InfoHub Logo

Tarıhta eń qymbat kitapty ıtalán sýretshisi, sáýletshi, skýlptor jána ǵalym Leonardo dı ser Pero da Vınchı jazǵan. Mılanda bolǵan kezinde, ol «Sý, jer jáne aspan isteri jónindegi traktat» dep ataǵan kitabyn qurastyrý úshin 4 jylyn jumsady. 1506 jyldan 1510 jylǵa deıin Leonardo da Vınchı óziniń baıqaǵandaryn, oıǵa túıgenderin jáne logıkalyq tujyrymdaryn jazyp júrdi, olardy sýrettermen, shemalarmen, matematıkalyq esepteýler jáne syzbalarmen birge órnekteýdi de umytqan joq.

Kóp eńbekti talap etken jumystyń nátıjesi «aınalyq» qarippen eki jaǵy da toltyryla jazylǵan 18 paraq boldy, olar 72 bettik kitapqa jınaqtaldy. Leonardo da Vınchı «aınalyq hat» tehnıkasyn qoldanýdy unatatyn, ony ol ózi oılap tapqan edi, Lester kodeksin de tek jaryqqa shaǵylystyrý arqyly ǵana oqýǵa bolatyn.

Kitaptan Leonardonyń mynadaı taqyryptardaǵy pikirlerin oqýǵa bolady: nege Aı sáýle shashady, jer betinde jansyzdyq qaıdan paıda boldy, sý ózen arnalarynda nege jáne qalaı aǵady jáne osyǵan uqsas taǵy da basqalar. Bir ǵana nárse ózgerissiz boldy: «Kodekstiń» árbir jańa taraýynda da Vınchı urpaqtaryna álem degenimiz – birtutas «tiri organızm» degendi dáleldi túsiniktermen jetkizdi. Leonardo aýa degenimiz – «jer sharynyń jany», ózender – «qany», jerdiń ústi – denesi dep kórsetti.

«Traktat», 1717 jyly osy biregeı eńbekke ıe bolǵan jáne uzaq ýaqyt boıy onyń saqtaýshysy jáne qojaıyny bolǵan Anglıadan shyqqan ejelgi graftyq rýdyń tegi boıynsha óziniń «Lester Kodeksi» degen ataýyna ıe bolǵan.

1980 jyly kitapty Lesterlerdiń urpaqtarynan munaı alpaýyty jáne sırek kezdesetin zattardyń kolleksıoneri Armad Hammer satyp alǵan. Tipti az ýaqytqa bolsada kitaptyń ataýyn «Hammer Kodeksi» dep te ózgertken.

Munaı alpaýyty qaza tapqannan keıin, 1994 jyly kitap aýksıonǵa qoıylyp, ony Bıll Geıts («Microsoft-tyń» negizin qalaýshy) satyp alǵan. «Lester Kodeksi» óte úlken rekordtyq baǵaǵa – $30,8 mln. satyp alynǵan, 2015 jyldyń qańtaryndaǵy baǵammen sanaǵanda bul sıfr $44,6 mln-dy quraıdy.

Alaıda, tipten rarıtettiń menshik ıesi bola tura, Bıll Geıts «Sý, jer jáne aspan isteri týraly traktatty» tyǵyp qoıǵan joq, ol álemniń túrli murajaılaryndaǵy kórmeler kezinde kitapty qurmetpen tanystyryp keledi, ol jerde bul kitapty kórýdi qalaǵan kez-kelgen adam kóre alady.

---