Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 6 kún buryn)
Jańartylǵan bilim aıasynda oqytýdyń ınovasıalyq tehnologıalary

Inovasıalyq tehnologıalar arqyly oqytýdyń da túp tamyry – sapaly bilimge ıe, básekege qabiletti bolashaq maman ıelerin daıyndaý. 

Oqýshylardyń mektepte ıgergen bilimi bolashaqta ózderine jumys jasaýy qajet degen pikirdi ustanamyn. Qazirgi shetel tájirıbesine zer salsaq, aldymen oqýshynyń psıhologıalyq turǵyda damýyn birinshi orynǵa qoıady. 

Bizdiń tarıhı ulttyq oqytý júıemizde de osy máselege naqty toqtalǵan. Mysal retinde ózimizdiń aqyn, ustaz M. Jumabaıulynyń da oqýshylardy tárbıeleý men oqytý úshin usynǵan birqatar tujyrymdary bar. Oqýshy bilim alý barysynda oqýdyń qıyn emes, kerisinshe jeńil ári qyzyqty ekenin uǵynýy kerek. Ustazdyń oqýshyǵa sabaqty túsindirý kezinde ár balamen jeke jumys jasap, deńgeılerine saı jumys jasaýy qajet. 

Al qazaqtyń uly aqyny Abaıdyń da synı oılaýınnovasıalyq tehnologıasyna qosar úlesi zor. Onyń «Qara sózderinen» bólek, jazǵan óleńderi men aýdarmalarynda jas urpaqqa qajet ilim bar. 

Qazir aqparattyq damý zamanynda oqýshynyń burys jaqqa qaraı «eliktep» ketpeýi úshin jáne ózindik jeke pikiri qalyptasý úshin synı turǵyda oılaý mańyzdy. Uly aqyn Abaıdyń «Ǵylym tappaı maqtanba» óleńinde: 

Aqyl senbeı, senbeńiz,

Bir iske kez kelseńiz.

Aqsaqal aıtty, baı aıtty,

Kim bolsa, meıli sol aıtty,

Aqylmenen jeńseńiz- deıdi. Bul naǵyz meniń oıymsha, naǵyz HHİ ǵasyrdyń urpaǵyna arnalǵan aqyl-keńes. Qazaq tildi emes mekteptegi oqýshylardyń qazaq tili men ádebıetin oqytý barysynda, Abaıdyń osy óleńin oqı otyryp, synı oılaý daǵdysyn qalyptastyra alady. Ár oqýshy qandaı da bir aqparatty ıakı bilimdi sanasyna qabyldaý kezinde oılanyp, aqylmen áreket qylady. Demek oqýshynyń mıynda: «qandaı?», «ne sebepti?», «ne úshin?» degen sıaqty saýaldar týyndap, odan ári pándi oqýǵa degen yntasy artady. Osylaısha básekege qabiletti bolashaq maman mektep qabyrǵasynan bastap aqparatty «súzgiden ótkizýge» daǵdylanady. 

Orta bilim berýdiń jańartylǵan bilim mazmuny aıasynda qazaq tildi emes mektepterde qazaq tili men ádebıetin oqytýdyń ınovasıalyq tehnologıalaryn damytý úshin ustazdar anaǵurlym bilikti bolýy shart. Zamannyń talabyna saı shet eldiń tájirıbesin de ózimizdiń ulttyq tájirıbıemizdi de ushtastyrý qajet dep oılaımyn.

Tajenova Gúljan


You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama