Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 4 kún buryn)
Kúres

Nartaıdyń jaılaýda kórgen qyzyqtyry kóp boldy. Solardyń biri — kúres. Balýan kúres. Atasy elge qurmetti adam ǵoı. Onyń jaılaýda júrgenin estigen jurt jıi toıǵa shaqyrady. Bul joly Nartaı atasy ekeýi súndet toıǵa bardy. Ol sonda kórdi kúresti. Toı ıeleri basqalar sıaqty kókpar da, báıge de bermeı, osy kúres túrin uıymdastyrypty.

Abyr-sabyr ábden qyzǵan bir sátte aýyl shetinen «Balýan kúres!», «Balýan kúres!» degen daýys  shyqty. El solaı qaraı bettedi. Nartaı da dostarymen osy araǵa jetti.

Kelse, qoralanǵan top yǵy-jyǵy eken. Ortadaǵy alańqaıdy qorshap, sheńber jasapty. Aldyńǵy jaqqa sańylaý taýyp, áreń ótti. Sol eken, aldyǵa shyqqan úlken kisi oıyn erejesin tanystyryp, tigilgen báıgeni atady. Jeńip shyqqan jigitke — arǵymaq at. Pah!!!

Artynsha  saqadaı saılanyp turǵan atan jilik jigitter kezek-kezegimen baq synasa bastady.

Alǵashqylardyń aıqasy, sharshy topqa jańa túskendikten bolar, asa uzaqqa sozylmady. Tez jyǵyp, tez turyp jatty. Eń tartystysy, keshe ǵana tanysqan Beken degen balanyń aǵasy men taǵy bir kisiniń arasyndaǵy kúres boldy.

— Anaý meniń aǵam,— dedi Beken bir kezde ıyǵynan túrtip. Júzine qarap edi, maqtanyshtan bal-bul janyp tur eken. Sáttilik tilep, qolyn alyp qoıdy.

Bular sońǵy kezeńge iriktelip shyqqan kúsh ıeleri bolatyn. Birin biri ala almady.

Baǵanadan kúreske kózi úırenip qalǵan Nartaı anyq baıqady: olar birin-biri ala almaı júrgen joq… bir-birine batyryp qol sala almaı júr. Ebin taýyp, jambasqa alady. Biraq múlt ketip, bosatyp jiberedi. Beriseıin dep  turǵan  ekeýi joq.

Jaqtas jigiti jeńse, uran salyp, aıqaılap qoıa beretin jurt ta únsiz. Ekeýiniń qaǵys-shalysyn qalt jibermeı baǵyp, qadala kóz salady. Bekenniń aǵasy jastaý, al ana kisi egdeleý eken. «Gáp osynda bolsa kerek» dep topshylady Nartaı ishinen.

Kenet bir kezde qazylyq jasap júrgen kisi qol kóterip, aıqasty toqtatty. Eki balýannyń bileginen ustap, kópshilikke qarady.

— O, aǵaıyn! Bul eki balýan da úlken kúsh ıleri. Bireýi aýylymyzdyń kópten bergi maqtanyshy bolsa, ekinshisi jańa kózge túsip kele jatqan jas qaırat. Úlken jyǵylsa, súıek jasıdy, kishi jyǵylsa, saǵy synady. Sondyqtan da, búgin ekeýi de jeńimpaz. Meniń jasaǵan qazylyǵym osy. Kelisesizder me? Kúres te ata-babamyzdyń salt-dástúriniń biri ǵoı. Endi sol ádet-ǵurpymyz boıynsha ádepten ozbaı, ekeýin teń dep sanaıyq, — dedi qos balýannyń da qoldaryn tik kóterip.

— Áı, bárekeldi! Qazylyq degen osy! — dep daýystady úlkender jaǵy.

— Ádil sheshim! — dep qoldady aqsaqaldar.

Nartaı Beken dosyn bas salyp qushaqtap, aǵasynyń jeńisimen quttyqtap jatty.


You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama