InfoHub Logo

Ertede soltústik Saharada úlken taý bolypty. Taýdyń ústinde áýlıeniń urpaqtary turatyn. Olar arǵy dúnıeniń bastyǵy edi. Dúnıedegi barlyq zattar qap-qara edi. Mysaly: qus, jylan, jolbarys, arystan jáne t.b. Osy kezde kúzetshi Tý Bo degen úlken adam ómir súretin. Onyń basy jolbarystikindeı, úsh kózdi, denesi sıyrdikindeı. Bul óte qorqynyshty adam tózgisiz jer eken.

Taýda alyp adamdar turypty. Olar qulaqtaryna eki jylan ilip, al qoldaryna eki jylan ustap júretin edi. Olar syrttan qaraǵanda qorqynyshty bolǵanymen, júrekteri óte meıirimdi edi. Solardyń arasynda Kýa Fý degen adam ómir súretin. Ol uzaq ýaqyt osy qarańǵy dúnıede ómir súrgendikten kún jaryǵyn qatty ańsaıtyn.

Bir kúni ol halqyna kúndi qýalap, ony ustap alyp, jerge jaryq pen jylýdy ornatýǵa ýáde beredi. Ol kúnniń shyǵystan shyqqanyn kórip, kúndi qýalaıdy. Ol kúndi qýalap, Jyjáńnyń Taıjoý degen jerindegi Fýfý degen taýǵa keledi. Onyń sol taýda úlken aıaq izderi qaldy. Kóp uzamaı kún batysqa batyp bara jatady. Ol jer betinde jeldeı zýlap, myń shaqyrym jol júredi. Ol Hýnannyń Iýan Lıiń degen jerine kelgen kezde qarny ashyp, úsh úlken tastan oshaq jasap, tamaq pisirip jeıdi. Keıin osy úsh tas úsh úlken taýǵa aınalady. Ol Gansýdyń shyǵys jaǵyndaǵy Jıń Chýan aýdanyna kelgende tobyǵy aýyra bastaıdy. Aıaq-kıimin sheship, aıaq-kıimine kirip ketken usaq tastardy tógip tastaıdy. Osy tastar kishkene tóbeshikke aınalyp, ony adamdar «Jyn Fý» dep atap ketedi.

Kúnder óte kele Kýa Fý qatty sharshaıdy. Ol bir úlken aǵashty julyp alyp, taıana kúndi qýalaıdy. Ol kúnniń batatyn jerine kelip, kúndi ustap alamyn dep oılaıdy. Biraq kún nurynyń kúshtiligi sonsha, Kýa Fýdyń basyn aınaldyryp qatty shóldetedi. Shóldegeni sonshalyq, ol Hýań Hynyń sýyn bir urttap taýysady. Kýa Fýdyń shóli qanbaı, Ýı ózenine baryp, sol jaqtyń sýyn ishedi, biraq oǵan da shóli qanbaıdy. Sóıtip, ol soltústikke baryp, Shensıdiń Úan Myn Gýan degen jerine bara jatyp, sharshap jerge qulap, mert bolady.

Kýa Fý mert bolǵan soń onyń denesi bir úlken taýǵa aınalady. Adamdar bul taýdy «Kýa Fý» dep ataıdy. Onyń etteri topyraq qunarlyǵyn arttyrady. Kýa Fýdyń qolyndyǵy taıaǵy úlken shabdaly aǵashyna aınalyp, keıingi urpaqtarǵa mol jemis beredi.

Kýa Fý ólgenimen, onyń rýhy ólmeıdi. Onyń rýhy aspandaǵy áýlıege barady. Áýlıeler onyń batyrlyǵyna áserlenip, qudiretti kúshpen árýaǵyn kúnniń ústine shyǵarady. Kýa Fýdyń denesi osy arqyly aspanǵa kóterilip, kúnniń ústine baryp, ol óziniń ańsaǵan armanyna jetedi.

---