InfoHub Logo

Adam ómirindegi eń mańyzdy qadamdardyń biri – bolashaq mamandyqty tańdaý. Bastapqyda, biz bul tańdaýdyń zor mándiligin túsinbeımiz, biraq ta, ol tek aldaǵy oqýymyzben shektelmeıdi. Ómirimizdiń bir bóligi jumyspen ótedi, sondyqtan, tańdaǵan jumysymyzdy biz jaqsy kórýge tıispiz. Meniń oıymsha, eger adam kúlimsirep oıanyp, aldaǵy jumys kúnin asyǵa kútse, ol qandaı ǵajaıyp, keremet sezimge bólenedi! Ár kún baqytqa toly bola ma, adam jetistikke jete ala ma, mansap satysymen kóterile me, daryndylyǵymen ózgelerden erekshelene me, óz salasynyń kásipqoıy bola ala ma, ári úlgi bola alady ma, osynyń bári durys tańdalǵan mamandyqqa baılanysty bolady.

Meniń jastyq shaǵymnan, bastaýysh synyptarda oqyǵan kezimnen qalǵan, ańsap júrgen armanym, ol – muǵalim bolý. Muǵalim mamandyǵyna qyzyǵýshylyqty men birinshi synypta tanyttym. Ustazymnyń jasaǵan is-qımyldaryn, aıtqan sózderin qaıtalap, ol sekildi bolýǵa tyrystym. Qyzdarmen «mektepti» oınap, ózimdi muǵalimniń rólinde elestetken kezderim eske tústi. Al joǵarǵy synyptarda, jańa muǵalimdermen tanysý arqyly bir pánniń ózime qalaı unap qalǵany da, esimde joq. Bul pán - matematıka. Óz matematıka muǵaliminiń qalaı sabaq júrgizetinin, qalaı bizge jańa taqyryptardy túsindiretinin, óz pánin qalaı súıetinin kórip, osy kisiden úlgi  alyp, «matematıka muǵalimi» degen mamandyqty tańdadym.

 Muǵalim – jer betindegi eń mańyzdy mamandyqtardyń biri dep oılaımyn. Sebebi, «mektep – bizdiń ekinshi úıimiz» dep tekke aıtylmaǵan. Ata-analar sıaqty, muǵalimder de bizdi tárbıelep, kerek bolǵan kezde kómektesip, qıyn jaǵdaıǵa tap bolǵanda, biz úshin alańdaıdy. Al keńes alý úshin kimge baramyz? Árıne, bireýleri ata-anasymen sóılesedi. Biraq, renjigen oqýshylardyń eń aldymen muǵalimge júgirip baratynyn birneshe ret kórgen sátterim bar. Sol kezde muǵalim jubatyp, keńes beretin. Ǵabıden Qojahmettiń «Shákirtke tógedi ylǵı jan shýaǵyn» óleńinde:

Bilimniń tógiltedi nár bulaǵyn,
Jaýapsyz qala qoımas ár suraǵyń.
Biledi qoǵamy ár kez mundaı jandy -
Qasterli, qasıetti ol - muǵalim... -

dep aıtylǵandaı, muǵalim – meıirimdilik pen shydamdylyqtyń úlgisi, oqýshylardy alǵa baǵyttaýshy.

Men de sondaı bolǵym keledi. Balalarǵa kómektesip, bilim berip, olar úshin jańa, tamasha álemdi ashqym keledi. Bul – meniń taǵdyrym, bul úshin kúni-túni eńbek etýge daıyn ekenimdi sezemin. Al muǵalim bolý ońaı ma? Árıne, ońaı emes. Óıtkeni, birinshiden, men mekteptiń oqý baǵdarlamasyn jetik bilýim kerek. Eger men bilmesem, bireýge bir nárseni qalaı úırete alamyn? Ekinshiden, bul mamandyq ońaı bolyp kóringenine qaramastan, ol ondaı emes. Árbir sabaqtyń aldynda daıyndyq jasap, jospar quryp, oqýshylarǵa túsinikti bolýy úshin  qyzyqty nárselerdi oılastyrýym qajet. Biraq, men matematıka muǵalimi mamandyǵyn tańdaǵan kezde, onyń jaqsy men jaman jaqtaryn qarastyryp, osy mamandyqtyń, pánniń men úshin qanshalyqty qymbat ekenin túsindim, al bul – óz bolashaq mamandyǵyn tańdaǵan kezdegi eń bastysy dep oılaımyn.  

Keıbir mamandyqtar suranysqa ıe bola bermeıdi, keıbireýleri tipti joıylyp jatyr, biraq, meniń oıymsha, muǵalim mamandyǵy árdaıym qajet bolady. Óıtkeni, muǵalim elimizdiń jarqyn bolashaǵy bolatyn sanaly, saýatty urpaqty,  azamattardy tárbıeleıdi.

Qazirgi zaman – kóptegen qyzyqty jáne de alýan-túrli mamandyqtarǵa toly zaman. Jyldan jylǵa joǵary oqý oryndarynyń: ınstıtýttardyń, ýnıversıtetterdiń, akademıalardyń sany artyp, bilimniń túrli salalarynda joǵary bilikti mamandardy daıarlaıdy. Árıne, árkim óziniń umtylysyna, áýesqoılyǵyna, qabiletterine sáıkes mamandyqty tańdaýy kerek. Meniń pikirimshe, osyǵan baılanysty tańdalǵan mamandyqty «durys tańdalǵan mamandyq» dep ataýǵa bolady. Eń bastysy, kim bolǵyńyz keletinin anyqtaý jáne óz maqsatyna tabandylyqpen jetýge tyrysý! Eger birinshi retten shyqpasa da, ózińizden asyp, óz degenine jetýge yntalaný. Ómirdiń qaı salasynda jetistikke jetýdi qalasańyz da, óz jolyndaǵy qıynshylyqtardy jeńe otyryp, búkil qoǵamnyń ıgiligi úshin adal eńbek etý. Eger birdeńe shyqpasa, bezek qaqpaý. Aınalma jol izdeý. Osynyń barlyǵyn men amerıkandyq fızık-ǵalym Albert Eınshteınniń ómirbaıanyn, ǵylymı qyzmeti týraly derekterin oqyp, ózim úshin túıin retinde shyǵardym. Ol qanshama qıyndyqtardy: kedeılik, aýrý, sátsizdik, túsinbeýshilik kezdestirse de, jalyqpaı, bárin jeńip, ataqty ǵalymdardyń birine aınaldy. Shynymdy aıtsam, bul meni jańa shyńdardy baǵyndyrýǵa shabyttandyrady.

Qazaqstannyń bolashaǵy bolatyn jas urpaqtyń sanasynda otansúıgishtik sezimderin tárbıeleýge umtylysym bar. Sondyqtan, meniń bolashaq mamandyǵym – muǵalim, men osy mamandyqty tańdaǵanyma qýanyshtymyn!

---