InfoHub Logo

Júktiliktiń alǵashqy 12 aptasyna deıin bolashaq balanyń músheler júıesi qalyptasa bastaıdy. 6 aptalyq uryqtyń dene uzyndyǵy 4-6 mm-ge jetip, balanyń mıy, omyrtqasy, ortalyq júıke júıesi, kózi, qulaǵy, soǵa bastaǵan júregi ornalasqan keýde qýysy, qol-aıaǵy, qan aınalym júıesi qalyptasyp, damı bastaıdy. Bul ýaqytta bolashaq ana dári-dármek ishpeýi qajet. Eger ony qabyldaýǵa muqtajdyq týa qalsa, emdeýshi dáriger mólsherin anyqtap berýi shart.

Jalpy júktiliktiń bul merziminde uryqtyń júıke tútiginde kemistik bolmaý úshin táýligine 4 mg folıı qyshqylyn qoldanǵan oryndy.

1 sm-lik, ishki músheleri qalyptasyp bitken uryq 8 aptalyq merzimde ǵana bolady. Al sizdiń aǵzańyzǵa tán tamaqtan soń qusý, kez kelgen nárseden jıirkený sıaqty qubylystar osy shaqta boı kórsetedi. Loqsýyńyz az mólsherde ystyq emes, ıissiz aspen tamaqtanǵanyńyzǵa qaramastan tıylmasa, dárigerge qaralyńyz.

12 aptalyq uryqtyń ishki músheleri tolyq qalyptasyp, óz qyzmetterin atqara bastaıdy. Bul kezde sábıdiń jynysyn anyqtaý múmkindigi de týady. Negizinen 46HH - qyz, 46HÝ - ul dep sábıdiń jynysyn anyqtaý kúrdeli proses. Bul másele kásibı biliktiligi joǵary maman men arnaýly aparatýralardy qajet etedi. 16 aptalyq uryqtyń bala joldasy osy kezde óz damýyn támamdaıdy jáne sábıge qajetti zattardy tasymaldaıdy.

Júktiliktiń 18-20 aptasynda sizdiń sábıińizdiń boıy 25 sm, al salmaǵy 200 g jetedi de, jatyryńyz kindik tusymen deńgeıles bolady. Nátıjesinde siz sábıińizdiń qımyldaǵanyn aıqyn sezinesiz. Osy sátten bastap siz ony- men sóılesýdi, birlese syrly sazdardy tyńdaýdy daǵdyǵa aınaldyryńyz. Sábı mundaıdy erekshe sezimtaldyqpen qabyldaıdy. Al siz osy kezde onyń júreginiń soǵysyn arnaıy tútik (stetoskop) arqyly estı alasyz.

27-28 apta júktiliktiń úshinshi trımestri bolyp esepteledi. Bul kezde sizdiń salmaǵyńyz artyp, gemoglobınińiz kemı túsedi, jatyryńyzdyń kólemi ulǵaıyp, suıyqtyǵy men qany molaıady. Al sábıińizdiń boıy 34 sm, salmaǵy 900 g qúramaq. Bul merzimde týylatyn sábılerdiń ómir súrýi múmkin, biraq ókpe-baýyry tolyq jetilmeıdi jáne indetke qarsy ımýndyq júıesi álsiz bolady.

Osy ýaqyttan bastap, siz jáne sizdiń jaqyndaryńyz balanyń dúnıege kelýine arnaıy ótkiziletin sabaqtarǵa qatysyp, daıyndala berýlerińiz kerek. Búl sabaktarda týǵanǵa deıingi tamaqtaný, belsendi is-áreket, emshekpen emizý, bosanǵannan keıingi kútiný, shaqalaqqa qaraý sıaqty máselelerden habardar bola alasyz.

Qazirgi kezde júkti áıelderge 30 aptadan bastap 126 kúnge bala baǵý demalysy belgilenedi. Júktilik kezeńinde sizge bosaný úıine kimmen, qalaı baratynyńyzdy, qaı jerden bosanatynyńyzdy sheship qoıǵanyńyz durys. 32-33-shi aptada balanyń qúrsaq ishindegi jatysy bastyń tómen qaraı ornalasýymen sıpattalady. Bul kezde sábı sizdi birde baýyryńyzdan, endi birde búıirińizden teýip, álsin-álsin mazalaıdy. Bala boıy 40 sm, al salmaǵy 1700 g bolyp, sizdi tez sharshatpaq. Sondyqtan aldyn-ala bosanyp qalǵyńyz kelmese, kóbirek demalyńyz, az mólsherde jıi-jıi tamaqtanyp turyńyz.

Júktiliktiń bul merziminde siz, ásirese túngi ýaqyttarda ájethanaǵa jıi shyǵatyn bolasyz. Júktiliktiń 37-shi aptasynda bosanýdyń jarshysy,ıaǵnı aıtolǵaq belgileri paıda bolady. Bul belgiler: jatyr túbi deńgeıiniń tómen túsýi, súıyqtyqtyń jıirek bólinýi, keń tynystaný, jatyrdyń temengi bóligine sábıdiń tirelýi, jatyrdyń qozýy, júkti áıeldiń álsin-álsin ishiniń tómengi bóliginde aýyrsynýdy sezinýi baıqalady. Balańyzdyń salmaǵy 3 kg-ǵa jýyq, boıy 48 sm-den asady.

Al 38-40 apta aralyǵynda siz «Nege bosanbaı jatyrmyn?» degen kúdikti oı shyrmaýyna qalýyńyz múmkin. Qatty kobaljymańyz, óıtkeni bosaný ýaqyty ár áıel úshin ár túrli bolmaq. Sizdiń aǵzańyzdyń ereksheligine saı tolyq damyp jetilgen sábı 37-40 apta aralyǵynda jaryq dúnıe esigin ashýy tıis. «Týylatyn sábı áıteýir týylady» dep te salqyndylyq tanytpańyz, týý merzimi jaqyndaǵanda ózińniń qaralatyn dárigerińe baryp nemese habarlasyp, qosymsha maǵlumattar alyńyz. Óz kóńil-kúıińizdi, balańyzdyń qımyldaýyn, qynabyńyzdan  keletin suıyqtyqty baqylańyz.

         N. Q. Seıitmambetova
 Qyzylorda medısına kolejiniń joǵary sanatty oqytýshysy, akýsher-gınekolog

---