InfoHub Logo

«Kósegeń kógersin» — kóne qazaqtyń úlken batasy. Jerdi kún kógertse kósegeni Oktábr kógertti. Kóshpeli, saýatsyz aýylda, oıym qalyptaspaǵan, qanatym ábden qatpaǵan shaǵymda Oktábr dabyly estildi. Lenın — bólshevık — Sovet degen úsh sóz barlyq sózderden basym, súıgenniń de, súımegenniń de aýzynda júrdi. Komýnızm, sosıalızminen habarym joq. Baı qurıdy, kedeı jetiledi, qoı ústine boztorǵaı jumyrtqalaıdy, deıdi bireýler. Endi bireýler seniki, meniki bolmaıdy, malyń túgili, áıeliń ortaq, aqyrzaman desedi. Baısyz — kedeı, kedeısiz — baı qalaı kúneltpek?! Pishtý! — dep muryn shúıirýshiler de bar.

Aýyl osylaı qym-qýyt, qyzyl keńirdek, aıtys-tartys. Jańa dáýirdiń shabýyl men ený, eski dáýirdiń qarsylasa yǵysý kezinde shyńyraýdaǵy syrlar ashyldy. Buǵan deıin baı men kedeı ishinde ne jatqanyn bilmeıtinmin. Budan keıin qalamdy qarý etip, men de attandym. Oısyratyp eshteńe bitirmesem de ere berdim dúrmekke. Jazýshy bolamyn, degen oı joq, jazýshy jolyna qalaı túskenime qaıranmyn. Oktábrdiń elý jylyn kezben ótkizip, sholaq ómirdiń shoqysyna shyqqan kezde sol ótken kúnder, ásirese keıingi elý jyl tizbegi saırap kórinedi. Qandaı kórkem, qandaı qyzyqty! Qaraı bergim keledi, qaraı bergim keledi! Osy jarty ǵasyrda óner, ǵylym, erlik joryqtar tarıhta teńdesi joq dárejege jetipti. Bári súısindiredi, óte-móte ádebıet óneri súısindiredi. Ádebıet nege óte-móte?

Qolmen jasalǵan óner dúnıesiniń ishinde eń uzaq jasaıtyny, ómir beınesin tolyq qamtıtyny, adam janyna áserlisi ádebıet. Taýlar buzylady, sýlar sýalady, tas bolat úıler qulaıdy, búkil qaýym almasady, jaqsy ádebıet sonda da ólmeıdi. júzdegen jyldar ómir súredi, ótken qaýymnyń, dáýirdiń beınesin keıingilerge jetkizedi. Sondyqtan ónerdiń eń qıyny da jaqsysy ádebıet.

1967

---