Láıla
Úsh kórinisti drama
Qatysýshylar:
Láıla – 55-60 jastardaǵy áıel
Sárýar – 25-30 arasyndaǵy boıjetken
Djonotan – 50-60 jastaǵy erkek, eýropalyq
Álı – 45-50 arasyndaǵy erkek, kafeniń qojaıyny ári daıashy, musylman, keıpi kavkazdyq tárizdi
Maıkl – Láılanyń uly, 27-30 shamasynda
Djon – Láılanyń kúıeýi, 60-70 shamasynda.
Birinshi kórinis
Shyǵys úlgisindegi kafeniń ishi. Eki kisilik ústelder qoıylǵan, sahnanyń art jaǵynda bar, onda daıashy tur. Barda úlken telefon apparaty kórinedi, eskishe, dıskimen. Úlken, sarǵysh, borokko stılinde. Bir ústeldiń basynda Djonatan otyr. Aldynda kofe, gazet qaraıdy.
Djonotan /ózimen-ózi/. Belgıada jarylys bolypty. Taǵy lańkestik.
Daıashy. Qane?
Gazetti alyp ári-beri aýdaryp tóńkeredi.
Djonotan. Dúnıe alqyzyl otqa oranyp, kúıip barady, esh jerde tynyshtyq joq.
Daıashy. Qoıshy. Nege ótirik aıtasyń?
Djonotan. Ótirik emes.
Daıashy. Ótirik.
Djonotan. Ótirik emes.
Daıashy. Úıińe baryp, demalsańshy.
Djonotan. Jalǵyz ne isteımin. İshim pysady.
Daıashy. Onsyz da juqa júıkeńdi qajaı bermeseńshi. Dáriger ne dep edi saǵan, aýyr áserlerden, aýyr oılardan qashyq júr degen joq pa.
Djonotan. Meniń josparym bar. Bilgende, qulaısyń.
Daıashy. Ne jospar?
Djonotan. Ázir qupıa.
Daıashy. Lańkestik shyǵar baıaǵy.
Djonotan. Lańkestikke qarsy shara.
Daıashy. Túsinikti.
Djonotan. Lańkestikke tosqaýyl qoıamyn. Myna - men. Senesiń be osyǵan.
Daıashy. Bilmeımin...
Djonotan. Sol kezde qulaısyń.
Daıashy. Múmkin.
Djonotan. Eki aıaǵyń kókten keledi.
Daıashy. Jaqsy, bopty, tamaq ishesiń be? Tań atqaly nár syzbaǵan shyǵarsyń.
Djonotan. Joq, tábetim joq.
Daıashy. Lańkestik degen - ajal. Qurtymtaı Laýramdy aldy da ketti.
Djonotan. Onyń ornyna men ólýim kerek edi.
Daıashy. Taǵdyr ǵoı. Alla segiz jyl ǵana ǵumyr beripti.
Djonotan. Taǵdyr-maǵdyr. Lańkestikten ólý degen taǵdyr joq.
Daıashy. Bul jaıly aıtpaıyqshy.
Djonotan. Qalasań, men seni jaryp óltireıin. Laýra sıaqty bir mezette joq bolasyń.
Daıashy. Boldy dedim ǵoı. Dárińdi ishtiń be?
Djonotan. Anany qara. Azıatka.
Buryshta otyrǵan boıjetkendi nusqaıdy.
Daıashy. Ol qazir ǵana ushaqtan túsipti. Osynda bireýmen kezdesemin deıdi.
Djonotan. Erkekpen be?
Daıashy. Onyń kimdi kútip otyrǵanyn men biletin sıaqtymyn.
Djonotan. Kimdi?
Daıashy. Qazir kóresiń.
Djonotan. Musylman ba?
Daıashy. Kim?
Djonotan. Kim bolsa da! Nege ótirik aqymaq bolasyń! Myna qyzdy aıtamyn!
Daıashy. Dárińdi ishtiń be deımin?
Djonaton /dereý jýasyp/. Joq áli.
Daıashy stakanǵa sý quıyp, onyń aldyna qoıady.
Daıashy. Káne, Djonaton myrza, dárińiz qaıda, berińiz maǵan.
Djonaton kónbis keıippen dárisin daıashyǵa beredi, ol bireýin shyǵaryp, Djonatannyń aýyzyna tyǵyp, sýdan jutqyzady.
Djonaton. Men baryp sóılessem be eken?
Daıashy. Joq, bolmaıdy. Mazasyn alma, ol klıent qoı.
Djonotan. Seniń klıentteriń bar bolsyn. Kileń musylman.
Daıashy /kúlip/. Men ózim de musylmanmyn.
Djonotan. Joq.
Daıashy. Sen de meshitten shyqpaısyń.
Djonotan. Men mynalardyń qudaılarymen kezdesemin. Kózine tik qarap, nege úmbetteriń bizdiń qalalarymyzdy órteıdi, metro, áýejaı, ushaq sıaqty halyqtyń qapersiz júretin jerlerine bomba qoıady? Olarǵa ondaı buıryqty nege beresiń dep suraımyn. Ol jaýap bermeıdi. Sebebi onda jaýap joq...
Daıashy. Alla eshkimge eshqandaı buıryq bermeıdi, Djonatan, kofeńdi ish.
Kafege Láıla kelip kiredi. Tolyqsha kelgen orta jastaǵy áıel, moınynda sharf, asa talǵammen kıingen. Óte tartymdy áıel.
Láıla. /Álıge/. Sálemetsizder me.
Álı basyn ıip sálemin alady. Djonotan atyp turady.
Álı. Láıla hanym, joǵary shyǵyńyz.
Djonotan. Láıla. Óte qýanyshtymyn, óte qýanyshtymyn /jyldamdatyp/. Men sizdi súıemin, siz buny bilesiz.
Láıla /oǵan esh mán bermeı/. Osynda kezdesýim bar edi. /Sárýarǵa/. Shamasy siz bolarsyz. Sárýarsyz ba?
Sárýar. Iá, men... Biraq...
Láıla. Iá, bilemin, Maıkl kelý kerek edi. Men onyń anasymyn. Ulymnyń ruqsatymen, Internet arqyly tanysqan qazaq qyzyn aldymen ózim kórgim keldi. Esimińiz Sárýar ǵoı?
Sárýar yńǵaısyzdanyp, basyn bolar bolmas ızeıdi.
Láıla. Al men Láılámin. Láılá degen esimdi estýińiz bar ma?
Sárýar basyn shaıqaıdy.
Láıla. «Seni, Láıla, qara kózdi kıelim, Qaıyspastan qara jershe súıemin»...
Esińe tústi me?
Sárýar. /tań qalyp/. Joq.
Láıla. Maıkl jazbady ma degenim ǵoı.
Sárýar. Maıkl «anam qazaq qyzy, Qazaqstannan» dep jazǵan. Biraq esimińizdi qazir estip turmyn.
Láıla Sárýardyń qasyna oryndyqqa otyrady. Álı qoıyn kitapshamen kelip, tapsyrys ala bastaıdy. Djonaton mazasyz bir kúıge enip, kúıgelektenip otyr.
Láıla. Maǵan sý berseńiz jetkilikti. /Sárýarǵa/ Joldan sharshap jettiń ǵoı, al sen tamaqtanyp al.
Sárýar. Ash emespin. Shaı ishsem bolar edi.
Láıla. Olaı bolsa, maǵan sý, myna boıjetkenge shaı jetkizińiz.
Álı basyn ıip ketip qalady. Djonaton bularǵa endi odyraıyp qaraıdy.
Djonaton. Musylmandar qujynap jınalyp jatyr. Álı, Álı, sen myna dámhanany musylmandardyń ordasyna aınaldyrdyń, Qudaıdan qoryqsań etti.
Álı. Musylmandar óte momyn halyq. Olar seniń ǵımaratyńdy, áýejaıyńdy jarmaıdy. Jaratyndar – musylman emes. Túsinesiń be?
Djonaton. Álı, Álı, ótirik aıtýǵa bolmaıdy. Men bárin bilemin. Sen musylman emessiń.
Álı eki qolyn kókke jaıyp:
Álı. O, Allah, jar bola gór myna pendeńe. Buǵan sóz ótpeıdi. Sóz tyńdamaıdy bul.
Djonaton. Al Láıla - musylman. Júregim sezedi. Qudaı meni nege munsha mazaq etti, Álı, aıtshy. Musylmanǵa ǵashyqpyn. Bir jaǵynan ǵashyqpyn, bir jaǵynan jek kóremin. Óltirgim keledi.
Álı. Klıentterdiń mazasyn alma, búgin meni ábden sharshattyń. Dáriń qaıda? Beri bershi.
Taǵy da manaǵydaı bir stakan sý ákelip, Djonatannyń qaltasynan dárisin alyp, bireýin aýyzyna salady da, sýdan jutqyzady. Djonaton barlyǵyn áldebir kónbistikpen oryndaıdy.
Láıla. Maıkldan sen týraly áńgimege qanyqpyn. Syrtyńnan bilemin. Demek Qazaqstannan keldiń ǵoı.
Sárýar. Yńǵaısyz boldy ǵoı. Sonda sizdi Maıkl jiberdi me?
Láıla. Iá, Maıkl jiberdi. Nesi bar. Men onyń anasymyn. Bilýim – mindet.
Sárýar. Qyzyq. Maıkl ózi kámeletke tolǵan jigit pe?
Láıla. Árıne, árıne. Tolǵan, jetilgen. Barlyǵy jaqsy. Siz maǵan renjimeńiz.
Sárýar. /yńǵaısyzdanyp/. Siz de keshirińiz. Kútpegen jaǵdaı boldy...
Láıla. Káne, ornyńnan turshy. Boıyń qansha santımetr?
Sárýar. 170.
Láıla. Keýdeń, myqynyń toq eken.
Sárýar. Rahmet...
Láıla. Jaqsy, jaqsy, otyra ǵoı. Almatydanmyn deńiz... Almaty – arý qala. Qazir Selınograd astana boldy.
Sárýar. Iá, qazirgi Elorda, Astana – sonda.
Láıla. Men de Almatydanmyn.
Sárýar. O, Almatydan. Qalaı qyzyq.
Láıla. Iá, qyzyq. Qazir Almaty qalaı?
Sárýar. Almaty – jaqsy, kóktem, jap-jasyl.
Láıla. Taýlar she? Taýlar tur ma?
Sárýar /kúlip/. Taýlar da, shyrshalar da, aspan da – barlyǵy ornynda. Ózińiz sońǵy ret elde qashan bolyp edińiz?
Láıla ornynan turyp, teris qarap turady. Daýysy ózgerip shyǵady.
Láıla. Men elde sońǵy ret otyz jyl buryn boldym.
Sárýar. Otyz jyl? Nege?
Láıla. Áńgimesi kóp. Jáne uzaq. Odan da sen sóıleshi. Sen elden keldiń ǵoı. Barlyq qyzyq sende ǵoı. Aıtshy.
Sárýar. Ne aıtamyn?
Láıla. /esi aýysqan adamsha, áldebir jantalasqan keıippen/. Barlyǵyn, barlyǵyn aıt.
Sárýar. Sizge ne boldy?
Láıla boıyn jınap, basyn ustap, betin basady.
Láıla. Bilmeımin, bilmeımin, keshir.
Álı oǵan da bir stakan sý alyp keledi. Sárýardyń aldyna shaı qoıady.
Láıla. Ne boldy deısiń be? Eldi saǵyndym. Aıtshy, munda nemenege keldiń? Aıtshy?
Sárýar. Nemenege kelgeni qalaı? Maıkl shaqyrdy.
Láıla. Maıkl, Maıkl... Iá. Sen ony unattyń ba? Sen ony unatyp qaldyń ba?
Sárýar. Iá, unatyp qaldym.
Láıla. Sen ony qalaı unattyń? Onyń hattary jas qyzdyń júregin ot oraıtyndaı jalyndy emes edi ǵoı. Ózi qandaı qyrt, myljyń, kirpıaz, salǵyrt bolsa, ózi qandaı mádenıetti, órkenıetti bolsa, hattary da sondaı kóńilsiz edi ǵoı. Sen ony súıip qaldyń ba? Shynyńdy aıtshy?
Sárýar. Siz qyzyq sóıleıdi ekensiz? Týǵan ulyńyz týraly bundaı nárselerdi qalaı aıtasyz.
Láıla. Qatigezsiń degeniń be? Al sen she? Sen qandaısyń?
Sárýar. Men sizge unamadym bilem. Beker boldy.
Láıla. Solaı ma?
Ornynan qaıta turyp ketedi. Álı taǵy bir stakan sý alyp keledi.
Álı. Keshirińiz, mem, al sizdiń, sizdiń dárińiz qaıda? İship alyńyzshy.
Láıla oǵan túsinbeı qaraıdy da jaýap bermeı ornyna qaıta otyrady. Sýdy syzdyqtap urttaı bastaıdy.
Láıla. «Aıtamyn jannyń basqa ánin,
Dedim de,-úmit joq endi»,-
Yza bop otqa tastadym.
Ózińe jazǵan óleńdi...».
Sodan soń ne bolǵanyn bilesiń be? Ári qaraı...
Sárýar basyn shaıqaıdy.
Láıla. Sarǵyshtaý daq bar betinde,
Sol úshin órtpen dúrdaraz,
Oshaqtyń qaldy shetinde,
«Láılá» dep quıttaı bir qaǵaz...
Kórdiń be, «Láıla dep quıttaı bir qaǵaz...».
Sárýar. Bul óleńniń barlyǵyn ózińiz shyǵardyńyz ba?
Láıla. Joq, árıne, aqynnyń óleńderi ǵoı. Jumataı Jaqypbaev degen aqyn bolǵan kezinde. Láıla degen ǵashyǵyna arnap bir kitap óleń jazǵan. Meniń de atym Láıla bolǵan soń jattap aldym.
Sárýar. Maıkldyń ornyna nege siz keldińiz?
Láıla. Seni kórgim keldi.
Sárýar. Al Maıkl she? Onyń meni kórgisi kelmeı me?
Láıla. Maıkl... Sárýar... Túk úılespeıdi. Al meniń kúıeýimniń, Maıkldyń ákesiniń aty kim ekenin bilesiń be? Djon. /kúledi./ Djon jáne Láıla. Djon men Láıla. Osylaı úılesimdilikten jurdaı ómir ótip jatyr... Júr, dalaǵa shyǵyp, serýendep qaıtaıyqshy. Men saǵan qalany kórseteıin.
Ekeýi jınala bastaıdy. Olardyń ketip bara jatqandaryn kórip, Djonotan esiktiń aldyna baryp joldaryn kes-kestep tura qalady.
Djonotan. Hanymdar! Qaıda jol tarttyńyzdar?
Álı. Djonotan! /Láıla men Sárýarǵa/. Keshirińizder, qazir.
Djonotan. Men bul dámhanada lańkestik jasaımyn! Eshkim shyqpaıdy!
Láıla. Jarqynym, bizdi ótkizip jiber. Sodan keıin ne isteseń de óziń bil.
Djonotan. Joq! Mine!
Ol kenet plashyn ashady,, qoıny toly jarylǵysh zat. Sárýar shyńǵyryp jiberedi. Álı keıin sheginshekteıdi. Jantalasyp telefon nómirin termek bolady. Djonotan Láılány bileginen ustap alady.
Djonotan. Eshkim eshqaıda shyqpaıdy. Túsindińiz be?
Láıla. Iá, túsindim.
Djonotan. Ketpeısiz.
Láıla. Ketpeımin.
Djonotan. Onda ornyńyzǵa baryńyz. /Sárýarǵa/ Siz de ornyńyzǵa baryńyz. Álı, telefondy qoı. Qazir kafeńniń kúl-talqanyn shyǵaramyn!
Álı telefon tutqasyn ornyna qoıady.
Djonotan. Otyryńyzdar. Tynyshtalyńyzdar.
Barlyǵy úrpıip oryn-oryndaryna otyrady.
Sárýar. Meni bosatyńyzshy. Men bul elge búgin ǵana keldim. Eshnárse bilmeımin.
Djonotan. Eshkim eshqaıda shyqpaıdy.
Sárýar. Jasym bar bolǵany jıyrma jetide.
Djonotan. Al Laýra bar bolǵany segizde bolatyn.
Sárýar. Men ony tanymaımyn, meniń oǵan esh qatysym joq.
Daıashy. Djonotan, Laýrany aralastyrma, qyzymdy tilge tıek etpeı sóıle! Boıjetkenniń esin shyǵardyń, uıalmaısyń ba, malǵun.
Djonotan. Laýranyń ólimine men kinálimin!
Láıla. Onda ózińizdi ózińiz óltirmeısiz be. Bizdiń kinámiz ne?
Álı. Siz ne aıtyp tursyz? Naýqas adamnyń sanasyna qandaı oı uıalatyp turǵanyńyzdy bilesiz be? Dap-dardaı adam /bastan aıaq qolymen sholyp/, ózi taǵy kıinip alǵan, boıanǵan. Aıtyp turǵany mynaý.
Láıla. Onda óltirsin bizdi. Naýqas dep aıap bárimiz osynda qyrylyp qalaıyq. Maqul.
Julynyp baryp otyrady.
Djonotan. /jylaıdy/. Sol kúni ekskýrsıaǵa baramyz degen meniń ıdeıam bolatyn.
Sárýar. Qaıdaǵy ıdeıa? Ne aıtyp tursyz? Aǵataı, shyǵyp keteıinshi.
Daıashy. Oqýshylaryn qala syrtyna ekskýrsıaǵa aparǵan ǵoı, sonda jarylys bolyp, sábılerdiń teń jarymy qaza tapty. Arasynda meniń qyzym da ketti.
Álı basyn ustap buryshqa baryp otyrady.
Láıla. Bul kafege beker keldik.
Sárýar. Meniń ómir súrgim keledi!
Láıla. Janym, sen qandaı jap-jassyń. Qandaı ádemisiń. Saǵan bunyń barlyǵy nege kerek? Bul kafege nemenege keldiń? Nege Almatyny tastadyń, nege bezdiń týǵan jerińnen?
Sárýar. Maıkl hat jazdy, shaqyrdy...
Láıla. Maıkl degen kim? Ol ómirde bar adam ba, joq adam ba? Sen túkti de bilmeısiń ǵoı. Nemenege keldiń?
Sárýar. Ol jolymdy tóledi.
Láıla. O dúnıege jolyń tólense, ol jaqqa da kete beresiń be? Adamda túısik, ózin-ózi saqtaý ınstınkti bolý kerek qoı.
Sárýar / Djonotanǵa/. Aǵataı, meni shyǵaryp jiberińizshi /jylaıdy/.
Láıla. Almatyǵa qaıtamyn dep ýáde bershi. Osydan janym qalsa, munda qalmaımyn dep ant etshi.
Barlyǵy únsiz Sárýarǵa qaraıdy.
Láıla. Ant et.
Sárýar. Joq, ondaı ýáde bere almaımyn. Maıkldy kórmeı, kezdespeı eshqaıda ketpeımin.
Láıla. Ne degen ólermendik.
Daıashy. Djonatannyń adam balasyna zıandyǵy joq. Qazir bári durys bolady.
Sárýar. Meni shyǵaryp jibersinshi, men eshnárse bilmeımin. Ushaqtan qazir ǵana tústim. Meni jibersinshi. Aıtyńyzshy.
Djonotan. Eshkim eshqaıda shyqpaıdy. Siz musylmansyz ba?
Sárýar. Joq, musylman emespin.
Djonotan. Endi?
Sárýar. Eshkim emespin. Jasym bar bolǵany jıyrma beste. Meniń ómir súrgim keledi. Jiberińizshi meni.
Djonotan /basyn shaıqaıdy/. Joq. Eshkim eshqaıda shyqpaıdy. Lańkes – sheshimin ózgertpeıdi. Lańkes aıtqanynan qaıtpaıdy.
Daıashy. Djonotan, ornyńa otyrshy, men saǵan qazir kofe ázirleımin.
Djonotan. Vıskı quıshy.
Daıashy. Saǵan ishimdikti dárimen aralastyrýǵa bolmaıdy.
Djonotan. Vıskı quı deımin saǵan!
Láıla /daıashyǵa /. Quıa salsańyzshy.
Daıashy. Joq, bolmaıdy. Budan da jaman bolyp ketýi múmkin.
Láıla. Endi ne isteımiz?
Daıashy. Otyra turaıyq. Qazir sóılesemin. Saspańyz. Djonotan ekeýimiz bir kósheniń boıynda óstik. Dos boldyq. Adam dosyn satpaıdy.
Sárýar. Jaryp jibermeı me?
Daıashy. Qaıdan bilemin! Djonotan, tura tur. Men qazir kofe ákelemin.
Láıla. Jaraıdy, qoryqpa. Djonotandiki jaı, qoqan-loqqy. Men túsindim.
Sárýar. Qoıny-qonyshy tolǵan bomba ǵoı.
Láıla. Oǵan bombany kim bersin. Jaı, oıynshyq shyǵar.
Sárýar. Oıynshyq bolmasa she?
Láıla. Qazir Álı ózi sheshedi. Olar qyryq jyl birge, bala kezderinen dos. Túk te bolmaıdy. Otyr dese, otyra turaıyq. Álı, bizge vıskı bershi.
Djonotan. Maǵan da!
Láıla men Sárýar baryp oryndaryna otyrady. Álı olardyń aldyna vıskı ákelip qoıady.
Sárýar. Bundaı jaǵdaı munda jıi bola ma?
Láıla. Birinshi ret kórip turmyn.
Sárýar. Baılar da jylaıdy degen osy eken.
Láıla. Eýropaǵa baılyq qýyp keldim de.
Sárýar. Bilmeımin... Kishkentaıymnan Eýropada turýdy, eýropalyq bolýdy armandaıtynmyn. Almaty... Almaty jaqsy ǵoı. Biraq onda... Biraq onda órkenıet joq, onda mynandaı tazalyq joq.
Láıla. Qaıdaǵy tazalyq?
Sárýar. Kósheler taza emes.
Láıla. Aaa.
Sárýar. Sodan soń Maıklmen hat alystym. Ol óziniń eli týraly, shaǵyn kafeler, alańsyz, bala sıaqty ańǵal adamdar týraly áńgimeledi. Eshkimniń eshkimde jumysy joq. Árkim derbes, árkim erkin. Almatyda... Almatyda barlyǵy basqasha ǵoı...
Láıla. Qalaı?
Sárýar. Onda adamdar... tipti beıtanys adamdar bir-birimen sóılese beredi.
Láıla. O!
Sárýar. Kezekke tura qalsań, sondaǵy eldiń báriniń búkil ómir tarıhyn bilip shyǵasyń. Bilmeımin, aıtyp jetkize almaımyn. Sharshatady. Al munda barlyǵy shadyman, bıik, eńseli. Eshkimniń eshkimde jumysy joq. Taza.
Láıla. Solaı de... Dombyra tarta alasyń ba?
Sárýar. Joq, men saýda-sattyq salasynanmyn ǵoı.
Láıla. Osynda, myna qalaǵa Qazaqstannan ult aspaptar orkestri kelgen. Sonda mýzykanttardan bir dombyra, sodan soń bir qylqobyz satyp aldym. Olar aqshany kórgende qolyndaǵy aspabyn oılanbaı ustatady eken. Al men ózimdi sol sátte mystan kempir sezindim. Aldap arbap turǵan.
Sárýar. Qoıyńyzshy.
Láıla. Ras. Sóıtip bir dombyra men bir qylqobyzdy qaǵyp aldym.
Sárýar. Durys qoı.
Láıla. Joq, durys emes. Kórseqyzarlyq. Tipti qobyz tarta da almaımyn ǵoı. Ras, azdap dombyra shertemin. Degenmen qorqynyshty...
Sárýar /aınalasyna úreılenip qarap/. Nemene qorqynyshty?
Láıla. Ol aspaptardyń úıde turǵany. Endi, mine, sen keldiń. Seni de úıge aparyp qoıamyn.
Sárýar. /sybyrlap/. Úreılendirmeńizshi.
Láıla. Biraq sen men oılaǵandaı bolmaı shyqtyń.
Sárýar. Barym osy.
Láıla. Iá, durys shyǵar. Menen jaman emes shyǵarsyń.
Sárýar /kúmiljip/. Maıkl jazǵan edi, sizdi ákesiniń ólimine ózin kinálaıdy dep...
Láıla. Men ózimdi kinálamaımyn. Men bilemin. Óltirdim. Al sen, sen osynda turý úshin, osynda qalyp, eýropalyqqa aınalý úshin ákeńdi óltirer me ediń? Týǵan ákeńdi, ómir boıy «Láıla» dep tóbesine kótergen, tumsyqtyǵa shoqytpaı, qanattyǵa qaqtyrmaı aıalaǵan ákeńdi óltirer me ediń?
Sárýar. Joq, árıne, ne aıtyp tursyz?
Láıla. Al men óltirdim. Men óltirip tastadym.
Sárýar. Qoıyńyzshy... Senbeımin.
Láıla. Men de sendeı bolǵanmyn. Týǵan jerimnen, óz topyraǵymnan jerip, bóten eldi ańsadym.
Sárýar. Sonda qalaı kádimgideı atyp óltirdińiz be?
Láıla /kúlip/. Nege atyp? Adamdy óltirýdiń formalary kóp qoı.
Sárýar. Áńgimeńiz jantúrshiktiredi eken.
Láıla. Qaısysy?
Sárýar. Áke óltirý.
Láıla. Iá, solaı boldy. Al sen she? Sen osynda qalý úshin ne isteı alasyń?
Sárýar. Bilmeımin, bárin shyǵar.
Láıla. Solaı ma?
Sárýar. Maıklmen qashan kezdesemin?
Láıla. Menimen júr. Sińilim dep tanystyramyn. Sodan soń talaıyńa qaraı kóresiń ǵoı.
Sárýar. Ol meniń kelgenimdi bile me?
Láıla. Joq.
Sárýar. Ol jalpy men týraly bile me?
Láıla. Bilmeıdi.
Sárýar. Maǵan hat jazǵan siz be sonda?
Láıla. Iá, men.
Sárýar. Masqara...
Láıla. Biraq qalǵany - ras. Maıkl – meniń ulym, jasy otyz úshte. Tanys, kóris, bilis. Saǵan múmkindik bergim kelip tur.
Sárýar. Nege?
Láıla. Sebebi, sen - men sıaqtysyń.
Sárýar. Sol úshin ǵana ma?
Láıla. Myna qıal-ǵajaıyp tústen arylǵym keledi.
Sárýar. Al men qıal-ǵajaıypty ańsaımyn.
Djonotan /bularǵa jaqyndap/. Láıla, men seni súıemin.
Láıla. Jaz ótti bastan, qys qaldy dedim, Jeridiń menen múlde sen. Ǵumyrym birden qysqardy meniń, Ne úshin, ne dep kún keshem?
Kókiregime sher tolyp, Tektim, Aıta almaı aýzym muńdy ándi, Ókinishten men órtenip kettim, İshimde sup-sur kúl qaldy...
Djonotan. Biraq seniń esiń múlde durys emes. Jaraıdy, Álı, keshir. /qoınyn ashyp/ Bul jaı, oıynshyq.
Álı. Bunyńdy bilgende, jańa kirgizbeı qoıar edim. Dárińdi ish dep óbek qaǵyp júrsem. Jeksuryn.
Djonotan. Boldy, aýyr sóz aıtpashy.
Álı. Seni de dos deıdi ǵoı. Dál meniń kafemdi kelip jarmasań netti. Ne kóp kafe kóp qoı tóńirekte. Mal!
Djonotan. Sóziń súıegimnen ótip bara jatyr, boldy qoıshy.
Láıla. Maǵan da jerlesim kelip otyr. Sonaý Qazaqstannan qonaq. Dál sonyń kózinshe abyroıdan aıyrmasańyz bolatyn edi ǵoı.
Djonotan. Jaraıdy, bopty. Kelesi joly durystap uıymdastyramyn. Búgin bolmaı-aq qoısyn. /Álıge/ Kofe bershi.
Láılá. Aǵataı! Kofe ishpeı-aq barshy.
Sárýar. Záremizdi ushyrdyńyz ǵoı.
Djonotan. Keshirińizder...
Álı. Jaraıdy, boldy.
Djonotan. Erteńge deıin.
Álı. Saý bol.
Djonotan mińgirlep shyǵyp ketedi.
Ekinshi kórinis
Láılanyń úıi. Sárýar shań súrtip júr. Dıvanda gazet oqyp Djon otyr. Ara-tura Sárýarǵa kóziniń astymen súzilip qarap qoıady.
Djon. Sárýar, beri kelshi.
Sárýar. Iá?
Djon. Qazaqstanda qyzdardyń bári Láıla ekeýiń sıaqty sulý ma?
Sárýar /kúlip/. Iá desem patrıot bolar em. Biraq dál bizderdeı sulý sırek. Joq dese de bolady.
Djon. Kel, aldyma otyrshy.
Sárýar otyrady. Ekeýi qushaqtasyp kúlip bir nárselerdi aıta bastaıdy. Láıla kelip kiredi. Sárýar ornynan atyp turady. Láıla ańtarylyp qalady. Djon túk bolmaǵandaı gazetin ashyp ári qaraı oqı beredi.
Láıla. Bul ne qylǵan basynǵandyq? Djon!
Djon. Ne?
Láıla. Sárýar!
Sárýar beıkúná keıipte.
Láıla. Esiń durys pa?
Sárýar. Aǵanyń ózi aldyma otyrshy degen soń... oıymda esh nárse bolǵan joq.
Láıla. Bunda neǵyp júrgenińdi umyttyń ba?
Sárýar. Joq, bilmeımin, otyr dese, otyra salyppyn.
Láıla. Kózińdi qurt, jınal da ket!
Djon. Láıla, obrazǵa tym qatty kirip kettiń. Esińdi jı.
Láıla. Asyńdy ishtim, tabaǵyńa túkirdim de.
Sárýar. Men ózimdi kinálimin dep eseptemeımin.
Láıla. Joǵalt kózińdi!
Djon. Eı, olaı qatty ketpeseńshi.
Láıla. Iá, durys. Bul jerden men ketýim kerek. Durys, durys.
Sárýar. Sonshama ne boldy sizge? Ne búlindi?
Láıla /Sárýarǵa tesilip qarap/. Men kútkennen de asyp tústiń.
Sárýar. Túsinsem buıyrmasyn.
Láıla. Jaqsy, qala ǵoı, jarqynym. Ózińe keregi de osy edi. Shal ma, jas pa aıyrmashylyq joq. Durys.
Sárýar. Maıklǵa eshnárse aıtpańyzshy.
Djon. Maıkl estise óti jarylyp ketedi deımisiń.
Sárýar. Keshirińizder...
Sárýar shyǵyp ketedi.
Djon. Esiń durys pa?
Láıla. Jaraıdy, bopty.
Djon. Bilmeımin. Ol sondaı jas. Qalaı bolar eken.
Láıla. Men óz mindetimdi oryndadym. Azıatka dediń, azıatka. Endi men azatpyn ǵoı?
Djon. Iá... Maıkl bilmeıdi. Bilmeı-aq qoısyn.
Láıla. Nege adamdyq qasıetten jurdaısyń.
Djon. Kásibim mindetteıdi.
Láıla. Kásipke jappa. Baryń osy ǵoı.
Djon. Sen maǵan óziń erdiń.
Láıla. Iá, biraq, boldy, elge qaıtamyn.
Djon. Qujattaryń daıyn. Endi saǵan eshkim bir sóz aıtpaıdy.
Láıla. Rahmet. Ana qyzdy renjitpe.
Djon. Áıel balasyn renjitken kezim bolmapty.
Úshinshi kórinis.
Taǵy birinshi kórinistegi kafeniń ishi. Barlyǵy sol qalpy. Ústel basynda Sárýar men Maıkl otyr.
Sárýar. Láıla maǵan jaraly aqqý tárizdi. Onyń qalaısha boıyn túzep, jer basyp júrgenine tań qalamyn.
Maıkl. Sheshem men es bilgeli osyndaı. Tynymsyz, degibersiz. Únemi elegizip áldene kútip júredi.
Sárýar /kúlip/. Alqyzyl jelkendi keme kúte me? Sebebi ol jalǵyz.
Maıkl. Men she?
Sárýar. Sen qazaq emessiń ǵoı. Ol qazaqtarǵa oralǵysy keledi.
Maıkl. Qalaı qazaq emespin. Qanymnyń teń jarymy qazaq.
Sárýar. Báribir rýhyń bólek, diniń bólek.
Maıkl. Meshitke barǵym keledi. Bilmeımin, keıde azan únin estımin. Meshit meni shaqyryp turǵandaı bolady.
Sárýar. Onda barý kerek shyǵar.
Maıkl. Kishkentaı kezimde birneshe ret aparǵan. Túsinde ákesin kórip, quran oqytty. Birde tańerteń búgin sheshem óldi dep jylap oıandy. Ákem sodan soń óz adamdaryn salyp, shynymen solaı bolǵanyn bildik. Sol túni dúnıeden qaıtypty.
Sárýar. Arýaǵy habar bergen ǵoı.
Maıkl. Arýaq degen ne? Eles pe?
Sárýar. Arýaq degen arýaq. Shynymen meshitke barsańshy. Qalasań, birge baraıyq.
Maıkl. Iá, myna kafeniń qasynda meshit bar.
Sárýar. Iá...
Maıkl. Qazir baraıyq.
Sárýar. Iá, bar, bara ǵoı.
Maıkl. Menimen júrshi.
Sárýar. Men bara almaımyn.
Maıkl. Nege?
Sárýar. Qazir bara almaımyn.
Maıkl basyn ızep shyǵyp ketedi. Artynsha Láıla kiredi.
Láıla. Maıkl mynda neǵyp júr?
Sárýar. Biz úılengeli jatyrmyz.
Láıla. Mine, jańalyq! Djon she?
Sárýar. Djon – joq. Sizge óz úıińizden ózińiz bezbeńiz deýge keldim. Men kettim. Siz oralyńyz.
Láıla. Bárin tyndyryp tastap, Maıklǵa qaıta kiristim de? Qosylǵyshtar ózgergenmen, qosyndy ózgermeıdi.
Sárýar. Sizdiń bir minińiz – dereý jaman oılaısyz.
Láıla. Sen maǵan unamaısyń. Sen maǵan bir kórgennen unamaǵansyń.
Sárýar. Unamasam, úıińizge nege apardyńyz?
Láıla. Sen – baıaǵydaǵy, óte baıaǵydaǵy men sıaqtysyń. Men ol kezde basqa edim. Esh nárseniń parqyn bilmeıtin edim. Týǵan jerdiń kıesi urdy meni. Sende bir ólermendik bar. Jaqsy, qalarsyń osynda. Tıersiń Maıklǵa. Men qarsy bolmaımyn. Qolymnyń ushyn da qımyldatpaımyn senderge qarsy. Biraq qudaı ómir berse, seniń ókinishińdi kórgim keledi. Seniń dál men sıaqty qan jutyp, qasiret shekkenińdi kórgim keledi.
Sárýar. Ne aıtyp tursyz? Mende neńiz bar? Kúıeýińizdiń aldyna otyryp qoıyppyn. Onda turǵan ne bar? Áý bastan oıy buzyq adam men bolmasam, basqa bireýdiń bilegin sıpar edi.
Láıla /kúlip/. Joq, men ony aıtyp turǵan joqpyn. Men otanymdy sattym, sen meni sattyń. Sur jylansha bulǵaqtap tórime shyǵyp, qapersiz jatqan meni shaqtyń. Biraq osy meniń ańǵaldyǵym men aqtyǵymdy bildire me? Seniń satqyndyǵyń meniń kúnámdi jýa ala ma? Eń bolmasa tarazy basyn teńelte me? Joq. Joq. Tirideı terimdi sypyrsań da, teńelte almaısyń ol tarazyny.
Sárýar. Nege?
Láıla. Sebebi, men taǵy opasyzdyq jasadym.
Sárýar. Qaıta bastadyńyz ba?
Láıla. Bálkim, alǵashqy, jastyqpen bolǵan nárse otyz jyldyq ókinishpen keter me edi. Biraq men taǵy bastym ádetime. Durys aıtasyń. Adam ózgermeıdi eken.
Sárýar. Taǵy ne búldirdińiz?
Láıla. Seni sattym.
Sárýar. Kimge, qalaı dep suramaımyn, siz de aıtpańyzshy. Qudaı úshin. Bilgim kelmeıdi.
Láıla /kúlip/. Jaraıdy.
Sárýar. Maıkl ekeýimiz Qazaqstanǵa oralamyz. Unamady maǵan bul jer.
Láıla. Múmkin emes!
Sárýar. Ras... Ne oılasańyz da ózińiz bilińiz. Biraq bizdiń sheshim osy.
Láıla ary-beri basyn shaıqap júre bastaıdy.
Láıla. Mektepti bitirgennen keıin Máskeýde oqydym. Sol jerde júrip, Djonmen tanystym. Ol da tap Maıkl tárizdi óz eli týraly aıtatyn. Únemi óz eli týraly aıtatyn. Al meniń ákem zaýytta istedi. Áskerı qarý-jaraq jasaıtyn zaýyt. Oqýdy bitirip, úıge qaıtqannan keıin... úıge qaıtqannan keıin Djon aıtqan qujattardy alyp, qashtym. Elden qashtym. Úıden qashtym. Almatydan qashtym.
Sárýar. Siz... siz sonda...
Láıla. Iá. Sonda ne oıladyń, esiń durys pa deısiń be? Jaqsy ómir súrgim keldi. Djonmen bolǵym keldi. Bul az ba?
Sárýar. Az sıaqty, bilmeımin...
Láıla. Ákem sodan soń qamaýǵa alyndy, sottaldy, aıdaýda júrip óldi. Jalǵyz baýyrym bar edi. Bilmeımin keıingi taǵdyry ne bolǵanyn. İship júr dep estidim. Sheshem... baıqus sheshemdi bilmeımin ne kúıde bolǵanyn. Imandy bolǵyr, ol da joq jer betinde. Elge bara almaımyn, elge barýǵa bet joq. Jasyrynyp bararmyn degenmin, biraq oǵan da bet joq eken. Súıegim osynda qýraıtyn boldy.
Sárýar. Sizdi Djonatan súıemin dep júr edi ǵoı.
Láıla. Iá... Biraq sońǵy kezde kórinbeı ketti ózi. Azapty ómir bitpeıdi eken. Taýsylmaı qoıady eken. Tezirek, tezirek deseń, aıyzy qanyp sozyla túsedi eken...
Kenet alapat jarylys dúbiri estiledi. Janushyrǵan daýystar. Kafe qojaıyny júgirip dalaǵa shyǵyp ketedi de qaıta kiredi.
Qojaıyn. Djonatan meshitti jaryp jiberdi!
Láıla. Ne deıdi? Qaı Djonatan?
Qojaıyn. Jańa meshitti jaramyn, lańkestiktiń ordasyn jaramyn dep júrgen... Senbep edim...
Sárýar. Mana Maıkl meshitke ketip edi, aman ba eken?
Qojaıyn. Qaıdam... kúl-talqany shyqty.
Láıla. Maıkl? Meshitke?
Ekeýi bir-birine ańtarylyp qaraıdy.
Sárýar /betin basyp/. Bilmeımin. Men eshnárse bilmeımin.
Sham sónedi. Shymyldyq. Sońy.
You Might Also Like
