InfoHub Logo

Táýelsiz eldiń negizgi tiregi - bilimdi urpaq. Qazirgi tańda bilimdiniń alǵa túsip, báıgeden ozyp keletin zamany endi týdy.

Memleket bolashaǵynyń kepili- jastarǵa bilim men tárbıe berý máselesinen ótkir másele joq ekeni belgili. Qazaqtyń kemel talantty uly ustazy Ahmet Baıtursynov: «Eldi túzetýdi bala oqytý isin túzetýden bastaý kerek», -degen.

Qazaqstan Respýblıkasynyń bilim berý reformalarynyń negizgi maqsaty- bilim berý júıesin jańa ekonomıkalyq ortaǵa beıimdeý. Bul turǵyda el Prezıdenti N.Á.Nazarbaev elimizdiń álemdegi básekege qabiletti 50 eldiń qataryna qosylýy týraly mindet qoıǵany málim. Bilim berý júıesin jetildirý osy maqsatqa qol jetkizýde mańyzdy ról atqarady. Bolashaqta órkenıetti, damyǵan elder qataryna ený úshin zaman talabyna saı bilim qajet.

Elbasymyz N.Á. Nazarbaevtyń bıylǵy «Qazaqstandyq jol – 2050: Bir maqsat, bir múdde, bir bolashaq» atty Joldaýynda elimiz damýynyń barlyq Strategıalyq baǵyttaryn júzege asyratyn mindetter qoıyldy. Respýblıka bolashaǵyna baǵdar beretin bul joldaýda «XXI ǵasyrdaǵy damyǵan el degenimiz - belsendi, bilimdi jáne densaýlyǵy myqty azamattar»- degen.

Al, damýdyń negizi bilim men ǵylymǵa kelip tireledi. Sondyqtan da, álemdegi damyǵan elder sıaqty Táýelsiz elimizde bilim júıesi sapasyn jetildirý eń negizgi ózekti máselelerdiń biri bolyp otyrǵany belgili. Osyǵan oraı, bilim berý júıesinde jastarǵa sapaly bilim berip, olardyń úılesimdi damýy men tulǵa retinde qalyptasýynda ustazdyń kásibı sheberlik kórsetkishteriniń biri - jalpy pedagogıkalyq, ǵylymı- teorıalyq, ádistemelik jańalyqtar men ozyq tájirıbeni jetik meńgerýdiń mańyzy zor.

Qazirgi ustazdar aldyndaǵy mindet: ǵylym men tehnıkanyń damý deńgeıine sáıkes oqýshynyń bilimi tereń, isker jáne oılaýǵa qabiletti, álemdik standarttar negizinde jumys isteı alatyn quzyrly tulǵany qalyptastyrý. Mundaı talapqa saı qyzmet isteý úshin ustaz úzdiksiz izdeniste kásibı bilikti bolýy tıis.

Inovasıalyq oqytý nátıjeleri oqýshynyń óz betinshe áreket etýi arqyly bilimdi meńgerýine yqpal etýi tıis. Oqýshynyń oı-órisin keńeıtip, dúnıetanymdyq kózqarastary men tanymdyq belsenliligin arttyrýda, zertteýshiligi arqyly shyǵarmashylyq ıkemdiligin damytýda, biliktilikke umtylýda, ıaǵnı tulǵany jan-jaqty damytýdy júzege asyrýda oqý úderisine ınovasıalyq tehnolgıalardy engizý sheshýshi ról atqarady, oń nátıje beredi.

Osy oraıda oıymdy órnektep, sózimdi óleńmen jalǵastyrsam dep edim:

Bilim jaıly baǵdarlama jańadan,
Ózgertilip engizildi qaıtadan.
Alǵa qaraı samǵaý kerek qashanda,
Zaman sony talap eter baıqasam.

Iá, qazirgi tańda elimizdiń túkpir-túkpirinde Qazaqstan Respýblıkasy orta bilim berý mazmunyn jańartý sheńberinde birqatar pánder boıynsha pedagogıkalyq kadrlardyń biliktiligin arttyrý kýrstary júrgizilýde.

Jańartylǵan bilim berý baǵdarlamasynyń eń negizgi maqsaty-bilim alýshylardyń oqý nátıjelerin jetildirý bolyp tabylady. Orta bilim mazmunyn jańartýdyń kóptegen komponentteri, sonyń ishinde muǵalimderdiń biliktiligin arttyrý baǵdarlamasy osy maqsatqa baǵyttalǵan.

Jańartylǵan oqý baǵdarlamalarynyń erekshelikteri 10 bólimnen turatyn jańa qurylymy bolyp tabylady:

1.   Pánniń mańyzdylyǵy;
2.   Pán boıynsha oqý baǵdarlamasynyń maqsaty;
3.   shtildilik saıasatty iske asyrý;
4.   Oqytý úderisine uıymdastyrýǵa qoıylatyn talaptar;
5.   Pándi oqytýda qoldanylatyn pedagogıkalyq ádis- tásilder;
6.   Túrli mádenıet pen kózqarastarǵa qurmet;
7.   Aqparattyq- komýnıkasıalyq tehnologıalardy qoldaný quzirettiligi;
8.   Oqýshylardyń kommýnıkatıvtik daǵdylaryn damytý;
9.   Oqý nátıjelerin baǵalaý joldary;
10. Oqýdyń mazmuny, uıymdastyrylýy men birizdiligi.

Baǵdarlamanyń mindetteri:

1. Pán boıynsha jańartylǵan bilim berý baǵdarlamasynyń qurylymymen, ondaǵy materıaldardyń kúrdeliliginiǵń ósý retimen, mazmunymen jáne maqsattarymen tanystyrý;
2. Pán boıynsha jańartylǵan bilim berý baǵdarlamasyna sáıkes keletin pedagogıkalyq tásilderdi túsinýin jáne qoldana bilýin qamtamasyz etý;
3. Pán boıynsha jańartylǵan bilim berý baǵdarlamasyndaǵy oqý maqsattaryna qol jetkizý maqsatynda krıterıaldy baǵalaý júıesin túsinip, qoldana bilýin qamtamasyz etý;
4. Muǵalimderdiń boıynda orta bilim mazmunyn jańartý jaǵdaıynda pán boıynsha jańartylǵan bilim berý baǵdarlamasyn iske asyrý úshin qajetti daǵdylardy qalyptastyrý.

Oqýdan kútiletin nátıjeler:

- Muǵalimder jańartylǵan bilim berý baǵdarlamasynyń qurylymyn, ondaǵy materıaldardyń kúrleliliginiń ósý retin, mazmunyn jáne maqsattaryn biledi jáne túsinedi;
- Pán boıynsha jańartylǵan bilim berý baǵdarlamasyna sáıkes keletin pedagogıkalyq tásilderdi, oqý materıaldaryn qoldana biledi;
- Pán boıynsha jańartylǵan bilim berý baǵdarlamasyndaǵy oqý maqsattaryna qol jetkizý maqsatynda krıterıaldy baǵalaý júıesin túsinedi jáne qoldana biledi;                                                                                  
- Muǵalimderdiń orta bilim mazmunyn jańartý jaǵdaıynda pán boıynsha jańartylǵan bilim berý baǵdarlamasyn iske asyrý úshin qajetti bilikteri men  daǵdylary qalyptasqan.

Jańartylǵan bilim berý baǵdarlamasy boıynsha muǵalimderdiń biliktiligin arttyrý kýrsynan alǵan áserlem óte kóp. Ondaǵy júrgizilgen tıimdi ádis-tásilder - pedagogtardyń oqytýdyń ámbebab úlgisin jáne tıimdi ádister júıesin qoldanyp, oqýshylarǵa táýelsiz bolýǵa, synı turǵydan oılaýǵa, oqýǵa jaýapkershilikpen jáneshyǵarmashylyqpen qaraýyna kómektesetin synı turǵydan oılaýǵa baǵyttalǵan.

Jańartylǵan bilim berý baǵdarlamasy - ozyq tehnologıalardyń barlyq qyr-syrlaryn bilýge jeteleıdi.

Sózimniń sońyn qorytyndylaı kele, bul jańartylǵan bilim berý baǵdarlamasy boıynsha meniń kókeıge túıgenim: aldymyzǵa bir maqsat qoıa otyryp, sol maqsatqa jetý jolynda shákirtterdiń júregine jol taýyp, árekettendire bilý sheberligine jetsek, egemen eldiń ul-qyzdary bilimdi de bilikti bolyp shyqpaq. Sonyń arqasynda biz básekege qabiletti, irgesi myqty el bolamyz. Ustazdyqtyń uly jolynda ózimniń bar kúsh jigerimdi salyp, elime paıdamdy tıgizip jatsam, bul ǵalamda odan artyq baqyt joq dep oılaımyn.

---