Kún. Jaryqtyń taralýy
Sabaq jospary
Páni: Jaratylystaný
Synyby: 5 synyp
Sabaqtyń taqyryby: Kún. Jaryqtyń taralýy.
Sabaqtyń maqsaty: Kún sáýlesi, elektr lampalary, sham nemese alaý, sáýle shyǵaratyn janýarlar ózderinen dúnıeniń keremeti jaryq ekendigin túsindirý. Oqýshylarǵa jaryqtyń túrlerin uǵyndyr otyryp, túrli mysaldar keltirý.
Damytýshylyq: Oqýshylardyń oıyn jan - jaqty damytý
Tárbıelilik: Oqýshylardy uqyptylyqqa, ádeptilikke jaryqty únemdeýge, tabıǵatty aıalaýǵa tárbıeleý.
Sabaqtyń túri: Aralas sabaq
Sabaqtyń ádis tásilderi: Túsindirý, mysaldar keltirý
Sabaqtyń kórnekiligi: fanarık, batareıka, tabıǵattaǵy jaryq kózderi.
Sabaqtyń barysy:
Uıymdastyrý kezeńi:
a) Oqýshylarmen sálemdesý
á) Oqýshylar nazaryn sabaqqa aýdarý
b) Oqýshylardy túgendeý
Úı tapsyrmasyn tekserý:
1. Kúnniń ishki temperatýrasy neshe?
2. Syrtqy temperatýrasy neshe?
3. Jaryq jer betine qalaı taralady?
4. Kún nege jer betine birkelki taralmaıdy t. b.?
Jańa sabaq:
Adamdardyń janýarlardyń qorshaǵan ortany kóre bilýi - eń bir keremet qasıetteriniń biri. Jer betindegi eń kúshti jaryq kózi - Kún. Barlyq tirshilik ıeleri Kúnniń jaryǵyna táýeldi ómir súrýde. Juldyzdar keıbir janýarlar da belgili bir deńgeıde jaryq bólip shyǵarady. Jaryqtanǵan Jer men Aı, konýssha kóleńke túsiredi jáne konýssha shala kóleńke túsiredi. Jer kóleńkesine Aı jarym - jartylaı kirgende, Aıdyń tolyq jáne shala tutylýy bolady.
Tolyq Kún tutylýy Jerge Aı kóleńkesiniń daǵy túsken orynnan ǵana kórinedi. Daqtyń dıametri 250 km - den artpaıdy, sondyqtan bir mezgilde Kúnniń tolyq tutylýy tek Jerdiń azǵana bóliginde kórinedi. Tolyq tutylý fazasy 7 mınýt 70 sekýndtan artyqqa sozylmaıdy.
Jerge Aıdyq shala kóleńkesi túsken oryndarda Kúnniń shala tutylýy baıqalady.
Jerdiń Aıdan jáne Kúnnen qashyqtyqtary azdap ózgerýi saldarynan, Aıdyń kórinerlik buryshtyq dıametri Kúndikinen birde úlkenirek, birde kishirek, al birde oǵan teń bolyp qalady.
Kúnniń tolyq tutylýlary ǵylym úshin erekshe qyzyq, al olar buryn qarańǵy adamdardy qatty úreılendiretin.
Sabaqty bekitý:
5. Kúnniń ishki temperatýrasy neshe?
6. Syrtqy temperatýrasy neshe?
7. Jaryq jer betine qalaı taralady?
8. Kún nege jer betine birkelki taralmaıdy t. b.?
Qorytyndy:
Janýarlardyń adamdardyń qorshaǵan ortany kóre bilýi - eń bir keremet qasıetteriniń biri. Jer betindegi eń kúshti jaryq kózi - Kún. Barlyq tirshilik ıeleri Kúnniń jaryǵyna táýeldi ómir súrýde. Juldyzdar keıbir janýarlar da belgili bir deńgeıde jaryq bólip shyǵarady.
Úı tapsyrmasy:
1. Ótken taqyryptarǵa qaıtalaý.
2. Qosymsha málimetter
Páni: Jaratylystaný
Synyby: 5 synyp
Sabaqtyń taqyryby: Kún. Jaryqtyń taralýy.
Sabaqtyń maqsaty: Kún sáýlesi, elektr lampalary, sham nemese alaý, sáýle shyǵaratyn janýarlar ózderinen dúnıeniń keremeti jaryq ekendigin túsindirý. Oqýshylarǵa jaryqtyń túrlerin uǵyndyr otyryp, túrli mysaldar keltirý.
Damytýshylyq: Oqýshylardyń oıyn jan - jaqty damytý
Tárbıelilik: Oqýshylardy uqyptylyqqa, ádeptilikke jaryqty únemdeýge, tabıǵatty aıalaýǵa tárbıeleý.
Sabaqtyń túri: Aralas sabaq
Sabaqtyń ádis tásilderi: Túsindirý, mysaldar keltirý
Sabaqtyń kórnekiligi: fanarık, batareıka, tabıǵattaǵy jaryq kózderi.
Sabaqtyń barysy:
Uıymdastyrý kezeńi:
a) Oqýshylarmen sálemdesý
á) Oqýshylar nazaryn sabaqqa aýdarý
b) Oqýshylardy túgendeý
Úı tapsyrmasyn tekserý:
1. Kúnniń ishki temperatýrasy neshe?
2. Syrtqy temperatýrasy neshe?
3. Jaryq jer betine qalaı taralady?
4. Kún nege jer betine birkelki taralmaıdy t. b.?
Jańa sabaq:
Adamdardyń janýarlardyń qorshaǵan ortany kóre bilýi - eń bir keremet qasıetteriniń biri. Jer betindegi eń kúshti jaryq kózi - Kún. Barlyq tirshilik ıeleri Kúnniń jaryǵyna táýeldi ómir súrýde. Juldyzdar keıbir janýarlar da belgili bir deńgeıde jaryq bólip shyǵarady. Jaryqtanǵan Jer men Aı, konýssha kóleńke túsiredi jáne konýssha shala kóleńke túsiredi. Jer kóleńkesine Aı jarym - jartylaı kirgende, Aıdyń tolyq jáne shala tutylýy bolady.
Tolyq Kún tutylýy Jerge Aı kóleńkesiniń daǵy túsken orynnan ǵana kórinedi. Daqtyń dıametri 250 km - den artpaıdy, sondyqtan bir mezgilde Kúnniń tolyq tutylýy tek Jerdiń azǵana bóliginde kórinedi. Tolyq tutylý fazasy 7 mınýt 70 sekýndtan artyqqa sozylmaıdy.
Jerge Aıdyq shala kóleńkesi túsken oryndarda Kúnniń shala tutylýy baıqalady.
Jerdiń Aıdan jáne Kúnnen qashyqtyqtary azdap ózgerýi saldarynan, Aıdyń kórinerlik buryshtyq dıametri Kúndikinen birde úlkenirek, birde kishirek, al birde oǵan teń bolyp qalady.
Kúnniń tolyq tutylýlary ǵylym úshin erekshe qyzyq, al olar buryn qarańǵy adamdardy qatty úreılendiretin.
Sabaqty bekitý:
5. Kúnniń ishki temperatýrasy neshe?
6. Syrtqy temperatýrasy neshe?
7. Jaryq jer betine qalaı taralady?
8. Kún nege jer betine birkelki taralmaıdy t. b.?
Qorytyndy:
Janýarlardyń adamdardyń qorshaǵan ortany kóre bilýi - eń bir keremet qasıetteriniń biri. Jer betindegi eń kúshti jaryq kózi - Kún. Barlyq tirshilik ıeleri Kúnniń jaryǵyna táýeldi ómir súrýde. Juldyzdar keıbir janýarlar da belgili bir deńgeıde jaryq bólip shyǵarady.
Úı tapsyrmasy:
1. Ótken taqyryptarǵa qaıtalaý.
2. Qosymsha málimetter
You Might Also Like
-
1. Ońtústik Amerıkanyń jer bederi. Paıdaly qazbalary. Jer qyrtysyndaǵy tereń jaryqtar. Paıdaly qazbalardyń basty ken oryndarynyń taralýy
-
Geologıalyq jyl sanaý jáne geohronologıalyq keste
