topyraq. «Qazaqstanǵa tyń kóterýge kim barady?» degende komsomoldar túgel qol kóterdik. Búkil uıymdy túgel jiberýge bolmaıtyn edi. Aýdandyq komsomol komıtetine barǵyshtap júrip ruqsat aldym-aý, áıteýir. Senderdiń myna ǵajaıyp dalalaryńa kelgenimizge qýanyshtymyz. Ózimizdiń aǵaıyn, dostar, týystar tabyldy. Jabaı inim sen de barsyń, solaı emes pe?

Jabaı qalǵyp otyr eken. Taýfık beshpentin jastap, jumsaq oryndyqqa jatqyzdy. Qannen-qapersiz uıyqtap ketken balaǵa qarap kúlimsiredi, mańdaıynan sıpady.

— Uıyqtaı ǵoı, balaqaı!

Keshke Jabaı Taýfık aǵasyn úıine ertip keldi. Ata­sy Ospan qart pen ájesi Salıha kempir:

— Qulynym-aý, qaıda joǵalyp kettiń, izdemegen jerimiz joq, — dedi.

— Myna Taýfık ekeýimiz tyń kóterdik. Bul meniń aǵam, — dep Jabaı soraıǵan uzyn jigittiń sanynan qushaqtady.

Sol kúnnen bastap Taýfıkty jurt «Jabaıdyń aǵasy» dep ketti.


You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama