Mýzykalyq dybys
Sabaq jospary
Páni: Jaratylystaný
Synyby: 5 synyp
Sabaqtyń taqyryby: Mýzykalyq dybys.
Sabaqtyń maqsaty: Oqýshylarǵa mýzykalyq dybystyń túrlerin. Onyń erekshelikterin, organızmge paıdasyn jáne zıanyn aıtyp túsindirý.
Damytýshylyq: Oqýshylardy óz betimen eńbektenýge úıretý, oı órisin damyta otyryp keńeıtý, pánge degen qyzyǵýshylyqtaryn arttyrý;
Tárbıelilik: Oqýshylardy shapshańdyqqa, alǵyrlyqqa baýlý;
Sabaqtyń túri: Jańa taqyrypty meńgerý
Sabaqtyń ádis tásilderi: Túsindirý, mysaldar keltirý
Sabaqtyń kórnekiligi: túrli aspaptar, vıdeo rolıkter, slaıd.
Sabaqtyń barysy:
Uıymdastyrý kezeńi:
a) Oqýshylarmen sálemdesý
á) Oqýshylardy túgendeý
b) Oqýshylar nazaryn sabaqqa aýdarý
Úı tapsyrmasyn tekserý:
1. Dybys degenimiz ne?
2. Dybys qaıdan shyǵady?
3. Qatty shý adam aǵzasyna qalaı áser etedi?
Jańa sabaq:
Dybys, keń maǵynasynda – gaz, suıyqtyq nemese qatty kúıdegi serpimdi orta bólshekteriniń tolqyn túrinde taralatyn terbelmeli qozǵalysy; tar maǵynasynda – adamdar men janýarlardyń arnaýly sezý organymen sýbektıvti túrde qabyldanatyn qubylys. Dybys, keń maǵynasynda – gaz, suıyqtyq nemese qatty kúıdegi serpimdi orta bólshekteriniń tolqyn túrinde taralatyn terbelmeli qozǵalysy; tar maǵynasynda – adamdar men janýarlardyń arnaýly sezý organymen sýbektıvti túrde qabyldanatyn qubylys. Dybys kózderiniń terbelisin qozdyrý, kóbinese, soqqy (mysaly, qońyraý, shekter) arqyly júzege asyrylady. Munda avto terbelis rejımi (mysaly, úrlemeli mýzykalyq aspaptarda aýa aǵyny esebinen) ustalýy múmkin. Tabıǵattaǵy dybys, aýa aǵyny qatty denelerdi oraı aqqanda, quıyndardyń túzilýi jáne quıyndardyń sol denelerden bólinýi (mysaly, jel soqqan kezdegi symdar men qubyrlardaǵy dybys, t. b.) kezinde paıda bolady. Tómengi jáne ınfra tómengi jıiliktegi dybys jarylys, opyrylys kezinde týady. Qazirgi kezde adam organızmine jáne tehnıkalyq jabdyqtarǵa zıandy áseri bolatyn ónerkásiptik, kóliktik shýlardy jáne aerodınamıkalyq shý kózderin zertteýge úlken kóńil aýdarylyp otyr. Dybys qabyldaǵyshtar qabyldaǵan dybys energıasyn energıanyń basqa túrlerine túrlendiredi. Mysaly, adamdar men janýarlardyń esitý apparaty dybys qabyldaǵyshqa jatady. Tehnıkada dybysty qabyldaý úshin, kóbinese, elektr akýstıkalyq túrlendirgishter (mysaly, aýada mıkrofon, sýda gıdrofon, al jer qyrtysynda geofon) paıdalanylady. Dybys tolqyndarynyń taralýy, eń aldymen, dybys jyldamdyǵymen sıpattalady. Gazdar men qatty denelerde qýma tolqyndar (bólshekterdiń terbelis baǵyty tolqynnyń taralý baǵytymen baǵyttas) taraı alady. Ortanyń birtekti bolmaýy da dybys tolqyndaryn (mysaly, sý kópirshigindegi, teńizdiń tolqyndanǵan betindegi, t. b. dybystyń shashyraýy) shashyratady. Dybystyń taralýyna atmosfera, teńizdegi qysym, temperatýra, jeldiń kúshi men jyldamdyǵy da áser etedi.
Sabaqty bekitý:
1. Mýzykalyq dybys degenimiz ne?
2. Ol qalaı shyǵady?
3. Qandaı mýzykalyq aspaptardy bilemiz?
4. Mýzykalyq dybystyń qandaı túrleri bar?
Qorytyndy:
Dybys kózderiniń terbelisin qozdyrý, kóbinese, soqqy (mysaly, qońyraý, shekter) arqyly júzege asyrylady. Munda avtoterbelis rejımi (mysaly, úrlemeli mýzykalyq aspaptarda aýa aǵyny esebinen) ustalýy múmkin. Tabıǵattaǵy dybys, aýa aǵyny qatty denelerdi oraı aqqanda, quıyndardyń túzilýi jáne quıyndardyń sol denelerden bólinýi (mysaly, jel soqqan kezdegi symdar men qubyrlardaǵy dybys, t. b.) kezinde paıda bolady.
Úı tapsyrmasy:
1. Ár túrli aspaptarda oınaý arqyly mýzykalyq dybystardyń yrǵaǵyn baqylaý.
2. Qosymsha málimet jınaý.
Páni: Jaratylystaný
Synyby: 5 synyp
Sabaqtyń taqyryby: Mýzykalyq dybys.
Sabaqtyń maqsaty: Oqýshylarǵa mýzykalyq dybystyń túrlerin. Onyń erekshelikterin, organızmge paıdasyn jáne zıanyn aıtyp túsindirý.
Damytýshylyq: Oqýshylardy óz betimen eńbektenýge úıretý, oı órisin damyta otyryp keńeıtý, pánge degen qyzyǵýshylyqtaryn arttyrý;
Tárbıelilik: Oqýshylardy shapshańdyqqa, alǵyrlyqqa baýlý;
Sabaqtyń túri: Jańa taqyrypty meńgerý
Sabaqtyń ádis tásilderi: Túsindirý, mysaldar keltirý
Sabaqtyń kórnekiligi: túrli aspaptar, vıdeo rolıkter, slaıd.
Sabaqtyń barysy:
Uıymdastyrý kezeńi:
a) Oqýshylarmen sálemdesý
á) Oqýshylardy túgendeý
b) Oqýshylar nazaryn sabaqqa aýdarý
Úı tapsyrmasyn tekserý:
1. Dybys degenimiz ne?
2. Dybys qaıdan shyǵady?
3. Qatty shý adam aǵzasyna qalaı áser etedi?
Jańa sabaq:
Dybys, keń maǵynasynda – gaz, suıyqtyq nemese qatty kúıdegi serpimdi orta bólshekteriniń tolqyn túrinde taralatyn terbelmeli qozǵalysy; tar maǵynasynda – adamdar men janýarlardyń arnaýly sezý organymen sýbektıvti túrde qabyldanatyn qubylys. Dybys, keń maǵynasynda – gaz, suıyqtyq nemese qatty kúıdegi serpimdi orta bólshekteriniń tolqyn túrinde taralatyn terbelmeli qozǵalysy; tar maǵynasynda – adamdar men janýarlardyń arnaýly sezý organymen sýbektıvti túrde qabyldanatyn qubylys. Dybys kózderiniń terbelisin qozdyrý, kóbinese, soqqy (mysaly, qońyraý, shekter) arqyly júzege asyrylady. Munda avto terbelis rejımi (mysaly, úrlemeli mýzykalyq aspaptarda aýa aǵyny esebinen) ustalýy múmkin. Tabıǵattaǵy dybys, aýa aǵyny qatty denelerdi oraı aqqanda, quıyndardyń túzilýi jáne quıyndardyń sol denelerden bólinýi (mysaly, jel soqqan kezdegi symdar men qubyrlardaǵy dybys, t. b.) kezinde paıda bolady. Tómengi jáne ınfra tómengi jıiliktegi dybys jarylys, opyrylys kezinde týady. Qazirgi kezde adam organızmine jáne tehnıkalyq jabdyqtarǵa zıandy áseri bolatyn ónerkásiptik, kóliktik shýlardy jáne aerodınamıkalyq shý kózderin zertteýge úlken kóńil aýdarylyp otyr. Dybys qabyldaǵyshtar qabyldaǵan dybys energıasyn energıanyń basqa túrlerine túrlendiredi. Mysaly, adamdar men janýarlardyń esitý apparaty dybys qabyldaǵyshqa jatady. Tehnıkada dybysty qabyldaý úshin, kóbinese, elektr akýstıkalyq túrlendirgishter (mysaly, aýada mıkrofon, sýda gıdrofon, al jer qyrtysynda geofon) paıdalanylady. Dybys tolqyndarynyń taralýy, eń aldymen, dybys jyldamdyǵymen sıpattalady. Gazdar men qatty denelerde qýma tolqyndar (bólshekterdiń terbelis baǵyty tolqynnyń taralý baǵytymen baǵyttas) taraı alady. Ortanyń birtekti bolmaýy da dybys tolqyndaryn (mysaly, sý kópirshigindegi, teńizdiń tolqyndanǵan betindegi, t. b. dybystyń shashyraýy) shashyratady. Dybystyń taralýyna atmosfera, teńizdegi qysym, temperatýra, jeldiń kúshi men jyldamdyǵy da áser etedi.
Sabaqty bekitý:
1. Mýzykalyq dybys degenimiz ne?
2. Ol qalaı shyǵady?
3. Qandaı mýzykalyq aspaptardy bilemiz?
4. Mýzykalyq dybystyń qandaı túrleri bar?
Qorytyndy:
Dybys kózderiniń terbelisin qozdyrý, kóbinese, soqqy (mysaly, qońyraý, shekter) arqyly júzege asyrylady. Munda avtoterbelis rejımi (mysaly, úrlemeli mýzykalyq aspaptarda aýa aǵyny esebinen) ustalýy múmkin. Tabıǵattaǵy dybys, aýa aǵyny qatty denelerdi oraı aqqanda, quıyndardyń túzilýi jáne quıyndardyń sol denelerden bólinýi (mysaly, jel soqqan kezdegi symdar men qubyrlardaǵy dybys, t. b.) kezinde paıda bolady.
Úı tapsyrmasy:
1. Ár túrli aspaptarda oınaý arqyly mýzykalyq dybystardyń yrǵaǵyn baqylaý.
2. Qosymsha málimet jınaý.
You Might Also Like
-
Sabaqtyń taqyryby: Afrıkanyń fızıkalyq – geografıalyq orny. Materıktiń pishini men jaǵalaý syzyǵy, jaǵasyndaǵy muhıttar men teńizder, olardyń materıkter tabıǵatyna tıgizetin áseri.
