InfoHub Logo

Aǵashtan túıin túıetin bir usta bolypty, ol 33 jyl 3 aı jumys istep, 999 tósek jasap shyǵarypty. Biraq, ózi osy ýaqytqa deıin tósekte uıyqtap kórmepti. Ol óz-ózine ant berip, eń jaqsy tósekti ózine jasamaqshy bolady.

Jurttardan estýinshe, Nan taýynda bir aǵash bar, japyraǵy jyldyń tórt mezgilinde de jap-jasyl, eshqashan túsi ózgermeıdi. Eger sol aǵashty paıdalanyp, tósek jasasa, baqyt tósegi bolady, biraq bul aǵashqa meıirimdi, batyl, eńbekqor adam ǵana qol jetkize alady.

Usta sol aǵashtan tósek jasaýǵa bel býady. Ol balta, ara jáne jolda jeıtin tamaq alyp, alystaǵy Nan taýyna qaraı bet alady.

Jol kedir-budyr, qıa jartas, taý bıik, tikenekter. Ustanyń aıaq-kıimi de tozyp ketti, aıaǵy jaralandy, sharshady, qarny ashty, sóıtip demalýǵa otyrǵany sol, bir qyrǵıdyń samuryqtyń balapanyn qýalap bara jatqanyn kóredi. Endi jetip, balapandy teýip jerge kulatqanda usta baltasyn bar kúshimen qyrǵıǵa laqtyryp, qyrǵıdy qýyp jiberedi.

Usta jaraly samuryqtyń balapanynyń jarasyna dári jaǵyp, tańyp qoıady. Usta usaq tamaǵynan qusqa jegizedi. Osy ýaqytta qustyń anasy ushyp kelip, ustaǵa: «Raqmet, meıirimdi adam! Men bul isti júz qusqa aıtamyn, olar barlyǵy saǵan kómektesedi» , — deıdi.

Jerge jaryq túsken kezde, usta jabaıy jemis aǵashtaryn taýyp, tamaqtanbaq bolady. Ol qyp-qyzyl jemisterdi kóredi, biraq masalar ustanyń mazasyn alady, sol sátte bir kóleńke zý etedi, qarasa ol qarlyǵash eken, tezdetip masalardy jep qoıady da, ustaǵa: «Raqmet, sen bizdiń balapanymyzdy qutqardyń!» — deıdi.

Usta jemisti jep, jolyn jalǵastyrady. Qalyń orman, ný toǵaıdyń arasynan zorǵa jol taýyp kele jatqanda, kenetten: «Abaıla, arystan keldi», — degen daýys estiledi. Usta arystannyń basyn baıqaıdy, ol barǵan saıyn jaqyndap keledi. Usta qaıda jasyrynaryn bilmeı, esi shyǵyp turǵanda, aldynan túrli-tústi perde paıda bolady da, arystannyń kózinen tasa bolady. Bul tákappar taýystyń quıryǵyn jaıǵany eken. Usta oǵan rızashylyǵyn bildirip:

— Raqmet, meni qutqardyń,— deıdi, Taýys oǵan:

— Sen samuryqtyń balapanyn qutqardyń, saǵan raqmet!— deıdi.

Qaıta jolyn jalǵastyrady, usta qalyń toǵaıda adasyp qalady. Osy ýaqytta qyrǵaýyldyń: «Qaıyń aǵashyna qara, men sonyń basynda otyrmyn», — degenin estıdi. Usta aǵashqa órmelep shyǵyp, tóńiregine kóz júgirtedi, aldynan aspan asty aǵashyn kóredi, óte qalyń, japyraqtary beıne qol shatyr sıaqty. Usta aǵashty taba almaıdy. Endi ne isterin bilmeı turǵan kezde, bir top aranyń ushyp júrgenin kóredi. Usta olardyń jol kórsetpek bolǵanyn túsinedi. Aralardyń artynan erip, aǵashty izdeıdi.

Kóz aldynda keremet kórinis. Ańsaǵan aǵashy quzda ósip tur eken, japyraǵy jasyl, aǵashtyń aınalasy aq ulpa bulttar, bulttardyń arasynan kóptegen taýdyń shyńdary kórinedi, ertegi álemi sıaqty.

Aǵashqa abaılap shyǵyp, aǵashty shabady, daýysy barlyq jerdi jańǵyrtady. Usta endi aǵashty aralaı bergende, masalar ushyp keledi. Sol sátte, aınala jap-jaryq bolyp, júz qus ushyp kelip, masalardy bir-birlep jep qoıady. Júz qus ustaǵa kómektesip, aǵashtyń túbirindegi topyraqty bir-birden shoqyp, aǵashty qulatady. Júz aq qus aspanǵa kóteriledi. Ustaǵa: «Aǵashqa min, kózińdi jum», — deıdi. Usta aǵashqa minip, aspanǵa kóteriledi. Ushyp bara jatqan kezde ustanyń kıiminiń ishindegi masa ony shaǵyp alady. Usta aýyrǵannan kózin ashyp jiberedi. Sóıtip, óziniń óte bıikke ushyp bara jatqanyn kóredi, qoryqqany sonsha, aýnap ketedi de, ózenge qulap túsedi.

Júz aq qus aǵashty ózenge laqtyrady. Kóp uzamaı, jas balyqshy usta men aǵashty jaǵaǵa alyp shyǵady. Endi alǵysyn bildirer kezde balyqshy qusqa aınalyp, ushyp ketedi. Júz aq qus osylaısha taǵy da ustaǵa kómektesedi.

Usta ǵajaıyp aǵashty alyp, úıine qaıtady. Sol aǵashtan tósek jasaı bastaıdy. Ol qustardyń ózine kóp kómek kórsetkenin esine alyp, qustardyń beınesin aǵashqa sala bastaıdy. Usta bar ónerin salyp jasaǵandyqtan, onyń salǵan beınesiniń bary tirilip jatqandaı bolady, toǵyz júz toqsan toǵyz kúnde oǵan kómektesken júz qustyń beınesi bitip, olar ustany tóńirektep ushyp júrgendeı bolady.

Bul tósek ádemi ǵana emes, sonymen qatar erekshe ǵajaıyp kúshke ıe bolady. Soqyr adam otyrsa, janary qalpyna keletin, aýrý adam súıkense boldy, jazylyp ketetin, qarny ash adam jatsa, toıatyn, jaýraǵan adam uıyqtasa, jylynatyn. Osy júz aq qus tóseginiń arqasynda usta aýylynyń adamdary baqytty ǵumyr keshedi.

Ýaqyt óte kele, bul sybys eki ozbyr baıdyń qulaǵyna da jetedi, tósekti tartyp alǵysy keledi. Aýyl adamdary men usta tósekti jaqyn aradaǵy júz qus jartasyna alyp keledi. Ol óte bıik, ol jerde júz qus qudyǵy bar edi, astynda úlken ózen aǵyp jatyr. Usta men aýyl adamdary tósekti sonda tyǵyp qoıady. Sol sátte eki qomaǵaı baı da kelip jetedi. Olar sadaqtaryna ot jebe daıyndap kelgen, olar ot jebemen ustany órtep, tósekti qıratqylary keledi. Osy kezde qudyqtan júz qus ushyp shyǵyp, eki ozbyrdy talap óltiredi.

Biraz ýaqyttan keıin qudyqtan jaryq kórinip, júz qus tósegi ushyp shyǵady, usta tósektiń basynda otyrady. Tósek barǵan saıyn uzaı túsedi, barǵan saıyn bıikteı beredi, bıikteı beredi, sóıtip aq ulpa bulttyń ishine sińip, joq bolady.

---