InfoHub Logo

Qazirgi bilim berý standarttary zamanyna saı  ınovasıalyq baǵytqa qaraı oıysýda. Aqparattyq ózgeris tek qana bilim salasyna ǵana emes, memlekettiń barlyq basqarý, oqytý, damytý qurylymdaryna áser etip, jańa deńgeıge kóterilip jatqany shyndyq. “Inovasıa” uǵymyn qarastyrsaq, ǵalymdardyń kóbi oǵan ártúrli anyqtamalar bergen. Mysaly, amerıkalyq áleýmettanýshy E.Rodjers ınovasıany: “Inovasıa- naqtyly bir adamǵa jańa bolyp tabylatyn ıdeıa”,-dep túsindiredi. 

 Elbasynyń taıaýda tanystyrǵan Qazaqstan  halqyna  Joldaýynda: «Barlyq jastaǵy azamattardy qamtıtyn bilim berý isinde ózimizdiń ozyq júıemizdi qurýdy jedeldetý qajet. Bilim berý baǵdarlamalarynyń negizgi basymdyǵy ózgeristerge únemi beıim bolý jáne jańa bilimdi meńgerý qabiletin damytý bolýǵa tıis...Orta bilim berý salasynda jańartylǵan mazmunǵa kóshý bastaldy, ol 2021 jyly aıaqtalatyn bolady. Bul – múlde jańa baǵdarlamalar, oqýlyqtar, standarttar jáne kadrlar» dep jańartylǵan bilimniń bolashaǵy men atqarylatyn jumystaryna toqtalyp ótken bolatyn.

Respýblıka mektepteriniń  basym kópshiligi jańartylǵan bilim mazmunyna kóship, ondaǵy ustazdar men shákirtterge degen talaptar da arta túskendeı. Jańartylǵan bilim mazmunyna saı muǵalim ınovasıalyq ádis-tásilderdi erkin meńgerýi shart. Dástúrli bilimniń kemshilikterin negizge ala otyryp, álemniń ozyq elderiniń bilim jańalyqtaryn qabyldaýdamyz. Kezinde Uly Abaıdyń ózi 25-qarasózinde «Oryssha oqý kerek, hıkmet te, mal da, óner de, ǵylym da - bári orysta tur. Zararynan qashyq bolý, paıdasyna ortaq bolýǵa tilin, oqýyn, ǵylymyn bilmek kerek. Onyń sebebi olar dúnıeniń tilin bildi, mundaı boldy. Sen onyń tilin bilseń, kókirek kóziń ashylady»,-dep ilim-bilimdi orystardan izdese, búginde jańa ádis-tásilderdi álemniń jetekti memleketterinen alyp, úırenip, óz qoldanysymyzǵa engizip jatqanymyz jasyryn emes.  

Jýyrda Almaty qalasy, Alataý aýdanynda ornalasqan №180 jalpy bilim beretin mektepte aýdannyń úzdik ustazdary qatysýymen «Inovasıalyq ádistemelik orta-jańartylǵan bilim mazmunyn oqytý men kóshbasshylyqty qalyptastyrady» taqyrybyndaǵy semınar-praktıkým bolyp ótti. Sharany atalǵan mektep  basshysynyń  Ǵylym jónindegi orynbasary Sholpan Qasymjanqyzy óz deńgeıinde uıymdastyrdy. Semınardyń basty maqsaty- ınovasıalyq-ádistemelik ortada jańartylǵan bilim berý mazmunynda muǵalimderdiń kásibı sheberligin arttyrýǵa baǵyttalǵan ádistemelik jumystar men yqsham sabaq tájirıbesimen bólisý. Jıynǵa qatysýshylar jańartylǵan bilim mazmunymen tanys, óz tájirıbesinde qoldanyp kele jatqan ustazdardyń yqsham sabaqtary men koýchıngteri ótkizildi. Ásirese, oqýshylarmen birge ótkizilgen Deńgeılik kýrsty támamdaǵan joǵary sanatty ustazdar Myrqasymova Gúljamal jáne Ahmetova Quralaı jas oqyrmandar konferensıasyn uıymdastyryp,  daryndy balalarmen jumys jasaý ádis-tásilderin usyndy. Qatysqan muǵalimder oqýshylarmen toptyq jumys túrlerimen tanys bolyp, joǵary deńgeıde ótilgenin atap ótti. 

     Qazaq tili men ádebıeti páni muǵalimi Dıltanova Marına «Orta bilim berýdegi kóshbasshylyq» taqyrybyndaǵy koýchınginde ustazdar oqýshylardyń kóshbasshylyǵyn damytý máselesin kóterdi. Koýchıng kórnekiligi men uıymdastyrýy joǵary deńgeıde boldy. Balanyń boıyndaǵy kóshbasshylyqty damytý, muǵalimder arasyndaǵy kóshbasshylardy anyqtaý, olardyń qabilet-tanymdaryna baǵa berý sıaqty máselelerge keńirek sholý jasaldy. Sondaı-aq, joǵary sanatty geografıa páni muǵalimi Ońalbaeva Lázzattyń «Dıalogtik oqytý arqyly synı oılaýǵa daǵdylandyrý» atty koýchıng sabaǵy qatysýshylardyń kóńilinen shyqty. Uıymdastyrý sátinen bastap, qatysýshylar arasynda jaǵymdy qarym-qatynas ornata aldy. Toptyq jumys barysynda tıimdi suraqtar qoıa otyryp, dıalogtik oqytýdyń mańyzdylyǵyn túsindirýde sheberlik tanytty.  

Sonymen qatar sheberlikpen uıymdastyrylǵan yqsham sabaqtardan bastaýysh synyp  páni muǵalimi  Jańyl Tileýjanqyzynyń dúnıetaný páni boıynsha ótkizilgen sabaǵyn atap ótýge bolady. Muǵalimniń jańartylǵan bilim mazmuny boıynsha ınovasıalyq ádisteri óte oryndy paıdalanǵan. Tarıh páni muǵalimi Abdımanapova Jadyra «Ejelgi adamdardyń antropologıalyq sıpaty» taqyrybyndaǵy yqsham sabaǵynda 20 mınýt aralyǵynda oqýshy rolinde bolýǵa múmkindik berdi. Ejelgi adamdardyń násilderin tústeri arqyly ajyratý, ǵun taıpalarynyń negizinde mońǵoldyq násil paıda bolý sebepterin naqty túsindire aldy.

Orta mektep ustazdarynyń biliktiligi men tájirıbesin arttyrýda mundaı semınar-praktıkýmdardyń paıdasy orasan zor. Óıtkeni bolashaq urpaqtyń taǵdyry-ustazdardyń qolynda. Shyǵys oıshyly J.Balasaǵunnyń «Qansha bilseń, izden taǵy, taǵy da, bilikti adam jeter tilek, baǵyna» degen sózderi zaman aǵymyna qaraı jan-jaqty izdengen muǵalim bilimdi, ozyq oıly shákirtter tárbıeleı alady. Al ondaı ustazdardyń biliktiligin shyńdaýǵa, jetildirýge jaǵdaı jasaýymyz tıis jáne óte qajetti.  

---