InfoHub Logo

Qajyken ózimen birge oınaǵan balalardy eshqashan renjitip kórgen emes. Eshkimmen baılanyspaıdy da. Ol meılinshe qıalshyl bala.

— Bilesiń be, Tóken, dúnıede teńizshi bolýdan artyq baqyt joq. Alys muhıttarǵa saıahat jasaısyń. Alys elderdi kóresiń. Teńiz túbiniń keıbir baılyǵyn tekseresiń, jaqsy emes pe? Teńizde shyrmatylyp ósetin jibekteı jumsaq ósimdik bolady eken. Ózimiz kúnde jep júrgen  kámpıtterdiń syrtyndaǵy ásem qaǵazdar sodan  jasalatyn kórinedi.

— Solaı ma, rasynda tamasha ǵoı, — dep, Tóken qatty tańdandy.

— Solaı, men endi qalaıda teńizshi bolam. Tókenniń aǵasynsha úlken kemelermen júzem.

— Oı, maqtanshaq, murnyńdy súrtip alsaıshy. Seni teńizshilikke alyp qaıtsin, — dedi Jandos kúlip. Qajykenniń qalqan qulaǵy qyp-qyzyl bolyp ketti.

— Alady, nesi bar, — dep kúmiljidi ol. Sholaq murny pysyldap tómen qarady. Kózi jasaýrap, úıine qaraı shapshań ketip qaldy.

— Beker uıaltasyń, ol shynynda teńizshi bolady. Sózsiz bolady. Kim ne bolsa erki emes pe? — dep Tóken Jandosqa urysa bastap edi, anaý:

— Maqtanshaqty janym súımeıdi. «Pálen bolam, túgen bolam». Sonda ózge jurt bola almaı ma? Mysaly, men kosmonavt bolam. Gagarınshe qas qaqqandaı ýaqytta álemdi bir aınalyp túsem. Kosmonavtyń janynda teńizshilik te jumys pa? Men taǵy kim bolam, tura tur, oılanaıyn…

Tóken qarqyldap turyp kúlip jiberdi.

— Oı, naǵyz maqtanshaq ózińsiń. Qajykenge teńizshilikti qımaısyń. Al óziń birden kosmonavt bolmaqsyń.

Jandos judyryǵyn túıip alyp, jıren shashy tikireıip, soqtyqqaly tur.

— Káne, kim kosmonavt bola almaıdy, aıta ǵoı! — dedi keýdesin kóterip.

— Sen bola almaısyń, — dedi Tóken doldanyp. — Kosmonavt túgil shopyr da bola almaısyń, naǵyz maqtanshaqsyń!

Jandos judyryǵyn ala umtyldy. Tóken qolyn qaǵyp jiberip, alysa tústi. Qapylysta Tókendi ishten túıip jiberdi. Eki bala umar-jumar bolyp jerge qulady.

Yzaly Tóken Jandosty astyna basyp, shapalaqtap jiberdi. Jandos qashyp bara jatty. Tóken ústin qaǵyp turyp:

— Maqtanshaq, qorqaq! — dep aıǵaılady.

Osydan soń balalar kóp ýaqyt kezdespedi. Ásirese Qajyken tunjyrap júrdi. Bir kúni Tókenniń teńizshi aǵasy demalysqa kele qaldy.  Qajyken qatty qýandy. Ol teńizshige yrjıa qarap, kóz almaı turdy. Qolapaısyz keń shalbardyń balaǵyn ustap kórgisi keldi. Altyn jazýly jibek lentany qatty qyzyqtady.

Tókenniń aǵasy aýylda kóp bolǵan joq. Qyzmetine júrip ketti. Ol Tókenge kúnqaǵarsyz kartýzdyń altyn jazýly lentasy men matros belbeýiniń jezden quıǵan aýyr aıylbasyn qaldyrǵan edi. Betinde keme ıakorynyń sýreti bar som aıylbas bolatyn. Tóken Qajykendikine bardy.

— Júr, Qajyken, oınaıyq. Mende mynalar bar, júr! — dedi ol lenta men aıylbasty kórsetip. Qajyken kóńilsiz erdi.

— Má, aıylbasty ala ǵoı. Sen teńizshi bolamyn dep júrsiń ǵoı, ala ǵoı!

Qajyken únsiz bas shaıqady.

— Endeshe lentany da qosa bereıin.

Bala taǵy da bas shaıqady. Eki dos kólge qaraı únsiz aıańdap kele jatty. Qajyken  tolqyn júrip jatqan kól ortasyna qarap kúrsindi de:

— Men báribir teńizshi bolam, kór de tur! — dedi.

---