Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 2 kún buryn)
Jeńeshe

— Myna bir jilikti aınalaıyn Ádeshjan mújisinshi. Aýyldaǵydaı qaıdan bolsyn túge, tisin-tisine qoıyp otyr ǵoı. Myna qaltany da saldym, aýyldyń dámi ǵoı. Aıtpaqshy, álgi jaman nemesi bar eken-aý, taǵy. Oı byldyrlaǵan neme-aı, óziń de saǵyndym-aý ábden. Óstip júrip ony da tosyrqatyp jiberedi ǵoı endi. — Apam tynymsyz sóılep júr.

Qalbalaqtap, qoly ár nársege bir barady. Bir chemodandy jaılaý úshin áp-sátte úıdiń ishin aýdarystyryp tastady.

— O nemege de saqtaǵanym bar edi, umytpasam osynda ma eken?

Apam endi syrly kebejeniń qaqpaǵyn kóterdi.

Áreń degende jınalyp bolyp jolǵa shyqtym. Apam ony-muny aıtyp, bir tynar emes. Eki jyldan beri, ana ǵoı, qatty saǵynsa kerek, aqyrynda kózine jas alyp, qamyǵyp qaldy.

Jalǵyz aǵaıym Ádesh osydan eki jyl buryn ınstıtýtty bitire sala úılenip, sol kúıinde qalada turyp qalǵan. Úılengen soń jeńgeı ekeýi az ýaqyt úıde bolyp ketken. Odan keıin qaıtyp soqqan joq. Anda-sanda hat alamyz. Jýyrdaǵy bir hatynda: «Joraı demalysynda kelip ketsin», — depti, soǵan shyqqan betim edi bul. Onyń ústine apam-aq shydatar emes. «Senen basqa bireý bolsa, júz baryp, júz keletin jer ǵoı. Seniń-aq kegejeń keıin tartady. Aınalaıyn, qyzmetinen-aq shyǵa almaı júr ǵoı sorlap» — dep, kún ara qaıtalap qoımaıtyn. Shynymdy aıtsam, aǵaıymdy ózim de saǵynyp kettim. Jeńgemdi de qaıtyp kórýge asyqpyn.

Qalaǵa túnde kelip tústim. Mezgilsiz kelgendikten qorqynysh bılep edi, degenmen kórsetilgen adres boıynsha, taksıst jigit dál ákep túsirdi. Úlken qyzyl esikti qaqqyshtap jatyrmyn. Álden ýaqytta baryp:

— Bul kim? — degen óktem daýys estildi. Tanı kettim, jeńgemniń zor daýysy.

— Men, Joraımyn ǵoı, — dedim aqyryn.

— Á, á... Jorke, senbisiń? — Samarqaýlaý sóılep jeńgem ilgekti aǵytty.

Úıge kirgen soń, uıqyly-oıaý esineı turyp, jeńgem:

— Al sheshin endi, — dedi.

Sál kidirip tyjyrynyp turyp:

— Kıimderińdi anda il de, myna dıvanǵa qısaıa sal. Anaý aq odeıaldy jamylarsyń, — sóıtti de, meniń chemodanymdy alyp, ishke enip ketti.

Birazdan soń baryp:

— Jorash, — degen áldekimniń jumsaq daýysy estildi. Ádesh aǵaı eken. Ol ózine tartyp qatty qysyp arqamnan qaqqanda aǵamdy qanshalyqty saǵynǵanymdy endi sezdim...

Erteńgisin oıansam, biraz ýaqyt bolǵan eken. Turyp kıine bastadym. Aǵaıym ekeýmiz endi shúıirkelesip, amandyq surasa bastaǵanymyz sol edi, ishki bólmeden jeńgem shyǵa keldi. Uıpa-tuıpa bolyp, jańa oıanǵandyǵy belgili. Qolynda shyryldap jylaǵan bala. Shamasy mezgilsiz oıansa kerek.

— Aıyzyń qanar áli-aq, jubatshy mynany, — balany aǵamnyń aldyna ákep tastaı saldy. Ádesh balamen bolyp ketti.

Jeńgem úı jınaýǵa kiristi. İs arasynda aǵama áldenelerdi aıtyp bolmaıdy. Meniń túnde uıqysyrap aýnap shyǵatyn ádetim bolýshy edi, sol ádetime basyp búgin dıvannan bir aýnap túskenimde-aq odeıaldyń bir sheti bylǵanyp qalypty. Sony kórip jeńgem biraz sóılep aldy.

Osy kezde Bolatty kóterip únsiz júrgen aǵam jeńgemniń kóp sózin doǵaraıyn dedi me, álde oıyna túskeni sol boldy ma:

— Apam ne sálemdeme jeberipti, Raqysh? — dedi jumsaq daýyspen.

— Tóńkerilip qazyna keldi deısiń be? Bar... Áne, kór...

Kelgen kúnnen bastap jeńgeme ishim sýyı bastady. Aýylda bolǵan az kúnde syryn kim alypty? Qarsy shaýyp, shabalanyp turǵan bireý eken. Ásirese aǵaıymnyń ápshisin qýyryp, jep jibere jazdaıdy. Ádesh aǵamnyń burynnan-aq buıyǵy, momyndyǵy ózime aıan. Endi jeńgemniń aldynda tipti qaýqarsyzdyǵyn kórip, aıap kettim.

Bir-eki kúnnen soń-aq qaıtýǵa jınala bastadym. Ózime qajetti nárselerimdi aldym. Keterimde «Kelinge aıtarsyń, aýyldyq jerde kálesh-másisi túspegir keıde kezdese bermeıdi» dep eskertken edi, apam. Ol baıǵus kelininiń kim ekenin qaıdan bilsin, qalǵan aqshamnan jyrmyshtap júrip oǵan da jetkizdim.

Júrer aldynda aǵama apamnyń sálemin aıttym: «Júrerdeı-aq júrdi ǵoı shette. Endi reti bolsa, aýylǵa kelsin. Sondaı muǵalimdikti aýylda da istep júr ǵoı, osy. Jeter endi, qatyn-balasyn jatsyndyrmaı. Ádeshke osyny aıt», — dep táptishten qulaǵyma quıyp bergen. Ádesh tyńdap bolyp, kúmiljip, qarsy aldynda otyrǵan Raqyshqa qarady. «Ne deısiń» degen qalpy.

— Basymdy kesip alsań da, baspaımyn aýylyńa, — beti búlk eter emes, qaımyqpaı qasqaıa qarap turyp aıtty.

Men kıinip jınala bastadym. Ázirlep qoıǵan chemodanymdy ala bergenimde: «Mynany sala sal. Mamochka shaı isher», — dep jeńgem azanǵy shaıdan qalǵan konfet, pechenelerdi gazetke orap, judyryqtaı etip usynyp tur eken. Men myrs ettim de:

— Almaımyn, rahmet. Aýylda molshylyq qoı, — dep shyǵyp kettim. Jartylaı ashyq qalǵan esiktiń sańylaýynan jeńgemniń:

— Qaraı gór óziniń kesirin! — degen daýsy estildi.


You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama